Rozmowa z Małgorzatą Staś, zastępcą dyrektora Wydziału Programowania Rozwoju i Funduszy Europejskich w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego

Dziennik Zachodni: Czy wiadomo już jakie środki otrzyma w latach 2007 - 2013 województwo śląskie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na badania, rozwój technologiczny i innowacje, bo to są przecież dla nas tematy chyba najważniejsze?

MAŁGORZATA STAŚ: Ostateczne decyzje jeszcze nie zapadły. Rada Ministrów ma je podjąć ponoć już na dniach, zresztą czasu jest naprawdę coraz mniej. Problem w tym, że są co najmniej trzy koncepcje podziału środków unijnych przeznaczonych na programy regionalne w 16 województwach. W zależności od tego, według jakiego algorytmu będzie dokonywany podział, województwo śląskie otrzyma na realizację Regionalnego Programu Operacyjnego w latach 2007 - 2013 kwotę: niespełna 1,6 mld euro, ok. 1,8 mld euro, a w najlepszym przypadku, gdyby uznano nasze argumenty - niespełna 2 mld euro. Oczywiście i marszałek, i sejmik, powiaty, gminy, i różne środowiska społeczne, nawet studenci, głośno domagają się większych środków dla Śląska, bo potrzeby są ogromne. Gdy się rozdysponuje te kwoty na poszczególne priorytety i działania, to okazuje się, że tych pieniędzy jest naprawdę mało.

DZ: To znaczy, że znowu będziemy zaciskać pasa. Na czym najbardziej będziemy oszczędzać? Czy aby nie na badaniach naukowych, bo argumenty naukowców zawsze wyglądają blado przy argumentach górników?

MS: Konstruując wstępny projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 - 2013 autorzy kierowali się najważniejszym celami zawartymi w strategii rozwoju naszego regionu. Ustalono 10 priorytetów, na które skierowane zostaną otrzymane środki unijne. Priorytet numer 1 to właśnie badania i rozwój technologiczny, innowacje i przedsiębiorczość. Priorytet II dotyczy rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Kolejne to: turystyka, kultura, ochrona środowiska, zrównoważony rozwój miast, transport, edukacja, zdrowie i rekreacja oraz jako dziesiąty priorytet - pomoc techniczna, służąca obsłudze związanej z wdrożeniem wymienionych priorytetów. Zgodnie z założeniami Strategii Lizbońskiej, województwo śląskie przykłada ogromną wagę do systematycznego wzrostu gospodarczego. A konkurencyjność gospodarki osiąga się przede wszystkim przez wzmocnienie jej innowacyjności.

DZ: Czy to znaczy, że właśnie na ten cel zostaną przeznaczone największe środki?

MS: Właśnie tak. Przygotowując wstępny plan finansowy Regionalnego Planu Operacyjnego, wybraliśmy najmniej optymistyczny wariant podziału środków, bo zawsze łatwiej jest coś dołożyć niż obcinać. Według tego planu na priorytet I przeznaczono aż 21 proc. całej kwoty, co oznacza ok. 346 mln euro. Na priorytet II, czyli rozwój społeczeństwa informacyjnego, przeznacza się w tym planie 12 proc. całkowitej kwoty, czyli ponad 190 mln euro. Rozwój technologii informacyjno-komunikacyjnych jest bowiem również bardzo ważnym czynnikiem, silnie stymulującym wzrost gospodarczy. Jak z tego widać na działania proinnowacyjne w szerokim tego słowa znaczeniu skierowana zostanie jedna trzecia wszystkich środków.

DZ: A konkretniej?

MS: W ramach priorytetu I przewidziane są działania w trzech sferach wzajemnie się uzupełniających. Działanie 1.1. ma na celu wzmocnienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu. Żeby przyciągnąć tutaj inwestorów z nowoczesnymi technologiami trzeba zadbać o infrastrukturę sektora badawczo-rozwojowego i nie tylko. Trudno bowiem mówić o wprowadzaniu innowacji do przedsiębiorstwa, do którego nie można dojechać, bo nie ma porządnej drogi. Wzmacnianiu atrakcyjności gospodarczej regionu ma służyć również rewitalizacja terenów zdegradowanych. Działanie 1.2 jest skierowane wyłącznie do mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw. Firmy z sektora MŚP w województwie śląskim mają znaczące osiągnięcia we wprowadzaniu nowych produktów i technologii, ale ich potencjał jest wciąż niewystarczający w stosunku do roli, jaką mają spełniać w regionie silnie restrukturyzowanym. Konieczne jest zatem szczególne wsparcie innowacyjności w tym sektorze. I wreszcie działanie 1.3. ma wzmocnić transfer technologii i innowacji poprzez przebudowę, modernizację i doposażenie w specjalistyczną aparaturę jednostek naukowych i instytucji okołobiznesowych, zakup usług doradczych, współpracę z sieciami międzynarodowymi, itp. A wszystko to ma służyć w efekcie wzrostowi konkurencyjności śląskiej gospodarki, zmniejszaniu bezrobocia, poprawie poziomu życia.

Strategia Lizbońska to przyjęta w deklaracji podczas Szczytu Rady Europejskiej w Lizbonie, w marcu 2000 r., linia postępowania, zmierzająca do tego, aby Unia Europejska stała się "najbardziej konkurencyjną i dynamiczną gospodarką na świecie, zdolną do systematycznego wzrostu gospodarczego, zapewniającą większą liczbę lepszych stanowisk pracy w warunkach lepszej spójności społecznej".

Luk Palmen
ekspert akcji "Innowacyjność w Regionie"

Trzeba być rozsądnym

Tysiące firm realizuje swoje działania dzięki projektom europejskim. Przedsiębiorstwa zaangażowane są w projektach szkoleniowych i inwestycyjnych. Cały proces - od pomysłu, poprzez przygotowanie i zgłoszenie propozycji projektu, aż do jej akceptacji, realizacji i rozliczenia - wymaga od tych odważnych przedsiębiorców dużo cierpliwości. Trzeba w tym przypadku być rozsądnym. Środki z funduszy strukturalnych to tylko jedna z opcji finansowania tego, co dana firma chce realizować. Nie możemy traktować ich jako prezentu, bo może to nas doprowadzić do frustracji, gdyż ich rozliczenie związane jest z odpowiednimi procedurami biurokratycznymi. Procedury te mogą czasem trwać dłużej niż wstępnie zakładaliśmy. Kilku firmom udało się już zrealizować inwestycje innowacyjne. Zapraszam do przeczytania relacji o jednej z nich.