Pewność na bank

Depozyty zgromadzone we wszystkich bankach działających w Polsce chronione są przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Oznacza to, że w razie upadłości dowolnego banku zwracane są depozyty do ustawowo określonej wysokości. W tym roku granicą jest równowartość 22,5 tys. euro, czyli około 105 tys. zł.

W latach 90. stworzona przez Piotra Bykowskiego grupa kapitałowa obejmowała m.in. Bank Staropolski ze 150 tys. klientów. Ich gehenna zaczęła się 13 stycznia 2000 roku, kiedy na drzwiach wszystkich placówek banku zawisła kartka z informacją, iż na mocy decyzji Komisji Nadzoru Bankowego jest on nieczynny aż do odwołania. Największy upadek w dziejach polskiej bankowości kosztował cały sektor 625 mln złotych - tyle depozytariuszom wypłacił Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

- Posiadacze lokat do tysiąca euro odzyskali całą kwotę, osoby, które zgromadziły na rachunku do 11 tys. euro, odzyskały 90 proc. - relacjonuje R.G. z Katowic, poszkodowany upadłością Banku Staropolskiego. - Tacy jak ja odzyskali tylko ułamek swoich pieniędzy. Walczę o 160 tys. zł.

Od dnia wejścia w życie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, czyli od 17 lutego 1995 r., zrealizował on gwarancje depozytów bankowych dla klientów 94 banków postawionych w stan upadłości - 5 banków komercyjnych i 89 banków spółdzielczych.

- Ogółem wypłatami środków gwarantowanych objętych zostało ponad 315 tys. deponentów, a łączna wypłacona kwota środków gwarantowanych przekroczyła 812 mln zł - podaje Marek Urbaniak, rzecznik informacji publicznej BFG.

Jeśli bank upada, wypłata środków zgromadzonych na rachunkach może nastąpić do wysokości określonej ustawą. Jeśli kwota depozytów nie przekracza równowartości 1.000 euro, to jest gwarantowana w całości. Dotyczy to środków zgromadzonych w banku na rachunkach imiennych oraz innych należności, np. przelewów.

Jeżeli wartość depozytów jest wyższa, to wówczas kwota o równowartości 1.000 euro gwarantowana jest w 100 proc., zaś pozostała kwota - do równowartości 22.500 euro - w 90 proc.
Ochronie podlegają imienne depozyty złotowe i walutowe osób fizycznych, prawnych, różnych jednostek ze zdolnością prawną, szkolnych kas oszczędności i pracowniczych kas zapomogowo- pożyczkowych.

Nie podlegają natomiast ochronie depozyty skarbu państwa, instytucji finansowych takich jak banki, domy maklerskie, fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne, NFI, podmiotów świadczących usługi ubezpieczeniowe, kadry zarządzającej bankiem oraz głównych akcjonariuszy z co najmniej 5 proc. akcji banku.

Jakie są zasady obliczania kwoty gwarantowanej? Wszystkie środki zgromadzone w banku przez jedną osobę na wszystkich rachunkach (np. lokaty terminowe, bieżące, oszczędnościowo-rozliczeniowe), traktowane są jako jeden depozyt. Podstawę do obliczania kwoty gwarantowanej stanowi suma ulokowanych środków. Wypłata następuje w złotych - według kursu z dnia upadłości banku.

Ta część depozytów, która nie jest gwarantowana przez BFG, także może być odzyskana w wyniku podziału majątku upadłego banku. W przypadku nabycia upadłego banku - nowy właściciel przejmuje zobowiązania wobec klientów.

Zasady gwarantowania depozytów przez BFG wzorowane są na rozwiązaniach przyjętych w Unii Europejskiej.