Gospodarka wodno-ściekowa w Będzinie - największy projekt w regionie

Realizowany w Będzinie projekt modernizacji systemu kanalizacyjnego i wodociągowego zaliczany jest do największych tego typu przedsięwzięć w regionie. Jakie konkretnie korzyści przyniesie mieszkańcom miasta?

Realizacja projektu stwarza miastu, a przede wszystkim mieszkańcom, niezwykłe szanse i ogromne korzyści. Przede wszystkim nowoczesny system kanalizacji sanitarnej pozwolił na skanalizowanie 95 procent obszaru miasta Będzina. Poważną korzyścią płynącą z realizacji projektu jest także odtworzenie nawierzchni dróg i chodników, co poprawiło komfort poruszania się po mieście i jest poważnym argumentem w walce o inwestorów.
Niezwykle ważne są korzyści ekologiczne - ochrona zasobów wód powierzchniowych i podziemnych, co w rezultacie zmiany wizerunku Będzina będzie miało istotny wpływ na dynamiczny rozwój turystyki i rekreacji.
Nasze miasto jest położone na skrzyżowaniu wielu szlaków turystycznych.
Wielowiekowa tradycja Będzina prowokuje do umiejscawiania właśnie w naszym mieście renomowanych wydarzeń kulturalnych takich jak Ogólnopolski Festiwal Kolęd i Pastorałek oraz Festiwal Muzyki Celtyckiej "Zamek". Festiwal stał się wydarzeniem pretendującym do miana europejskiego, dzięki udziałowi w nim zespołów ze Szkocji, Austrii, Belgii i Włoch. Tego typu imprez jest w Będzinie coraz więcej, są też coraz bardziej znane w kraju, dzięki czemu nasze miasto zyskuje wspaniałą promocję.

Wróćmy jednak do projektu "Gospodarka wodno-ściekowa w Będzinie". Ile pieniędzy z Unii zyskało dzięki niemu miasto?

Całkowity koszt realizacji naszej inwestycji wynosi 28 mln 381 tys. 900 euro, z czego kwota przyznanej dotacji wyniesie 21 mln 286 tys. 425 euro, co stanowi aż 75 procent poniesionych kosztów. Sukces Będzina jest tym większy, że wysokość przyznanego dofinansowania w stosunku do wielkości gminy i wysokości jej budżetu - który oscyluje w granicach 100 mln złotych rocznie - jest ogromny i stanowi ewenement w skali ogólnopolskiej.
Skalę naszego projektu i jego znaczenie dla miasta bardzo dobrze obrazują dane o długości wybudowanej i zmodernizowanej sieci. Wystarczy powiedzieć, że w sumie w mieście dzięki realizacji projektu "Gospodarka wodno-ściekowa w Będzinie" powstało aż 103 km sieci wodno-kanalizacyjnej (dokładne dane o realizacji projektu podajemy w ramce poniżej - przyp. red.)

Jak przebiegała realizacja projektu?

- Bardzo sprawnie, chociaż zakres robót był niezwykle szeroki. Obejmował on budowę kanalizacji sanitarnej i deszczowej, przebudowę sieci wodociągowej, budowę pompowni ścieków sanitarnych, a także - o czym już wspomniałem - odtworzenie nawierzchni dróg i chodników. Można powiedzieć, że nasze miasto zamieniło się w wielki plac budowy. Prace były jednak tak rozplanowane, żeby nie stwarzać trudności dla naszych mieszkańców. Zadbaliśmy o ustawienie tablic informacyjnych oraz o bieżące informowanie mieszkańców o postępach prac i ewentualnych objazdach drogowych. Ponadto przed rozpoczęciem prac w danej ulicy, wykonawcy informowali mieszkańców o pracach i przybliżonym czasie ich trwania. Przy tak olbrzymim zakresie robót nie sposób uniknąć trudności. Głównie związane one były z wykonanymi niegdyś tzw. dzikimi podłączeniami i lukami w inwentaryzacji sieci. Porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w mieście jest niezbędne dla Będzina i następnych mieszkańców. To niezwykle mozolny proces, ale będzinianie wykazali duże zrozumienie i umiejętność perspektywicznego myślenia.

Czy miasto wprowadziło ułatwienia dla mieszkańców, którzy chcieli się podłączyć do nowej sieci kanalizacyjnej?

Podjęliśmy działania - w ścisłej współpracy z będzińskim Miejskim Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. - mające na celu uproszczenie procedur dotyczących podłączania poszczególnych posesji do nowo wybudowanej kanalizacji sanitarnej w ramach wspomnianej inwestycji. Mieliśmy na uwadze przede wszystkim ograniczenie do minimum wydatków, które musieliby pokryć z tego tytułu mieszkańcy.
Dzięki wspomnianej inwestycji mieszkańcy Będzina odnieśli też inne ważne korzyści. Jestem przekonany, że po zakończeniu inwestycji, na terenach, na których powstała nowa sieć wodociągowo-kanalizacyjna, wzrosła atrakcyjność działek i wartość już istniejących budynków. Spadły też niewątpliwie wydatki gospodarstw domowych na neutralizację ścieków, gdyż koszt odprowadzania ścieków kanalizacją jest znacznie niższy od kosztu ich wywozu taborem asenizacyjnym. Likwidacja szamb przyniosła również wyraźne podniesienie komfortu życia - brak fetoru - i bardzo korzystne efekty ekologiczne - koniec z zatruciem gleby. Przyczyni się to zapewne do poprawy stanu czystości wód powierzchniowych i podziemnych na tym terenie. Miasto odniosło też korzyści społeczne wynikające z dodatkowego zatrudnienia osób w trakcie realizacji inwestycji oraz z zachowania istniejących miejsc pracy.
Mamy już kolejne plany. Zrealizowaliśmy wszystkie zaplanowane zadania zyskując znaczne oszczędności finansowe, tj. 1,8 mln euro - teraz wystąpiliśmy z wnioskiem do Komisji Europejskiej i staramy się o ich wykorzystanie. Dzięki nim planujemy modernizację kanalizacji w dzielnicach - Ksawera i Koszelew. Mieszkańcy tego rejonu doświadczyli zalania i podtopień podczas majowych ulew. Modernizacja sieci kanalizacyjnej zapobiegnie podobnym zagrożeniom. Liczymy na to, że dzięki unijnemu wsparciu, wykonamy te kolejne kroki, by Będzin był europejskim, dbającym o ekologię miastem.

Historia projektu "Gospodarka wodno-ściekowa w Będzinie"

Decyzja o realizacji projektu pn. "Gospodarka wodno-ściekowa w Będzinie" została poprzedzona opracowaniem Studium Wykonalności pt: "Kompleksowy Program Gospodarki Ściekowej dla miasta Będzina" opracowanego przez Główny Instytut Górnictwa w Katowicach - Zakład Ochrony Wód.

17 grudnia 2004 r. Komisja Europejska wydała decyzję w sprawie przyznania pomocy w ramach Funduszu Spójności dla projektu "Gospodarka wodno-ściekowa w Będzinie".

29 października 2009 r. KE wydała Decyzję nr (K (2009)8556) zmieniającą Decyzję C (2004)5370 dotyczącą przyznania pomocy dla projektu "Gospodarka wodno-ściekowa w Będzinie" obejmującą:
zmianę zakresu rzeczowego, wydłużenie okresu realizacji o 1 rok,zwiększenie limitu wypłat z 80 proc. do 90 proc. przyznanej pomocy z Funduszu Spójności. W skali całego ProjektuFunduszu Spójności pn. "Gospodarka wodno-ściekowa w Będzinie" zrealizowano wszystkie kontrakty na roboty budowlane oraz jeden kontrakt usługowy (Inżynier Kontraktu).

Realizacja projektu, planowana na lata 2006-2009 w pierwszym etapie tzn. realizacji robót, została zakończona. Aktualnie pozostał do opracowania Raport końcowy i ostateczne rozliczenie Projektu FS przez KE oraz uzyskanie efektu ekologicznego.

Obecnie środki pozyskane z KE wynoszą ponad 19 mln euro, co stanowi 90 proc. przyznanego dofinansowania (21 mln 286 tys. 425 euro). Aktualnie, po uzyskanej zmianie Decyzji KE, przygotowywany i przesłany został kolejny wniosek o płatność ze względu na zmianę płatności końcowej z 20 proc. na 10 proc.

Projekt swym zasięgiem objął następujące ulice w mieście:

osiedle Mrowce - ul. Kochanowskiego, ul. Reja, ul. Tuwima, ul. Boya Żeleńskiego, ul. Teatralna; dzielnica Grodziec - ul. Boleradz, ul. Różyckiego, ul. Asnyka, ul. Orzeszkowej, ul. Nadgórników, ul. Racjonalizatorów, ul. Janka Krasickiego, ul. Przodowników Pracy, ul. Piaskowa; osiedle Zielona - ul. Kręta, ul. Prosta, ul. Nowa, ul. Zielona, ul. Zaciszna, ul. Wiejska, ul. Siemońska;

dzielnica Brzozowica - ul. Brzozowicka, ul. Sierakowskiego, ul. Spokojna, ul. Polna, część ul. Świerczewskiego, ul. Numer 1,2,3 oraz 4 (ulice boczne do ul. Brzozowickiej);

dzielnica Łagisza - ul. Pokoju, ul. Odrodzenia, ul. Korczaka, ul. Parkowa, ul. Kolorowa, ul. Świerkowa, ul. Jedności, ul. Drzewna, ul. Ogrodowa, ul. Krótka, ul. Niepodległości, część ul. Dąbrowskiej, część ul. Świerczewskiego.

ul. Rolnicza; ul. Słowiańska; ul. Podjazie; ul. Astrów, ul. Sadowa, ul. Różana; ul. Wspólna; ul. Sportowa; ul. Długa; ul. Piłsudskiego; odcinek ul. Kościuszki; odcinek ul. Wolności

Wykonanie rzeczowe w skali całego projektu wynosi:
modernizacja i renowacja sieci wodociągowych - 35,62 km;
budowa nowej kanalizacji sanitarnej - 39,71 km;
budowa nowej kanalizacji deszczowej - 29,77 km;
odtworzenie nawierzchni dróg i chodników - ponad 210 tys. m kw.;
przepompownie sanitarne - 16 kpl.;
przepompownie deszczowe - 5 kpl.;
urządzenia podczyszczające - 15 kpl.;
stacja zlewcza - 1 kpl.