Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Dąbrowa Górnicza: wojewoda zdekomunizował cztery ulice. Jacy będą nowi patroni?

PAS
Wojewoda śląski Jarosław Wieczorek zmienił nazwy czterech ulic w Dąbrowie Górniczej. Uczynił to ostatnio w ramach wydanych zarządzeń zastępczych, w oparciu o tak zwaną ustawę dekomunizacyjną.

W przypadkach, kiedy rady miejskie czy rady gminne nie zmieniły bowiem patronów ulic do września 2017 roku (patronów, których IPN wyznaczył do usunięcia), wówczas prawo do nadania ich nowych nazw otrzymał właśnie wojewoda.

Co to oznacza dla mieszkańców Dąbrowy Górniczej? Będą musieli przyzwyczaić się do tego, że nie mieszkają już na ulicy Skibińskiego, ale kardynała Stefana Wyszyńskiego. Bo to właśnie on będzie patronem ulicy w centrum miasta.

Do zmiany jest m.in. Stanisław Skibński. Instytut Pamięci Narodowej orzekł, że niewątpliwie życiorys Stanisława Skibińskiego wskazuje na to, że jest on postacią symbolizującą i propagującą idee komunizmu, jak również osobą symbolizującą represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy w Polsce w latach 1944-1989. Jak wynika z ustaleń IPN Stanisław Skibiński był członkiem władz PZPR, sprawował w partii funkcje kierownicze (sekretarz KW PZPR w Katowicach). Jak czytamy w uzasadnieniu zarządzenia zastępczego: „faktem powszechnie znanym, iż partia ta była partią komunistyczną, masową, kierującą centralnie zarządzaną i zbiurokratyzowaną gospodarką, sprawującą władzę państwową w sposób autorytarny, dążącą do totalitarnego kontrolowania wszystkich sfer życia społecznego. Nie posiadając zatem głębszej wiedzy historycznej można stwierdzić, iż osoba zajmująca kierownicze stanowisko we władzach PZPR stanowi symbol idei komunistycznych.”

Podobne zastrzeżenia wzbudziła osoba Jana Majewskiego. Także życiorys Jana Majewskiego „wskazuje na to, że jest on postacią symbolizującą i propagującą idee komunizmu, jak również osobą symbolizującą represyjny, autorytarny i niesuwerenny system władzy w Polsce w latach 1944-1989". Według ustaleń PN: Jan Majewski (1894-1956) - działacz komunistyczny. Od 1920 r. był działaczem Komunistycznej Partii Robotniczej Polski, a następnie Komunistycznej Partii Polski -sekcji polskiej Międzynarodówki Komunistycznej (Komiternu) z siedzibą w Moskwie. Wchodził w skład Komitetu Okręgowego KRRP Zagłębia Dąbrowskiego. Za działalność komunistyczną aresztowany i osadzony w więzieniu w Mysłowicach. W 1928 r. był delegatem na VI Kongres Komiternu (Międzynarodówki Komunistycznej). W okresie okupacji niemieckiej wstąpił do utworzonej z rozkazu Stalina komunistycznej Polskiej Partii Robotniczej. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Zagłębia pełnił funkcję przewodniczącego w utworzonej przez komunistów Gminnej Radzie Narodowej w Strzemieszycach oraz przewodniczącego lokalnej organizacji PPR. Po krótkim okresie pracy jako etatowy pracownik Komitetu Powiatowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Będzinie został kierownikiem komórki współzawodnictwa pracy w kopalni "Kazimierz".

Jednocześnie wojewoda śląski ustalił, że Jan Majewski pracując w kopalni "Kazimierz" złożył legitymację partyjną PZPR, nie mogąc pogodzić swoich ideałów politycznych z istniejącymi praktykami w PZPR. Ze względu na zły stan zdrowia przeszedł na rentę inwalidzką. Zmarł w Strzemieszycach i tam jest pochowany.

Majewskiego w roli patrona głównej ulicy w dzielnicy Strzemieszyce Wielkie zastąpi teraz Oddział AK Ordona. Ten oddział partyzancki został założony przez starszego sierżanta Jana Henryka Miltona (pseudonim ORDON) w 1941 r. w Strzemieszycach. Wielokrotnie dał się we znaki okupantowi hitlerowskiemu. We wrześniu 1943 roku, w akcji likwidacji grupy udział wzięła cała żandarmeria i policja z Olkusza oraz powiatu olkuskiego, Sławkowa, kompania szkoły policyjnej w Maczkach, orkiestra policyjna, oddział policji kryminalnej i gestapo z Sosnowca. Za pomoc partyzantom spalono w Strzemieszycach dom wraz z Bronisławą Heliak i jej dwójką dzieci".

W Dąbrowie Górniczej nie będzie też już ulicy Romana Piecucha. W jego miejsce na tablicach pojawi się Witold Uklański.

Jak podkreśla IPN Roman Piecuch w 1932 r. wstąpił do Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej, w którym działał aktywnie. Po wybuchu II wojny światowej był jednym z organizatorów komórek utworzonej z rozkazu Stalina Polskiej Partii Robotniczej, budowanej przez przerzuconą do kraju z Moskwy grupę dywersyjną Marcelego Nowotki oraz jej konspiracyjnej bojówki – Gwardii Ludowej na terenie okręgu dąbrowskiego. Wszedł w skład Komitetu Dzielnicowego PPR w Dąbrowie Górniczej oraz został dowódcą oddziału GL w rejonie Gołonogu. Pełnił również funkcję łącznika pomiędzy oddziałami GL a Komitetem Okręgowym PPR. W listopadzie 1944 roku zadenuncjował go na Gestapo inny działacz komunistyczny – Szczepan Czapla. W ten sposób przyczynił się do śmierci R. Piecucha. W świetle przytoczonych faktów historycznych nie ulega więc zdaniem IPN kwestii, iż osoba Romana Piecucha stanowi symbol komunizmu, o jakim mowa w art. 1 ust. 1 ustawy. Powyższe znajduje dodatkowe odzwierciedlenie w nazwie ulicy, którą wskazaną postać upamiętnia. Tym samym nazwa ta propaguje komunizm, i jako taka jest niezgodna z art. 1 ust. 1 ustawy.”

Nadanie ulicy nazwy „Witolda Uklańskiego” jest wynikiem uwzględnienia przez wojewodę śląskiego propozycji klubu radnych Prawa i Sprawiedliwości w Dąbrowie Górniczej.

Witold Uklański – major, ps. Herold, cichociemny, urodził się 13 marca 1893 r. w Gołonogu. Brał udział w wojnie polsko – bolszewickiej w latach 1917-1921, w 1939 roku był dowódcą szwadronu marszowego 4 Pułku Ułanów. Po zajęciu Litwy przez ZSRR we wrześniu został aresztowany i uwięziony w Kozielsku,
a następnie zesłany na Syberię. Po podpisaniu układu Sikorski – Majski wstąpił do Armii Andersa, gdzie został dowódcą 6 Dywizjonu Kawalerii 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty i jej Ośrodka Zapasowego. We wrześniu 1942 roku został przerzucony do Wielkiej Brytanii, gdzie odbył przeszkolenie konspiracyjne ze specjalnością w dywersji i został zaprzysiężony 22 kwietnia 1944 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza, a następnie przetransportowany do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech. Został zrzucony w Polsce w nocy z 26 na 27 grudnia 1944 roku w ramach operacji lotniczej o kryptonimie „Staszek 2” dowodzonej przez mjr. naw. Eugeniusza Arciuszkiewicza na placówkę odbiorczą „Wilga 1” w rejonie góry Mogielica (26 km na północny wschód od Nowego Targu). Po skoku pozostawał w dyspozycji Komendy Okręgu Kraków AK. Po rozwiązaniu AK (17 stycznia 1945 roku) kontynuował działalność konspiracyjną w Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj. W sierpniu 1945 roku opuścił Polskę i 29 września dotarł do Londynu. 24 listopada powrócił do Polski jako Witold Sawicki. Został aresztowany 27 listopada przez UB, oskarżony o przynależność do AK i pracę w charakterze emisariusza WiN oraz skazany na karę śmierci. 17 maja 1947 roku zamieniono mu wyrok na dożywocie. Został zamordowany w więzieniu we Wronkach 3 maja 1954 roku i pochowany na miejscowym cmentarzu.

Czwartą ulicą, która zmieni patrona jest ulica Józefa Skalskiego, którego zastąpi też Skalski, ale już Stanisław.
W ocenie Instytutu Pamięci Narodowej nazwa ulicy "Józefa Skalskiego" jest niezgodna z art. 1 ust. 1 ustawy. W ww. opinii podniesiono, iż Józef Skalski był komisarzem Czerwonej Gwardii, przez cały okres międzywojenny był aktywnym działaczem komunistycznym w Zagłębiu Dąbrowskim, wielokrotnie aresztowanym i skazywanym za działalność komunistyczną. Od 1943 roku był członkiem komunistycznej, stworzonej z rozkazu Stalina Polskiej Partii Robotniczej. Pełnił funkcję łącznika w Gwardii Ludowej. Po zakończeniu wojny, jako osoba zaufana dla władz komunistycznych, został mianowany dyrektorem w Hucie Będzin. W dalszym ciągu brał aktywny udział w implementacji ustroju komunistycznego na ziemiach Polskich m.in. był członkiem Rady Miejskiej z ramienia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej a następnie Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, oraz był członkiem Komitetu Miejskiego PZPR w Będzinie.

Nowy patron dąbrowskiej ulicy - Stanisław Skalski - (ur. 27 listopada 1915 w Kodymie, zm. 12 listopada 2004 w Warszawie) podporucznik pilot lotnictwa wojskowego II RP, major pilot Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie, podpułkownik (ang. wing commander ) Królewskich Sił Powietrznych , generał brygady pilot Ludowego Wojska Polskiego,as myśliwski okresu II wojny światowej o najwyższej liczbie zestrzeleń wśród polskich pilotów. Odznaczony Krzyżem Złotym i Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari .Absolwent Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie (XI promocja, 67 lokata). Walczył we wrześniu 1939, będąc dowódcą klucza w 142. Eskadrze Myśliwskiej. Od jesieni 1940 walczył w Anglii , uczestniczył m.in. w powietrznej bitwie o Anglię.. Dowodził następnie eskadrą w dywizjonie 306 i 316, dywizjonem 317, eskadrą zwaną „ Cyrkiem Skalskiego” w Tunezji , brytyjskim dywizjonem 601 na Malcie i w końcu 133Polskim Skrzydłem Myśliwskim. Oficjalnie zaliczono mu zestrzelenie 18 i 11/12 samolotów oraz 2 prawdopodobnie. W roku 1947 powrócił do Polski, gdzie został przez władze stalinowskie oskarżony o zdradę i skazany na karę śmierci, po czym wyrok zamieniono na dożywocie. Został zrehabilitowany w 1956. Jest autorem wspomnień z kampanii wrześniowej pt. Czarne krzyże nad Polską.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Dziennik Zachodni / Wielki Piątek

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dabrowagornicza.naszemiasto.pl Nasze Miasto