Radni BSR Adama Fudalego: Budżet prezydenta Kuczery to budżet „niewykonań i przeniesień”

OPINIA BLOKU SAMORZĄDOWEGO RYBNIK
Adama Fudalego
W ZAKRESIE WYKONANIA BUDŻETU MIASTA RYBNIKA ZA 2017 ROK.

Budżet miasta Rybnika 2017 roku autorstwa prezydenta Piotra Kuczery, to budżet „niewykonań i przeniesień” zaplanowanych w 2016 roku zadań, obciążony prawie 100 milionowym deficytem.

Deficyt sfinansowany ponad 60-cio milionową nadwyżką z 2016 roku oraz ponad 85 milionami kredytów i pożyczek w tym 80-cio milionowym kredytem z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, uruchomionego w 2017 roku. Wskutek m.in. zaciągnięcia kredytu nadwyżka środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu miasta na koniec roku wynosiła prawie 53 MPLN. Pieniądze te mogły finansować wiele zaplanowanych przez Prezydenta zadań oraz zadań wielokrotnie zgłaszanych przez radnych BSR. Niestety zabrakło dobrej woli i niezależności politycznej.

Potwierdziło się nasze stanowisko z 2016 roku, kiedy przy zatwierdzaniu budżetu 2017 byliśmy sceptyczni wobec zamierzeń nakreślonych przez Prezydenta, nazywając je planami na wyrost, festiwalem wydatków, koncertem życzeń obciążonym w dodatku nadmiernym zadłużeniem miasta. Najczęściej powtarzanymi słowami w sprawozdaniu Prezydenta jest „niewykonanie” i „przeniesienie” zadań na następne lata. Dlatego nazwanie tego budżetu „budżetem niewykonań i przeniesień” jest w pełni uprawnione.

Przed wydaniem opinii dotyczącej wykonania budżetu 2017 roku, posłużymy się porównaniami, pomiędzy budżetem rodzinnym a budżetem miasta. O tym pierwszym, budżecie wie każda rodzina a najwięcej panie domu, które najczęściej trzymają pieczę nad domowymi finansami. Każdy większy wydatek jest wcześniej w rodzinie omawiany i planowany, nikt ad hoc nie kupuje samochodu, nie wyjeżdża na wczasy rodzinne, nie inwestuje w dom, mieszkanie. Podobnie dzieje się z wydatkami w mieście, nie buduje się drogi, przedszkola, boiska bez planu i wcześniej zabezpieczonych źródeł finansowania. Wydatki i te małe tzw. bieżące oraz większe i duże są zawsze planowane. W dobrze funkcjonujących budżetach rodzinnych z pieniędzy pożyczonych na długi okres np. 25 lat nie kupuje się drobnego sprzętu domowego, zbędnych zabawek dla dzieci, żywności, ubrań itd., bo zdecydowana większość ludzi stara się raczej żyć na miarę swojego portfela. Słusznie przyjęte jest, że zadłużamy się na długie lata przy grubszych inwestycjach, na które nie stać nas, aby je nabyć z własnych zarobionych i zaoszczędzonych środków, uwzględniając również środki nadzwyczajne ze spadków, darowizn itp.
Dlatego długoletnie kredyty zaciągamy, aby zakupić grunt, działkę budowlaną, mieszkanie, dom.

Odnosząc się do budżetu miasta jest podobnie, bieżące potrzeby, mniej kosztowne inwestycje musimy sfinansować z posiadanej nadwyżki operacyjnej, wolnych środków a finansowanie dużych zadań inwestycyjnych zapewniamy finansowaniem zewnętrznym - może to być długoterminowy kredyt, emisja obligacji, uwzględniając przy tym możliwość uzyskania dotacji z budżetu Pastwa lub Unii Europejskiej.

Co się dzieje obecnie w Rybniku jeśli chodzi o sferę wydatków i ich finansowanie. Miasto podpisało umowę kredytową z EBI na zaciągnięcie kredytu w wysokości 267 MPLN ze spłatą w okresie 25 lat. W 2017 roku pociągnięto pierwszą transzę w wysokości 80 MPLN. Z tych 80 MPLN na budowę najważniejszej inwestycji drogowej, drogi Racibórz – Pszczyna przeznaczono 6,2 MPLN. Nie ukrywamy, że zgodziliśmy się w 2015 roku jako radni BSR na zaciągnięcie długoterminowego kredytu w EBI, jako konsekwencja prowadzonej przez BSR polityki rozwoju infrastruktury drogowej. Budowę drogi Racibórz – Pszczyna zawsze traktowaliśmy jako priorytet. Pierwsze płatności za zlecony przez Prezydenta Fudalego projekt w 2010, ponieśliśmy już w 2011 roku.

Od projektu do realizacji w chwili obecnej minęło 8,5 lat o tym Prezydent Kuczera nawet nie wspomniał w sprawozdaniu, natomiast zdołał przedstawić informację o latach realizacji budowy regionalnej drogi przebiegającej przez miasto Rybnik podając lata 2016-2019. Celowe niedomówienie wielkiego kalibru Panie Prezydencie, mało w tym „klasy”. Budżet 2017 roku to budżet już nie tylko niewykonań i przeniesień ale również wielkich niedomówień Prezydenta Kuczery (delikatnie ujmując).

Podkreślamy, zaufaliśmy Prezydentowi Kuczerze i wyraziliśmy zgodę na zaciągnięcie największego w historii miasta kredytu. Bo przecież już w latach 2008-2010 tworzyliśmy montaże finansowe realizacji tego zadania uwzględniające finansowania zewnętrzne i dotację unijną. Nie tylko tworzyliśmy, ale występowaliśmy do zarządu województwa śląskiego, do marszałka o zaliczenie tego zadania do zadań priorytetowych do sfinansowania ze środków unijnych. Byłoby z naszej strony absurdalne, aby zaniechać realizacji tego przedsięwzięcia tylko dlatego, że projekt Prezydenta Fudalego będzie realizowany przez jego następcę.

Prezydent Kuczera w 2015 roku uzyskał przy okazji naszej akceptacji finansowania tego zadania naszą zgodę na finansowanie innych zadań z kredytu EBI w innych sektorach, ale w naszym rozumieniu innych ważnych zadań dla funkcjonowania miasta. Obdarzyliśmy Prezydenta Kuczerę kredytem zaufania. Byliśmy przeświadczeni, że będą to zadania inwestycyjne, długoterminowe, o znaczeniu strategicznym.

Co zrobił Pan Prezydent Kuczera - wytypował poza drogą Racibórz Pszczyna 130 szczegółowych zadań w tym większość mało znaczących, w naszym przekonaniu, wśród nich jest tylko kilkanaście ważnych, które powinny być finansowane tym 25 letnim kredytem. Ten szczegółowy wykaz 130 zadań stanowi załącznik podpisanych umów z EBI. Jak już wspominaliśmy powyżej, ze sprawozdania z wykonania budżetu miasta za 2017, dowiadujemy się, że na zadanie najważniejsze, strategiczne - budowę drogi Racibórz-Pszczyna z pierwszej pociągniętej transzy 80 MPLN, wykorzystano 6,2 MPLN kredytu podlegającego wyłączeniu na podstawie art.243 ust. 3a uofp, tj. zaledwie 7%.

To tak samo jakbyśmy podpisali z bankiem umowę kredytową w wysokości 300 tys. złotych na zakup mieszkania i przeznaczyli na ten cel z pociągniętych 80 tysięcy złotych drobną część a za resztę kupili skuter, rower, zabawki, lalki, samochodziki, komórki, tablety i inne drobiazgi dla dzieci i coś zostawili na rachunku bankowym.

Najgorsze w tym jest to, że nikt nie jest w stanie określić, które zadanie i w jakiej wysokości jest sfinansowane kredytem? Jest to poza wiedzą i kontrolą nas, radnych Bloku Samorządowego Rybnik Adama Fudalego. Jest to poza kontrolą mieszkańców miasta, podatników. Nie jesteśmy w stanie wyjaśnić mieszkańcom Rybnika teraz i nie będzie to możliwe przez kolejnych 24 lat, co mieszkańcy finansują jako płatnicy podatków, w części płaconych na spłatę rat kredytu i odsetek. Dlatego radni Bloku Samorządowego Rybnik Adama Fudalego głośno i zdecydowanie mówią NIE na tak daleko posunięty brak transparentności i lekceważący stosunek do Rybniczan.

Pan Prezydent Kuczera z wielką łatwością rozbudowuje sferę wydatków jednak wybiórczo, kierując się interesem politycznym - np. w Chwałowicach bez powodu rozebrano scenę w parku za domem kultury, nie wykonano na drogach metra nawierzchni asfaltowej oraz nie zrobiono kładki dla pieszych nad bramą południową kop Chwałowice ul. Zwycięstwa. Wydział dróg zrealizował zadania tylko w 80%. Na najważniejszej inwestycji drogowej nie zrealizowano zadań za 50 milonów z uwagi na opóźnienia w wycince drzew. To spowodowało opóźnienia finansowe i rzeczowe realizowanej najważniejszej inwestycji. Ale nie to jest najważniejsze, bo to jest do nadrobienia. Nie to zdecydowało, że negatywnie oceniamy działania Prezydenta Kuczery.

Najbardziej boli fakt nie wypłacenia pełnych odszkodowań wszystkim wysiedlonym mieszkańcom z terenu budowy drogi, mimo wydatkowania przez Prezydenta środków na podwójne wyceny opuszczanych domostw i majątków. Czy Prezydent zastanowił się nad tym? Nie chcę przywoływać tutaj ewangelicznych porównań, ale nie jest to postawa Prezydenta godna do naśladowania. Prezydent wyżej postawił okres lęgowy ptaków od losu ludzi, w ich odczuciu skrzywdzonych przez Prezydenta Kuczerę. Ano ludzie nie mają okresu lęgowego ciśnie się na usta (wcielając się rolę adwokata Prezydenta). My wyznajemy zasadę, że ludzie są na pierwszym planie. Należało Panie Prezydencie uznać argumenty wysiedleńców, przyznać im rolę przynajmniej równorzędną z ptactwem w okresie lęgowym. Ludzie powinni być chronieni przez prawo oraz rządzących miastem. Biorąc pod uwagę wszystkie wyżej opisane aspekty śmiało możemy dodać jeszcze jeden przymiot wykonanego budżety 2017, „budżet z kreatywną wybiórczością w sferze wydatków”.

W dziedzinie dochodów Prezydent nie jest już taki kreatywny. Miarą stabilizacji finansowej miasta i jego rozwoju jest wysokość dochodów własnych, stanowiących o jego samodzielności. To stwierdzenie przewija się w każdym sprawozdaniu wykonania budżetu od wielu lat. Na przestrzeni ostatnich 3 lat zauważamy stagnację w niektórych sferach dochodów własnych i niepokojący trend spadkowy.

Popatrzmy na dochody własne 2017 roku z perspektywy minionych lat 2017, 2016 i 2015. W tych latach odpowiednio dochody własne wynosiły 422, w 2016 – 419 a w 2015 - 422 miliony złotych, w 2015 dokładnie tyle samo co w 2017. Wpływy z podatków w analizowanych latach 2017 – 2015 zamknęły się kwotą odpowiednio w 2017 – 111, 2016 – 117 a w 2015 - 121 milionów złotych, dobrze słyszycie Państwo w 2015 roku o 10 milionów więcej niż w 2017 – jest to ogromny regres. W podatku od nieruchomości jest wyraźna tendencja spadkowa, a jest to stałe, największe źródło dochodów. W analizowanych latach, podatnicy rybniccy zapłacili w 2017 roku 102 mln zł., w 2016 o 7 mln więcej tj. 109 mln zł, w 2015 113 milionów. Na tym tle cieszy fakt zwiększonych wpływów z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych., średni progres wynosi ok. 4% rok do roku (175; 168; 161), wpływy z tytułu udziału w podatku dochodowym od osób prawnych wykazują lekki wzrost o 900 tys. złotych (6.5 mln zł) w stosunku do 2015 - 5,6 mln zł.

Wyrażamy wielkie uznanie i kierujemy słowa podziękowania rybnickim firmom i oddziałom firm w Rybniku zarejestrowanych poza naszym miastem, mieszkańcom Rybnika pracującym w stolicy i innych miastach Polski, że poprzez swoją rzetelną pracę przyczyniają się do tego, że dochody z tytułu udziału w podatkach PIT i CIT wzrosły. Dlatego dochody własne w 2017 roku mogły się utrzymać na poziomie 2015 roku. Jest to też wynik rosnącej gospodarki polskiej, której perspektywy są nadal optymistyczne - odnotowany w I kwartale 2018 roku wzrost PKB o 5%.

Oceniając wykonanie budżetu za 2017 rok stawiamy pytanie, jakie były największe kontrowersje przy planowaniu budżetu w 2016 roku. Pamiętamy wielką kampanię Prezydenta przeciwko reformie szkolnictwa i apele radnych Platformy Obywatelskiej i 6-ciu radnych WdR (Wspólnie dla Rybnika), którzy odeszli z BSR i FOR – wszystkich należących do obozu Prezydenta Piotra Kuczery. Roztaczane były katastroficzne wizje ograniczenia etatów, groźby zwalniania nauczycieli. Minęło niewiele więcej niż rok i mamy sytuację diametralnie odmienną. Nastąpił wzrost średniorocznie etatów nauczycielskich o 60. Nie sprawdziły się czarne scenariusze rybnickiej „totalnej opozycji”, nie spełniło się czarnowidztwo uprawiane przez wyżej wymienionych naszych adwersarzy. W sferze polityki zatrudnienia jest totalna ale klęska, nastąpiło zwiększenie etatów ogółem średniorocznie w 2017 roku versus 2015 o 100 nie wliczając wzrostu etatów nauczycielskich o 118. Podkreślamy to Prezydent Kuczera podejmuje nieodpowiedzialne decyzje, nie bacząc na finanse miasta i na to, że dochody własne Rybnika stoją w miejscu, przypomnijmy 422 miliony takie same dochody jak w 2015 roku. Co gorsza Rybniczanie dalej skarżą się na kolejki szczególnie w wydziale komunikacji. Dodać do tego trzeba fakt, że Prezydent Kuczera, już w pierwszym, pełnym roku urzędowania (rok 2015) zwiększył zatrudnienie o 113 etatów w tym nauczycielskich o 55. Już wtedy krytykowaliśmy taką politykę, mimo to daliśmy poparcie Prezydentowi Kuczerze, wzięliśmy pod uwagę brak doświadczenia w zarządzaniu, liczyliśmy na to, że szybko się tego nauczy. Miał przecież u boku przychylnego jeszcze wtedy Przewodniczącego Rady Miasta Adama Fudalego, który jak ojciec rodziny, nie szczędził słusznych słów krytyki, pouczał i ostrzegał Prezydenta Kuczerę przed zagrożeniami. On nie posłuchał. Na koniec 2017 roku mamy tego smutny wynik, szacujemy, że koszt nadmiernego zatrudnienia kosztuje Rybniczan rocznie ok. 10 milionów złotych. Alarmująca jest coroczna skala wzrostu etatów w skali całego Miasta dlatego w pełni uprawniony jest jeszcze jeden przymiot budżetu 2017 roku: budżet nadmiernego zatrudnienia.

Mieszkańcy zwracają się do nas z licznymi pytaniami, należałoby na nie udzielić odpowiedzi. Najczęściej zadawane pytania to, czy obecnie sprawujący władzę Prezydent Kuczera w pełni panuje nad zarządzaniem miastem, czy zapewnia bezpieczeństwo finansowe, czy ma strategię rozwoju, czy potrafi określić priorytety?. Odpowiedzią na te pytania niech będzie nasza opinia, bo w sprawozdaniu ich nie znajdziemy. Na podstawie naszych 3,5 letnich obserwacji stwierdzamy, że zarządzanie miastem jest zbyt trudną umiejętnością dla Pana Piotra Kuczery, widzimy bardzo dużo chaosu w inwestycjach, jedne inwestycje stoją w sprzeczności z innymi realizowanymi – totalny rozrzut. Jak można wyprowadzić ruch samochodowy z centrum miasta budując za „ciężkie” miliony z kredytu wielopoziomowy parking? To jest zagadka Pana Kuczery granicząca z absurdem. Sprawa rekreacji – mając wspaniale urządzony przez Prezydenta Adama Fudalego nad Rudą ośrodek sportu i rekreacji, który trzeba dalej rozwijać, Prezydent Kuczera buduje konkurencyjne kąpielisko Pniowiec. Patrząc na wieloletnią perspektywę finansową miasta pozornie jest ona bezpieczna, ale jak popatrzymy na spłatę zobowiązań i zdolności finansowe to widzimy, że następcy inwestować będą mogli za 30 lat. Na wskaźniki duży wpływ ma 500+, ale trzeba się liczyć z tym, że jak przyjdzie inna ekipa rządowa w Rzeczypospolitej (powiedzmy druga, gorsza zmiana) zniknie to wsparcie i zniknie z naszego budżetu 70 mln, co będzie miało istotny wpływ na wskaźniki.

Potwierdziły się nasze obawy, że sztuka zarządzania miastem to są Himalaje dla Pana Piotra Kuczery. W dziedzinie promocji miasta – kongres kulturalny, teatr, finansowanie TVN budzą nasz niepokój, na co zdecyduje się jeszcze wydawać pieniądze?. Czy miłość może przyćmić umysł człowieka? chyba tak jeśli jej obiektem jest stacja TVN. Prezydent Kuczera zapłacił TVN już 370 tyś złotych i kolejne zapłaty już są w drodze. Czy takiemu Prezydentowi można powierzyć majątek miasta?. Twierdzimy, że nie. Przedstawiając liczne przykłady niefrasobliwości Prezydenta, braku wyczucia biznesowego, braku odpowiedniego przygotowania, radni Bloku Samorządowego Rybnik Adama Fudalego odmawiają udzielenia absolutorium Prezydentowi Piotrowi Kuczerze za 2017 rok. Głosując przeciw głosujemy za przywróceniem normalności i bezpieczeństwa finansowego miasta i wypowiadamy ponownie stop nadmiernemu zadłużaniu, stop eksperymentowania i wydawania pieniędzy w nieuzasadnione potrzebami mieszkańców miasta inwestycje, stop dla eksperymentów, które wciągają Rybnik w spiralę zadłużenia. Jeszcze raz podkreślamy te wymyślone inwestycje są finansowane z kredytu, który spłacać będą dzisiaj urodzeni Rybniczanie, przez 25 lat.

Polityka przyciągania inwestorów okazała się totalną katastrofą w naszym mieście – przykład plac przy ulicy Miejskiej, gdzie nie ma inwestora, a miał być przecież wybudowany biurowiec w rezultacie prowadzonych rozmów z Cushman & Wakefield, co najmniej klasy B. Miały tam powstać miejsca pracy dla zdolnych, młodych ludzi w dziedzinie usług wysokich technologii IT. Brak wyczucia i świadomości biznesowej to kolejna domena Prezydenta Kuczery. Mieszkańcy Rybnika i bardzo często urzędnicy mówią o niskiej jakości zarządzania. Brak wyczucia biznesu widać na przykładzie kompleksu poszpitalnego Juliusz - Roger – koncepcje zmieniają się jak w kalejdoskopie, zdecydowana większość pogubiła się, co w tych obiektach będzie. Ostatnio odnotowaliśmy, że będzie tam muzeum-edukatorium zabytkowego sprzętu dentystycznego i farmaceutycznego. Rozmawiając na ten temat z mieszkańcami Rybnika, zauważyć można było na ich twarzach uśmiech niedowierzania – a jeden z mieszkańców wypalił – no, bo przecież mamy w Rybniku dwie wyższe uczelnie medyczne!!. Poczułem się nieswojo.

Jako posumowanie wymienimy wszystkie przytoczone w opinii przymioty wykonanego budżetu autorstwa Prezydenta Piotra Kuczery w 2017 roku: budżet niewykonań i przeniesień zaplanowanych zadań, nadmiernego zadłużania, budżet niedomówień, budżet z kreatywną wybiórczością w sferze wydatków, budżet nadmiernego zatrudnienia.

Na zakończenie, kierujemy słowa podziękowania wszystkim pracownikom Urzędu Miasta, za ich codzienną, systematyczną pracę, za rzetelne wykonywanie obowiązków, za życzliwość i uprzejmość okazywaną osobom załatwiającym w urzędzie różne sprawy. Dziękujemy wszystkim pracownikom oświaty, kultury, sportu i finansów, opieki społecznej, RSK i Zieleni Miejskiej. Mimo słów krytyki, jakich nie szczędziliśmy w opinii, dziękujemy również Prezydentowi za wszystkie rzeczy dobrze zrealizowane w 2017 roku.

Podpisy Radnych
Bloku Samorządowego Rybnik Adama Fudalego

1/ Ewa Ryszka
2/ Maria Polanecka-Nabagło
3/ Michał Chmieliński
4/ Andrzej Wojaczek
5/ Adam Fudali