Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Prawa do lokalu w spółdzielni mieszkaniowej

[email protected]
Prawa do mieszkania reguluje ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych. Ustawa obowiązuje od 24 kwietnia 2001 roku. Obecnie wyróżnia się trzy prawa do lokali wybudowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe: spółdzielcze ...

Prawa do mieszkania reguluje ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych. Ustawa obowiązuje od 24 kwietnia 2001 roku. Obecnie wyróżnia się trzy prawa do lokali wybudowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe: spółdzielcze lokatorskie prawa do lokalu, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz prawo odrębnej własności lokalu.

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego

Jest to prawo niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji. Może być ustanawiane w stosunku do budynku, który jest własnością lub współwłasnością spółdzielni. Powstaje z chwilą zawarcia umowy między członkiem a spółdzielnią. Umowa taka powinna być zawarta, pod rygorem nieważności, w formie pisemnej. Prawo to może należeć do jednej osoby lub do małżonków. Lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest nierozerwalnie związane z członkostwem w spółdzielni. Ustanie członkostwa powoduje jego wygaśnięcie. Członek spółdzielni ubiegający się o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego wnosi wkład mieszkaniowy według zasad określonych w statucie. W przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa spółdzielnia zwraca osobie uprawnionej, czyli byłemu członkowi lub jego spadkobiercom, wniesiony wkład mieszkaniowy, zwaloryzowany według wartości rynkowej.

Po ustaniu członkostwa w spółdzielni i lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, prawa małżonków i innych członków rodziny są chronione poprzez przyznanie domownikom roszczenia o przyjęcie na członka spółdzielni i ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.

Powstanie roszczenia o przyjęcie do spółdzielni uzależnione jest od dwóch przesłanek - przynależności do określonej kategorii osób (małżonek, dzieci i inne osoby bliskie) oraz zamieszkiwania z byłym członkiem w chwili ustania członkostwa. Dla zachowania roszczeń o członkostwo i zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego po byłym członku, konieczne jest złożenie w ciągu jednego roku deklaracji członkowskiej wraz z pisemnym zapewnieniem o gotowości do zawarcia umowy. Członek spółdzielni, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego ma prawo, mające charakter roszczenia, do żądania przeniesienia na niego - po spełnieniu warunków określonych w ustawie - własności lokalu lub ustanowienia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu. Trzeba podkreślić, że członkowi posiadającemu spółdzielcze lokatorskie prawo, podobnie jak najemcy, przysługuje szczególna ochrona prawna. W przypadku likwidacji lub upadłości spółdzielni mieszkaniowej członkowie, którym przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu z mocy ustawy stają się najemcami tych lokali.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu

Może być ustanawiane w stosunku do budynku, który jest własnością lub współwłasnością spółdzielni. Jest ono prawem zbywalnym, dziedziczonym, podlegającym egzekucji i ma charakter ograniczonego prawa rzeczowego. Z ekonomicznego punktu widzenia jest to zatem prawo zbliżone do prawa własności. Spółdzielcze własnościowego prawo powstaje z chwilą zawarcia, między członkiem a spółdzielnią, umowy o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Umowa powinna być zawarta, pod rygorem nieważności, w formie pisemnej. Jest to tak zwane nabycie pierwotne. Pochodne nabycie tego prawa obejmuje natomiast formy przejścia na inną osobę już istniejącego prawa do lokalu. Zaliczamy tu zatem wszelkie formy zbycia, dziedziczenia, podział majątku małżeńskiego, zapis i nabycie w ramach licytacji.

Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu może należeć do osoby fizycznej lub do osoby prawnej, jeżeli statut spółdzielni dopuszcza członkostwo osób prawnych.

Obecnie skuteczność zbycia spółdzielczego własnościowego prawa nie jest już uzależniona od przyjęcia nabywcy tego prawa na członka spółdzielni. Nabywca prawa spełniający warunki statutowe może żądać przyjęcia go na członka spółdzielni, natomiast spółdzielnia nie może żądać od nabywcy prawa, by stał się jej członkiem. Przy nabyciu pierwotnym, czyli ustanawianiu prawa przez spółdzielnię, członkostwo jest nadal obowiązkowe.

Ustanie członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej nie powoduje już wygaśnięcia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Oznacza to, że dopóki danej osobie przysługuje spółdzielcze własnościowego prawo do lokalu, to nie może ona być z niego eksmitowana. W przypadku nie wnoszenia przez posiadacza spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu opłat za jego użytkowanie, jedyną możliwością ochrony praw finansowych spółdzielni pozostaje egzekucja ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i sprzedaż w drodze licytacji. Egzekucja podlega tym samym regułom, co egzekucja z nieruchomości (art. 921-1031 Kodeksu Postępowania Cywilnego). W przypadku licytacji osobie posiadającej spółdzielcze własnościowe prawo nie przysługuje prawo do lokalu socjalnego.

Prawo odrębnej własności lokalu

Do ustanowienia odrębnej własności lokalu dochodzi w dwojaki sposób: poprzez zawarcie umowy o wybudowanie lokalu i ustanowienie jego odrębnej własności lub poprzez przekształcenie, czyli zawarcie z posiadaczem prawa spółdzielczego umowy o przeniesienie własności lokalu. Prawo to wiąże się z prawem do gruntu. Właściciel mieszkania jest współwłaścicielem (części ułamkowej) gruntu i części wspólnych nieruchomości.

Podstawowym i niezależnym od członka wymogiem uzyskania własności lokalu jest uregulowanie sytuacji prawnej nieruchomości. Jeżeli nieruchomość została wydzielona, zarząd spółdzielni jest zobowiązany podjąć uchwałę określającą przedmiot odrębnej własności oraz udziały w nieruchomości wspólnej. Nabycie własności lokalu następuje na podstawie umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego z chwilą wpisu do księgi wieczystej. Zarówno przy przekształceniu mieszkania lokatorskiego w spółdzielcze własnościowego prawo, jak i w prawo odrębnej własności lokalu, osoba uprawniona zobowiązana jest do wpłaty różnicy pomiędzy wartością rynkową lokalu, a zwaloryzowaną wartością wniesionego wkładu mieszkaniowego. Przysługuje jej prawo do 50 procent bonifikaty - pod warunkiem, że spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych. Wysokość tych bonifikat zakwestionował w wyroku z 5 września 2006 r. Trybunał Konstytucyjny (sygn. K51/05). Trybunał uznał, że przez sztywne regulacje prawne spółdzielnie nie mogą wprowadzić bardziej korzystnych upustów dla mieszkańców, którzy chcą przekształcić prawo do lokalu. Koszty określenia wartości rynkowej lokalu, zawarcia umowy, koszty wpisu do księgi wieczystej ponosi osoba, na rzecz której przenoszona jest odrębna własność lokalu. Z chwilą wyodrębnienia w danej nieruchomości przynajmniej jednego lokalu powstaje nieruchomość wspólna. Odrębna własność lokalu nie wygasa, jest prawem zbywalnym, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto