Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Odra, rzeka o wielkim potencjale

Agnieszka Zielińska
Bardzo cenna przyrodniczo rzeka Odra to najdłuższy szlak żeglugi śródlądowej w Polsce i ważny szlak Europy Środkowej. Kiedyś wykorzystywana na wielką skalę do przewozu towarów, potem naznaczona klęskami żywiołowymi, teraz z powrotem odzyskuje dawny blask.

Ma 854,3 km długości, z czego 742 km w Polsce. Odra, nazywana księżną polskich rzek, wypływa w Czechach, na wysokości 634 m n.p.m. w Górach Odrzańskich. Płynie przez Bramę Morawską, poniżej przez Górny i Dolny Śląsk. Jest tu pięknym przykładem naturalnej bioróżno-rodności. Nic dziwnego, że interesuje starszych i młodych turystów. Przy Ogrodzie Zoologicznym we Wrocławiu powstało „Odrarium”, ciekawie pokazujące poszczególne fragmenty rzeki. (Ryby polskich rzek prezentuje także Gliwicka Palmiarnia Miejska).

- W „Odrarium” najpierw pokazujemy źródliska rzeki, z wyciągniętymi z dna naturalnymi pniami dębu. Dalej zwracamy uwagę na rośliny i zwierzęta, które żyją w rwącym nurcie górskich potoków, a więc zobaczymy tu pstrągi, głowacice, brzany i lipienie. Cenne przyrodniczo starorzecza i zakola rzeki zamieszkują: karpie, leszcze, bolenie, liny, sumy i jedyne spośród nich drapieżne ryby - szczupaki. Jeśli chodzi o florę, występują tu np. wywłócznik i żyjące na podmokłych terenach rośliny bagienne. Te rośliny i zwierzęta także prezentujemy publiczności - wylicza dr Leszek Solski, starszy asystent naukowy ZOO we Wrocławiu.

W głównym nurcie Odry Środkowej żyją płotki, karasie, ukleje i małże słodkowodne skójki. Dolna Odra, gdzie rzeka uchodzi do Zalewu Szczecińskiego, jest zamieszkiwana choćby przez jesiotry. Ponieważ słona woda miesza się ze słodką, nie brak tu także flądry i siei.

- Doliny rzek od początku istnienia człowieka na Ziemi odgrywały ważną rolę w jego życiu. Nic dziwnego, że rzeki także w epoce industrializacji decydowały o rozwoju społeczności. Odrą tradycyjnie można było dotrzeć z Gliwic do Łaby i Renu już w czasach międzywojennych. Była ważnym szlakiem transportowym w drugiej połowie XX wieku. Niestety dotknęły ją m.in. powodzie. Dobrze, że obecnie ten najdłuższy w Polsce szlak żeglugi śródlądowej, który stanowi Odra, jest coraz częściej wykorzystywany dla celów turystycznych - dodaje dr Solski.

Górny Śląsk z Odrą łączy Kanał Gliwicki, który obecnie jest modernizowany. Zdaniem specjalistów z Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach - możliwy będzie powrót do świetności żeglugi śródlądowej i wzrost roli portów rzecznych dla gospodarki regionu. Ponad 55 proc. woj. śląskiego to dorzecze Górnej i Środkowej Odry, ok. 44 proc. obejmuje dorzecze Wisły i mniej niż 0,5 proc. to dorzecze Dunaju (dane z Komputerowej Mapy Podziału Hydrograficznego Polski). Pierwszym „polskim” dopływem Odry jest Olza. Źródła ma w Istebnej, na wysokości 840-880 m n.p.m. Uchodzi do Odry na północ od Bogumina, koło wsi Olza.

W biegu środkowym, od Cieszyna do Karwiny oraz w dolnym, od Zawady po ujście do Odry, korytem Olzy biegnie granica polsko-czeska (24 km). Zaraz za przejściem granicznym w Chałupkach rozpoczyna się najbardziej wyjątkowy odcinek Odry, tzw. Graniczny Meander Odry, objęty programem „Natura 2000”. Obszar ten obejmuje naturalnie meandrujący fragment doliny wraz z fragmentami zachowanych siedlisk nadrzecznych. Kilka kilometrów dalej znajduje się Polder Buków - jest to suchy zbiornik przeciwpowodziowy na Górnej Odrze, będący sztucznie uformowanym terenem zalewowym.

W przyszłości polder Buków stanie się częścią planowanego zbiornika Racibórz Dolny. Na południe od Raciborza, na obu brzegach doliny Odry położony jest obszar specjalnej ochrony ptaków „Natura 2000”. Ostoja obejmuje krótki (2 km) odcinek rzeki Odry, duży kompleks stawów Wielikąt oraz obszar leśny zwany Lasem Tworkowskim. Natomiast poniżej Raciborza w dawnym starorzeczu Odry usytuowany jest Rezerwat „Łężczok”. Mają tutaj naturalne stanowiska liczne gatunki roślin i zwierząt, przede wszystkim ptaków wodnych i błotnych. Rezerwat jest częścią Parku Krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”.

od 7 lat
Wideo

Kalendarz siewu kwiatów

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto