Dzień Flagi: Jesteśmy okazjonalnymi patriotami flagowymi

2 maja przypada Dzień Flagi, który świętujemy od 2004 roku. Biało-czerwone flagi wywieszamy dobrowolnie, dając wyraz swoim patriotycznym uczuciom. Posłowie PiS usiłowali dwa lata temu przeforsować pomysł, by wywieszanie flagi było obowiązkowe nie tylko na budynkach instytucji państwowych, ale także na budynkach mieszkalnych. Inicjatywa jednak upadła, bo miłości i przywiązania do ojczyzny nie ma sensu narzucać, jak argumentowali przeciwnicy pomysłu. Oprócz Polski, święto własnej flagi z mniejszym lub większym patriotycznym entuzjazmem obchodzi się również m.in. w Stanach Zjednoczonych, Meksyku, Argentynie, Finlandii, Turkmenistanie, na Ukrainie, Litwie, czy w Chinach. Polacy spontanicznie wywieszali flagi w ważnych i przełomowych dla kraju wydarzeniach - po wyborze papieża Polaka, po jego śmierci.

- Po katastrofie prezydenckiego samolotu 10 kwietnia 2010 roku i w dniach tuż po wypadku właściwie wyprzedaliśmy cały asortyment. Flagi kupowały głównie osoby prywatne i widać było, że robią to w odruchu serca - mówi pracownica firmy A3 z Gliwic, specjalizującej się w produkcji i sprzedaży flag. Jak potwierdzają w firmie coroczny flagowy boom przypada zwykle na majowe dni. Wtedy jednak flagi kupują głównie instytucje. U producentów flag można kupić także uchwyt na flagę. W nowo budowanych blokach nie są one montowane i zainstalowanie go zależy tylko od woli lokatora. W PRL-owskich blokowiskach były montowane obowiązkowo. Jednak według badań OBOP zaledwie 31 proc. Polaków deklaruje, że ma w domu flagę, ale zdaniem ankieterów i tak są to dane zawyżone. Z okazji świąt państwowych np. 11 listopada wywiesza flagi 10 proc. rodaków.

Na Śląsku Dzień Flagi to dla niektórych pretekst, by podnieść sprawy śląskiej narodowości. Np. Mysłowicki Portal Mieszkańców namawia do wywieszania śląskich flag, czyli w barwach niebiesko -żółtych. Ruch Autonomii Śląska dystansuje się od tej inicjatywy.

Z Janem Olbrychtem, europosłem rozmawia Agata Pustułka

Czy wywieszanie flag to przejaw patriotyzmu czy nacjonalizmu?

Przede wszystkim nie może być obowiązku wywieszania flag. Te czasy już na szczęście minęły. Flagi trzeba wieszać spontanicznie. Tak jak w czasie stanu wojennego paliliśmy w oknach świeczki, albo ozdabialiśmy balkony z okazji przyjazdu papieża do Polski. Pojawienie się przy domu flagi to symbol pewnej postawy, informacja o wyznawanych poglądach, manifestacja takiego dobrego patriotyzmu. A takiego mądrego patriotyzmu, rozumianego jako praca dla innych, a tym samym dla kraju, trzeba zresztą w sposób nienachalny uczyć. Oczywiście uczyć dobrym przykładem.

Jak sprawa wygląda w Europie? A może powinniśmy się np. wzorować na Amerykanach, którzy na każdym kroku manifestują swoje przywiązanie do kraju?
Amerykańska miłość do flagi to efekt wielu lat tradycji, wychowania, historii. Jeśli będziemy mechanicznie naśladować zachowania innych, to tylko się ośmieszymy. We Francji bardzo hucznie obchodzone jest zawsze święto 14 lipca, wszędzie jest mnóstwo parad i flag, ale nie wywieszają ich Francuzi, tylko instytucje. W Belgii natomiast, gdzie trwa spór między Walonami i Flamandami, wywieszanie regionalnych flag jest narodowościową demonstracją. O dziwo jednak najwięcej jest flag... belgijskich i wywieszają je ci, którzy chcą zachowania jedności kraju.

W województwie śląskim też pojawiają się flagi śląskie.
Nie mam nic przeciwko temu. Odwoływanie się do lokalnej symboliki jest bardzo ważne, byle nie prowadziło do nacjonalizmów i ksenofobii. Mam nadzieję, że wieszanie śląskich flag 3 maja lub 11 listopada to przejaw radości i dumy mieszkańców regionu.

Potrzebne jest w ogóle święto flagi?
Tak, bo ono niczego nie narzuca. Ma walor edukacyjny.