Gminy będą musiały dopłacać nauczycielom do zbyt niskich pensji

W Związku Miast Polskich powstaje w tej sprawie wniosek do Trybunału Konstytucyjnego. Podnoszony jest w nim argument, że "dodatek uzupełniający jest wynagrodzeniem, nie mającym związku z ilością i jakością pracy konkretnego nauczyciela".

- Wprowadza się mechanizm sprzeczny z zasadami prawa pracy w postaci dodatku uzupełniającego, który staje się elementem wynagrodzenia niezwiązanym z indywidualnym stosunkiem pracy, a z przynależnością do określonej grupy zawodowej - pisze Związek Miast Polskich w uzasadnieniu do wniosku.

Dodatek trzeba wypłacić do 31 stycznia 2010 roku. Będzie naliczany według jednego wzoru. Podstawą wyliczenia będzie średnia z dwunastu miesięcy, w której trzeba będzie wziąć pod uwagę dwie tegoroczne podwyżki.

- Uchwalenie przez Sejm art. 30a i 30b w Karcie Nauczyciela wprowadza "urawniłowkę" do średniej, stojącą w sprzeczności z tak interpretowaną podstawową zasadą prawa pracy. W dodatku uniemożliwia samorządom i prowadzonym przez nie szkołom publicznym realizację zasady godziwej płacy za pracę - uzasadnia ZMP.

Zdaniem samorządów, nadpłacać trzeba będzie przede wszystkim nauczycielom stażystom, którzy z racji najniższego statusu w zawodowej hierarchii zarabiają najmniej. W ubiegłym roku wynagrodzenie stażysty stanowiło 82 proc. kwoty bazowej, od której nalicza się pensje nauczycielskie. Od tego roku pensje stażystów stanowią 100 proc. tej kwoty, ponieważ MEN uznało, że trzeba zachęcić młodych do zawodu nauczyciela. W tym roku kwota bazowa zmieniała się dwukrotnie, od drugiej podwyżki, obowiązującej od września wynosi 2286,75 zł.

W szkołach województwa śląskiego uczy 4596 stażystów.

- Poprzez zmiany wprowadzone w Karcie Nauczyciela rząd zrzucił na samorządy dodatkowe obowiązki finansowe. Ustalono sumę, od której nauczyciele nie mogą zarobić mniej w konkretnym roku budżetowym. Wyrównanie różnicy będzie obowiązkiem. Jeżeli więc nauczyciel ma tzw. goły etat, to nie wyrobi średniej i będzie się kwalifikował do wypłaty dodatku - mówi Mieczysław Orgacki, naczelnik Wydziału Edukacji Urzędu Miasta w Tarnowskich Górach.

- To spore obciążenie dla gmin, zwłaszcza, że dotacja oświatowa z budżetu państwa nie wystarcza na pensje. Pokrywa je zaledwie w 83-84 proc. A co z remontami szkół? Do tego jeszcze te dodatki! Pomieszanie z poplątaniem. Nauczyciel powinien dostać pensję za jakość pracy, a nie z powodu zmian w przepisach - uważa Orgacki.

Wysokość dodatków wyrównawczych będzie różna. Zależy od stopnia awansu zawodowego nauczyciela. W Pszczynie już oszacowali, że w przypadku stażysty będzie to suma ok. 1000 zł, bo miesięczna średnia według MEN to 2214 zł, a stażysta zarabiał niecałe 2 tys. zł. Miasto będzie musiało wydać na wyrównania dla stażystów dodatkowo 30 tys. zł, w Tychach, gdzie jest 100 stażystów, będą się musieli liczyć z wydatkiem nawet 100 tys. zł.

- Może jedynie nieliczni nauczyciele stażyści pracujący w przedszkolach będą bliżej średniej, a może ją i przekroczą, pod warunkiem, że dostali dodatki za funkcję opiekuna grupy - mówi Teresa Wagstyl, główna księgowa Pszczyńskiego Zarządu Edukacji.

Dyrektorzy szkół czekają na informacje dotyczącą wypłat wyrównań z niecierpliwością.

- W szkole mam 35 nauczycieli, ale na palcach jednej ręki można policzyć tych, którzy mają nadgodziny. Większość ma goły etat. Mam nadzieję, że nie będzie drastycznych sytuacji - mówi Krzysztof Juranek, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 1 w Tychach.

W skali województwa suma wyrównania może przekroczyć 4,5 mln zł.