Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Jak dorobić, by nie stracić

Jadwiga Jenczelewska
fot. arc
Emeryci i renciści mogą pracować, szczególnie jeśli dostają z ZUS-u niewielkie pieniądze. O kwotach, których nie wolno przekroczyć, i ograniczeniach obniżających świadczenia - pisze Jadwiga Jenczelewska.

Coraz młodsi emeryci, często wypchnięci z rynku pracy wbrew ich woli, nie chcą żyć na granicy ubóstwa i wegetować w samotności. Chcą być aktywni, zarabiać, a także wykorzystać jeszcze wiedzę i zawodowe doświadczenie gromadzone latami. Ale nie zawsze wiedzą, ile mogą dorobić do stałego świadczenia, otrzymywanego z ZUS-u, aby nie stracić nabytych uprawnień. To ważne, bo graniczne kwoty, które o tym przesądzają, zmieniają się co kwartał. Podajemy, skąd biorą się te kwoty i jakie teraz obowiązują.

Kto nie musi liczyć

Jest spora grupa emerytów, którzy mogą zarabiać bez ograniczeń. To ci, którzy osiągnęli już zgodny z przepisami wiek emerytalny. Sporo z nich wcale nie chciało przechodzić na garnuszek ZUS-u, bo czują się dostatecznie młodzi i zdrowi, by jeszcze kilka lat pracować na etacie.

Niestety, dla wielu polskich pracodawców nie liczy się sprawność i mobilność starszych pracowników, lecz wyłącznie ich metryka. Pozbywają się starych kadr bez skrupułów, by zrobić miejsce młodszym rocznikom. Ale ci starsi doświadczeni wciąż są poszukiwani, bo nie trzeba w nich inwestować i czekać, aż się czegoś nauczą. Toteż ci emeryci, mimo że otrzymują świadczenie z ZUS-u, mogą dorabiać bez obaw, że ubezpieczyciel zmniejszy im świadczenie.

Z ograniczeniami i bez

Co innego ci, którzy są na wcześniejszej emeryturze lub na rencie. Ograniczenia dotyczą kobiet, które nie ukończyły jeszcze 60. roku życia i mężczyzn do 65. roku życia.

Ale nie zmniejsza się ani nie zawiesza - w razie osiągania przychodu - takich świadczeń:

- renty inwalidy wojennego i rent rodzinnych po tym inwalidzie,

- renty inwalidy wojskowego, którego niezdolność do pracy powstała w związku ze służbą wojskową i rent rodzinnych po tym inwalidzie.

Uwaga!

Limit jest ustalany inaczej dla osób pobierających rentę socjalną. Wynosi on 30 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, a jego przekroczenie powoduje zawieszenie wypłaty renty socjalnej.

KTO MOŻE DORABIAĆ BEZ OGRANICZEŃ
Bez względu na wysokość osiąganego przychodu, a więc dowolnie dużo, mogą dorabiać:

- emeryci, którzy ukończyli 60 lat (kobiety) i 65 lat (mężczyźni)
- emeryci i renciści otrzymujący honoraria z tytułu działalności twórczej lub artystycznej, niezależnie od tego, w jakim są wieku
- osoby pobierające:
rentę inwalidy wojennego
rentę inwalidy wojskowego, którego niezdolność do pracy ma związek ze służbą wojskową
rentę rodzinną, przysługującą po osobie uprawnionej do wymienionych świadczeń, której śmierć nastąpiła w związku ze służbą wojskową

KTO MUSI SIĘ LICZYĆ Z OGRANICZENIAMI
Jeśli emeryt lub rencista osiąga przychód z tytułu działalności objętej obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi, zawieszeniu lub zmniejszeniu podlegają:

- emerytura przysługująca osobie, która nie ukończyła 60 lat (kobieta) i 65 lat (mężczyzna),
- renta z tytułu niezdolności do pracy,
- renta rodzinna, do której uprawniona jest jedna osoba,
- część renty rodzinnej, do której uprawniona jest osoba osiągająca przychód,
- renta inwalidy wojskowego, którego niezdolność do pracy nie pozostaje w związku ze służbą wojskową, oraz renta rodzinna po tym inwalidzie,
- renta z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, zaistniałym przed 1 stycznia 2003 r., wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy bądź chorobą zawodową.

Uwaga!
Jednym z czynników, które wpływają na zmniejszenie bądź zawieszenie świadczeń, jest rodzaj zarobku, jaki otrzymuje emeryt.

30.11 - do tego dnia obowiązują podane przez nas kwoty ograniczeń. Od 1 września do 30 listopada 2010 r. ta kwota jest liczona od przeciętnej płacy w II kwartale br.


Ważne! Kiedy zmieniają się progi płacowe

Osoby na wcześniejszej emeryturze lub na rencie, podejmujące dodatkową pracę, muszą pamiętać, że wysokość kwot granicznych, powyżej których ich emerytury i renty są zmniejszane lub zawieszane, wiąże się z przeciętnym wynagrodzeniem w poprzednim kwartale, ogłaszanym przez prezesa GUS-u.

Kwoty te nie są stałe, lecz zmieniają się cztery razy w roku i obowiązują:

- od początku grudnia do końca lutego,

- od marca do końca maja,

- od początku czerwca do końca sierpnia,

- od początku września do końca listopada.

Ekspert: O czym należy pamiętać
Beata Kopczyńska,
rzeczniczka oddziału ZUS w Rybniku

Wcześniejsza emerytura - przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego - jest przywilejem, toteż nie wolno zapominać, że otrzymując to świadczenie, nie wolno zarabiać bez ograniczeń. Jeśli ktoś, będąc na emeryturze lub rencie, podejmuje pracę, musi się liczyć z tym, że przywilej ten może w całości lub w części utracić.

Limity, o których jest tu mowa, czyli owe 70 i 130 procent przeciętnego wynagrodzenia, które mogą wpływać na zmniejszenie lub zawieszenie świadczenia, nie obowiązują, gdy mamy do czynienia z przychodami z darowizn, zapomogami, umowami o dzieło (sprzedaż praw autorskich i patentowych) oraz przychodami z tytułu wynajęcia lub dzierżawy nieruchomości.

Nasi klienci często zadają pytanie: skąd ZUS wie, że ktoś podjął pracę i zarabia? Otóż w każdym przypadku dorabiające osoby mają obowiązek zgłoszenia do ZUS-u faktu podjęcia działalności zarobkowej. Należy pamiętać, że każdy, kto dorabia na emeryturze, podlega zgłoszeniom do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego i z tego tytułu opłaca składki. Obowiązują je takie same zasady, jak wszystkie osoby osiągające przychody; nie ma znaczenia, czy na wcześniejszej emeryturze, czy po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego.

Emeryt pracujący tylko na podstawie umowy-zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu i zdrowotnemu - dobrowolnie - chorobowemu. Musi być też opłacana składka na ubezpieczenie wypadkowe. Trzeba też pamiętać, że emeryt lub rencista mają obowiązek poinformować ZUS o kwotach pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, a także kwotach świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

Uwaga! Co jest zarobkiem, a co nie
Jednym z czynników, które wpływają na zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń, jest rodzaj zarobku. Dlatego musisz wiedzieć co jest zarobkiem, a co nim nie jest.

Na zawieszenie emerytury lub renty, a także na zmniejszenie ich wysokości, wpływa przychód z tytułu wykonywania działalności, podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Jest to:

- praca wykonywana w ramach stosunku pracy (na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru)

- praca nakładcza

- praca wykonywana na podstawie umowy-zlecenia, umowy agencyjnej, umowy o świadczenie usług, do której - zgodnie z kodeksem cywilnym - stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, a także współpraca przy wykonywaniu tych umów

- praca wykonywana na podstawie umowy o dzieło, jeżeli umowę taką emeryt lub rencista zawarł z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy lub jeśli na rzecz tego pracodawcy wykonuje pracę w ramach umowy zawartej z innym podmiotem

- prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej oraz współpraca przy jej wykonywaniu

- praca wykonywana w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych

odpłatne pełnienie służby w wojsku, policji, straży pożarnej i innych służbach mundurowych

- odpłatne świadczenie pracy na podstawie skierowania do pracy, w czasie kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania oraz pobieranie stypendium sportowego.

Pamiętaj! To są graniczne kwoty
Kwoty dochodu, które obowiązują od 1 września do 30 listopada 2010 r. polskich dorabiających emerytów, którzy nie ukończyli 60 lat (kobiety) i 65 lat (mężczyźni) oraz rencistów:

- przychód, który nie zmniejsza świadczenia wynosi do 2.238,50 zł

Jest to równowartość 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale 2010 r.

- przychód, który zmniejsza świadczenie wynosi powyżej 2.238,50 zł do 4.157,30 zł

Jest to od 70 proc. do 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale 2010 r.

- przychód, który zawiesza wypłatę świadczenia wynosi powyżej 4.157,30 zł

To kwota powyżej 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale 2010 r.

Podstawa prawa:

- ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2004 r., nr 39, poz. 353, z późn. zm.)

- komunikat Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 18 sierpnia 2010 roku w sprawie kwoty przychodu, odpowiadającej 30 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za II kwartał 2010 r. ogłoszonego do celów emerytalnych (Monitor Polski nr 60, poz. 791).

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Polacy chętniej sięgają po krajowe produkty?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto