Festiwal Filmów Kultowych po 19 latach wyprowadza się z Katowic do Gdańska. Powód?

Festiwal Filmów Kultowych był jedną z najciekawszych cyklicznych imprez odbywających się w regionie. Był i jest tworzony przez miłośników kina dla fanów. Prezentowano na nim wszystko to, co w filmie dobre, kontrowersyjne, ale też słabe. Dlatego na festiwalu co roku oprócz filmów kultowych, bloków poświęconych najważniejszym reżyserom w historii kina, pojawiały się też sekcje z filmami klasy B, czy najgorszymi filmami świata. Od kilku lat w ramach festiwalu odbywało się też bardzo popularne kino samochodowe, a także kino w dzielnicach. Na sporą część projekcji - np. kino samochodowe, kino plenerowe, czy pokazy najgorszych filmów świata - wstęp był bezpłatny, albo kosztował złotówkę.

Z tym wszystkim już koniec. 20. edycja Festiwalu Filmów Kultowych odbędzie się w czerwcu w Gdańsku. Dlaczego? Głównym powodem są problemy z dofinansowaniem imprezy w Katowicach.

- Największe problemy były w ubiegłym roku, ale tak naprawdę trwały już od kilku lat. Od wielu lat zabiegaliśmy, aby wraz z dużymi i mniejszymi wydarzeniami, jak festiwal Art Naif, festiwal A Part, czy Nowa Muzyka, znaleźć się na liście imprez, które mają stałe dofinansowanie od miasta, a nie konkurować z imprezami dzielnicowymi o dotacje. Prosiliśmy, obiecywano nam, że sprawę uda się załatwić, ale nie udało się za kadencji poprzedniego prezydenta, ani za obecnego. Z roku na rok rosła niepewność, co do przyszłości festiwalu – opowiada Tomasz Szabelski dyrektor FFK.

Organizatorzy po zeszłorocznej 19. edycji, planowali festiwal zawiesić. - Zwrócili się do nas ludzie z VHS Hell z Gdańska, którzy co roku przyjeżdżali na nasz festiwal, zaczęliśmy rozmawiać, zaprosili nas do Gdańska, pokazali, gdzie impreza może się odbywać. Dostaliśmy olbrzymie wsparcie od różnych instytucji kultury i środowisk działających w Gdańsku – dodaje Szabelski. Impreza spotkała się też z przychylnością samorządu. - Wiemy, że nasz projekt został wysoko oceniony, ale procedura w tej sprawie jeszcze trwa. Na wieloletnie dofinansowanie przejdziemy dopiero w przyszłym roku, po pierwszej edycji w Gdańsku – tłumaczy Szabelski.

Jak przyznaje decyzja o rozstaniu FFK z Katowicami nie jest łatwa. - Mam mieszane uczucia, przecież to 19 lat w tym miejscu. Były edycje, na które przychodziło ponad 10 tys. ludzi, były też słabsze z 5 tys. widzów. To trudna decyzja, ale czuję się na tyle zmęczony ciągłym proszeniem i chodzeniem za pieniędzmi, że radość, iż dostaliśmy impuls do rozwoju przeslania mi ten smutek – ocenia Szabelski.

O komentarz w sprawie poprosiliśmy też katowicki Urząd Miasta. Urzędnicy przekonują, że miasto FFK wspierało, ale...

- Jak każde duże miasto stoimy przed trudnym wyborem podziału środków na różne dziedziny życia. W sferze kultury zdecydowanie postawiliśmy na muzykę. Otrzymanie tytułu Miast Kreatywnego UNESCO w dziedzinie muzyki pokazało, że nasza strategia się sprawdza. Podjęliśmy także decyzję, by więcej środków z grantów kulturalnych przeznaczać na wydarzenia w dzielnicach miasta – takie też wytyczne płynęły z raportów, które otrzymaliśmy w zeszłym roku, i o to też wielokrotnie apelowali mieszkańcy - wyjaśnia Maciej Stachura, naczelnik Wydziału Komunikacji Społecznej w UM Katowice.

Co z dotacjami? Miasto wylicza, że w latach 2011 - 2016 wsparło projekty Stowarzyszenia Inicjatywa, które organizuje FFK, kwotą 800 tys. zł. Tyle że te pieniądze przekazano nie tylko na festiwał, ale na wszystkie wydarzenia "Inicjatywy", w tym na niemal co roku organizowane kino samochodowe, kino przy NOSPR, letnie kino pod chmurką, które odbywało się na Mariackiej i w dzielnicach, a także kongres menadżerów kultury (tylko na to wydarzenie dotacja wyniosła 180 tys. zł), czy odbywający się cyklicznie Festiwal Muzyki Improwizowanej Jazz i Okolice.

Ile konkretnie pieniędzy urząd przekazał na Festiwal Filmów Kultowych? Każdego roku kwota dofinansowania malała. W 2011 roku biuro ESK (dziś to Katowice Miasto Ogrodów) przekazało na festiwal prawie 78 tys. zł. W 2012 r. Wydział Kultury dofinansował 15. FFK kwotą 40 tys. zł, a biuro ESK – prawie 30 tys. zł. Rok później dotacje z miasta dla FFK wyniosły ok. 74 tys. zł, a w 2014 – około 73 tys. zł. W 2015 roku było to 60 tys. zł

- W 2016 roku FFK nie otrzymał dofinansowania, bo Stowarzyszenie Inicjatywa nie złożyło oferty do otwartego konkursu grantowego - dodaje Stachura.

Szabelski odpowiada, że "Inicjatywy" wystartowały w 2016 roku w konkursie, ale dotacji nie otrzymały. Odnosi się też do wyliczeń miasta. Przypomina, że większość przytaczanych liczb, to kwoty brutto. - Dotacje z Urzędu Miasta Katowice stanowiły średnio ok. 25 proc. kosztów FFK. Przy budżecie imprezy na poziomie ok. 250 000 do 300 000 zł. Zawsze dostawaliśmy też środki z innych źródeł PISF, MKIDN, UMWS, od sponsorów - wymienia.

Dla porównania przypomnijmy, że właśnie w ubiegłym roku miasto na organizację pierwszej edycji festiwalu Serialis w MCK przekazało olbrzymią kwotę 1 mln zł. Nie brakuje też katowickich imprez, które mają stałe wsparcie finansowe z budżetu miasta w wysokości kilkuset tysięcy złotych.

Jak będzie wyglądała gdańska edycja Festiwalu Filmów Kultowych? Ze względu na małą liczbę kin studyjnych w Gdańsku, impreza będzie się odbywała przede wszystkim w industrialnych halach historycznej Stoczni Gdańskiej (B90, B64, W4), w plenerze na ulicy Elektryków, a także w przygotowanym specjalnie na okazję Festiwalu kinie samochodowym. To ostatnie będzie zlokalizowane na parkingu przy stadionie Lechii Gdańsk.

W programie 20. edycji FFK pojawią się między innymi: sekcje tematyczne poświęcone kultowym filmom reprezentującym różne gatunki i kinematografie, specjalny cykl filmów dokumentalnych opowiadających o historii kina, pokazy z lektorami na żywo, filmy dla dzieci, a także cykle VHS Hell i Najgorsze filmy świata. Znaczna część prezentowanych filmów zostanie poprzedzona prelekcjami, które zarysują kontekst ich powstania.

Goście Festiwalu będą także mieli okazję uczestniczyć w wydarzeniach towarzyszących - wystawach, imprezach muzycznych, panelach dyskusyjnych i spotkaniach z filmoznawcami. Festiwal otworzy natomiast koncert (9 czerwca) francuskiej legendy sceny synthwave, Perturbatora, który chętnie inspiruje się kultowymi filmami z lat osiemdziesiątych. Nowym dyrektorem artystycznym imprezy został Krystian Kujda, założyciel kolektywu VHS Hell.