Smog to nie nasz problem? Po dwóch miesiącach badań mamy wyniki

Ponad 2 miesiące badań, ponad 1 tys. przejechanych kilometrów i ok. 120 tys. zebranych danych liczbowych. Tak w skrócie można podsumować akcję ,,Hajcujymy - Nie Trujymy”, pilotażowy program do walki ze smogiem, który został uruchomiony w Tarnowskich Górach w styczniu. Przytoczone powyżej liczby niosą ze sobą wiele przydatnych informacji, które w przyszłości pozwolą na skuteczniejszą walkę o czyste powietrze w mieście.

Akcja prowadzona była dzięki współpracy miasta Tarnowskie Góry z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, Głównym Instytutem Górnictwa w Katowicach i Regionalnym Funduszem Ekorozwoju SA. w Bielsku Białej.

Poprzez badania łatwiej jest stwierdzić, które części miasta i w jakich porach są najbardziej narażone na zanieczyszczenia. A także porównać te dane z tymi uzyskanymi w innych miastach aglomeracji górnośląskiej.

- Jest jeszcze bardzo wiele do zrobienia w tej kwestii, jednak nasze badania pokazały, że powietrze w Tarnowskich Górach jest lepsza niż w innych miastach aglomeracji - mówi Adam Hamerla z Głównego Instytutu Górnictwa.

Okazuje się, że na jakość powietrza w poszczególnych lokalizacjach wpływają najczęściej pojedynczy zatruwacze.

- Lokalny emitor, który w danym momencie intensywnie zatruwa powietrze, zwłaszcza podczas pogody sprzyjającej występowaniu smogu, sprawia, że zanieczyszczenia w jego lokalizacji są nawet kilkaset razy wyższe niż w całej badanej dzielnicy. Bardzo intensywnie oddziałuje on więc na swoje najbliższe otoczenie - dodaje Hamerla.

Spośród 20 tys. próbek dla PM10 tylko ok. 5 proc. przedstawiało wartości powyżej tzw. poziomu informowania, który oznacza, że jest źle i trzeba ograniczać aktywności na powietrzu.

- Gdyby tych emitorów uświadomić o tym jak zatruwają otoczenie albo pociągnąć ich do odpowiedzialności, jakość powietrza mogłaby się zdecydowanie poprawić. Zdarzało się, że pogoda nie była zła, ale jeden emitor skutecznie zatruwał całą okolicę - mówił Hamerla.

Przez większość dni pomiarowych jakość powietrza w naszym mieście była umiarkowana lub dobra. Najgorszym pod tym względem dniem we wszystkich dzielnicach było 6 lutego. Każda z dzielnic była przebadana od 2 do 7 razy. Eko patrol pojawiał się na ulicach zarówno rano jak i późnym popołudniem, a także wieczorem.

- Wyniki badań dają dużo do myślenia, wiemy co robić dalej - mówił Arkadiusz Czech, burmistrz Tarnowskich Gór. - Cieszy nas to, że to powietrze nie jest u nas najgorsze, ale to nie znaczy, że temat smogu nie istnieje. Przed nami kolejne etapy programu ograniczania niskiej emisji, zwłaszcza wsparcie wymiany źródeł ciepła.

Zwłaszcza ta ostatnia kwestia jest ważna. Bardzo duży wpływ na jakość powietrza ma więc nie tylko pora dnia i pogoda. Różnice pomiędzy dzielnicami i rejonami miasta wskazują, że zdecydowanie największy wpływ na jakość powietrza w badanych dzielnicach miał sposób ogrzewania budynków. Różnica w wartościach pomiarów dla PM10 pomiędzy strefą ogrzewaną za pomocą ciepła systemowego, a tym z paleniskami indywidualnymi była nawet czterokrotna. Adresy budynków, gdzie zarejestrowano najgorsze wyniki badań GIG przekazać ma do Urzędu Miasta.

Jak sobie radzić z osobami, które wpływają negatywnie na jakość powietrza w mieście? Prowadzący badania podkreślają, że najważniejsza jest edukacja. Karanie mieszkańców to ostateczność.

- Mieszkańcy też powinni brać odpowiedzialność za jakość powietrza i sami upominać trucicieli - mówił Andrzej Pilot, prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. - Rolą władz powinno być edukowanie i nagradzanie prawidłowych postaw, karanie to ostateczność - dodawał.

- Mieszkańcy czasem zgłszają się do nas prosząc o interwencję. Staramy się wówczas pływać na truciciela i czasem to się udaje - tłumaczyła Zofia Lesiewicz, przewodnicząca rady dzielnicy Śródmieście - Centrum.

- Będziemy podejmować dalsze działania, które wpłyną na świadomość mieszkańców. Edukacja to proprytet, karanie to ostateczność. Nie znaczy to jednak, że straż miejska nie będzie karała mandatami za przypadki łamania przepisów. W tym aspekcie nic się nie zmieni, takie kontrole prowadzone są w mieście od wielu lat - zaznacza Arkadiusz Czech, burmistrz Tarnowskich Gór.

Podczas spotkania podsumowującego akcję nagrodzono także przedstawicieli mieszkańców ulic i rejonów, w których jakość powietrza podczas badań była najlepsza. Pamiątkowymi certyfikatami i sadzonkami drzew nagrodzono ulice m.in. w Lasowicach, Pniowcu, Śródmieściu, Strzybnicy i Bobrownikach Śląskich.

- Trzeba wpływać na świadomość mieszkańców. Uświadamiać, że paląc śmieci lub paliwa złej jakości szkodzimy sobie i innym - dodała Lesiewicz.