Śląsk dawniej i dziś. Katowice na starej pocztówce

Czas na stolicę województwa śląskiego, czyli Katowice. To pierwsza część porównania miasta widzianego dzisiaj, z tym z przeszłości, jakie utrwalone zostalo dzięki widokówkom i starym zdjęciom. Zobacz, jak zmieniały się Katowice.

1. Narożnik ulic Wita Stwosza i Ligonia

Widoczne kamienice z początku XX wieku, jakich wiele powstało wtedy w południowej części centrum Katowic. Większość przetrwała w pierwotnym stanie. Po lewej stronie na zdjęciu współczesnym widoczny powojenny budynek.

2. Ulica Warszawska

Widoczna narożna, nadbudowana później kamienica. Zwraca uwagę również wystrój samej ulicy. Kiedyś reprezentacyjna arteria miasta, pełna uporządkowanej zieleni i kafejek (oraz willi, przy tej ulicy znajdowały się te, należące do najbogatszych katowiczan przełomu XIX i XX wieku). Dziś o Warszawskiej nie mówi się inaczej niż torowisko.

3. Ulica Warszawska - willa Grundmanna

Stara fotografia przedstawia na pierwszym tle wilę Friedricha Wilhelma Grundmanna - jednego z budowniczych Katowic. Chyba najpiękniejsza z willi mieszczących się przy ulicy Warszawskiej, wyburzona została na początku lat 70 XX wieku. Dziś w jej miejscu stoi siedziba katowickiego oddziału Narodowego Banku Polskiego. Na fotografiach w tle - kościół Ewangelicko-Augsburski.

4. Ulica Powstańców

W naszym zestawieniu nie mogło oczywiście zabraknąć obiektów modernistycznych, z których Katowice słyną. Tu widoczny jest dawny Gmach Wojewódzkiego Funduszu Pracy, autorstwa Zbigniew Rzepecki, z roku 1936. Na zdjęciu współczesnym - po obu stronach - budownictwo powojenne.

5. Ulice Poniatowskiego/Skłodowskiej - Curie

Widoczna modernistyczna zabudowa, która dominuje w tej części centrum. W tel widoczny jeden z największych budynków lat międzywojennych w mieście - dawny dom mieszkalny Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, obecnie remontowany.

6. Ulica Lompy - dawny Gmach Syndykatu Polskich Hut Żelaznych

Jedno z najważniejszych dzieł czołowego architekta dwudziestolecia międzywojennego na Górnym Śląsku - Tadeusza Michejdy (współautorem jest Lucjan Sikorski). Dawny Gmach Syndykatu Polskich Hut Żelaznych (obecnie Centrala Zaopatrzenia Hutnictwa) pochodzi z roku 1928, dzięki ostatniemu remontowi powrócił do pierwotnej kolorystyki. Po prawej niesitniejąca już willa, w jej miejscu stoi dziś siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia.

7. Ulica Mariacka

W tle kościół, na pierwszym planie kamienice narożne z ulicą Francuską. Wszystkie wygladają inaczej niż przed wojną. Dwie na planie bliższym zostały pozbawione zdobień. Kolejna - nadudowana, a widoczna w tle, po prawej stronie - pozbawiona wieżyczki oraz również części zdobień (m.in. szczytów).

8. Ulica Mariacka - Kościół Mariacki

Neogotycki kościół z pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP pochodzi z roku 1870 i przechodzi obecnie renowację. Po obu stronach widoczne kamienice, których wygląd jest dziś inny niż te kilkadziesiąt lat temu, właszcza dotyczy to tych widocznych po lewej stronie, któe zostały pozbawione dekoracji.

9. Ulice Francuska/Jagiellońska

Również tu nie obyło się bez zmian. Efektowna narożna kamienica ma dziś całkowicie przebudowaną strefę przyziemia. Jej sąsiadka po prawej stronie utraciła ozdoby. Po lewej - na zdjęciu współczesnym - widoczny dobudowany powojenny blok.

10. Ulica Warszawska - Bank

Od początku budynek bankowy. Pierwotnie - Banku Spółek Zarobkowych, dziś - PKO. Stoi na miejscu dawnej willi Sacksa z roku 1876, którą wbudowano w istniejący do dziś budynek z 1923. Po lewej widoczna nadbudowana kamienica.

11. Ulica Teatralna/Rynek

Po prawej widoczny Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego, z lat 1906-07. Modernistyczny budynek projektu Carla Moritza utracił na skutek przebudowy w latach 70 XX wieku frontowe rzeźby, został również nadbudowany na obu skrzydłach. Zmieniła się również ulica Teatralna, gdzie przebudowana została większość kamienic.

12. Ulice 3 Maja/Słowackiego

W tle widoczny plac Wolności. Na pierwszym planie po lewej - budynek VIII L.O. im. Marii Skłodowskiej - Curie z roku 1871, klasycystyczny. Tuż za nim w tle dobudowana później sala gimnastyczna. Wygląd zmieniła kamienica widoczna po prawej stronie zdjęcia.

13. Ulice Dyrekcyjna/Staromiejska

Ciekawa narożna kamienica. Ciekawy jest również fakt, iż to jedna z niewielu kamienic w mieście, która w ciągu lat została obniżona w stosunku do pierwowzoru - niegdyś posiadała efektowny spadzisty dach. Powstała w latach 1904-1906, według projektu Ignatza Grünfelda. Modernistyczno - secesyjna.

14. Ulica Bankowa

Tu również przykład budynku, który został nadbudowany, a wcześniej posiadał efektowny spadzisty dach i wielki szczyt na fronotowej elewacji.

15. Ulica 3 Maja

Jedna z najpiękniejszych przedwojennych kamienic w mieście - kamienica "Pod butem". Niewielką zmianą, jaką przeszła w stosunku do wyglądu pierwotnego jest utrata daszka nad wykuszem - w jego miejscu jest dziś okno. Powstała w latach 1903-1907, według projektu Hugo Grünfelda. Ciekawostką jest fakt, iż to tak naprawdę dwie połączone kamienice. Lewa część jest secesyjno - neogotycka, a prawa - secesyjno - modernistyczna.