Klucze do jaskini

Grotołażenie (oficjalnie zwane taternictwem jaskiniowym) ma coraz więcej zagorzałych fanów. Tajemniczy świat jaskiń, smak przygody i niesamowite spotkania z podziemną przyrodą pociągają głodnych wrażeń oraz szczypty adrenaliny turystów. To nie dziwi, bo odkrywanie nieznanego zawsze jest fascynujące. Co jednak może dziwić, to brak przygotowania do takich wypraw i refleksji, że wejście do jaskini może być niebezpieczne. Bo jaskinia to nie "dziura w ziemi", tylko skomplikowany system skalnych korytarzy, z których grotołaz amator może się nigdy nie wydostać.

W wysokie góry chodzą zawodowcy. Tymczasem bywa, że do jaskiń pcha się każdy, komu zamarzy się przygoda. Dlaczego, skoro taką samą pokorę powinien budzić okryty chmurami szczyt, jak tonący w ciemności tunel? W górę czy w dół - jaka to różnica? Tylko taka, że taternik musi najpierw wejść, a potem zejść, a grotołaz odwrotnie. To tak samo niebezpieczne, więc liczy się wiedza.

Co mówi jaskiniowe prawo?
Dotyczy ono przede wszystkim tych jaskiń, które znajdują się na terenie rezerwatów przyrody. Są one znakowane i zabezpieczane przed nieuprawnionym wejściem. I to należy respektować. W przypadku jurajskich jaskiń, wyłącznie Jaskinia Głęboka w rezerwacie Góra Zborów została udostępniona do ruchu turystycznego. Do wszystkich pozostałych jaskiń, które znajdują się w rezerwatach zlokalizowanych na terenie województwa śląskiego, obowiązuje zakaz wstępu. Czy bezwzględny? Niekoniecznie, ale żeby wejść do którejś z jurajskich jaskiń (prócz Głębokiej i zabezpieczanej obecnie Szachownicy), trzeba mieć pozwolenie RDOŚ.

Turystyka kwalifikowana
Warto bowiem pamiętać, że taternictwo jaskiniowe to forma turystyki kwalifikowanej, sportu ekstremalnego wymagającego znajomości technik alpinistycznych i specyfiki środowiska jaskiniowego, niosącego wysokie niebezpieczeństwo wypadku i uprawianego na własne ryzyko. Zgodnie z zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach, wejście do jaskiń możliwe jest wyłącznie po uzyskaniu indywidualnego zezwolenia, o które należy wnioskować właśnie do RDOŚ. Osoby planujące takie wejście, powinny znać przepisy dotyczące ochrony przyrody, mieć wiedzę na temat prawidłowego zachowania w jaskiniach i stosować się do zasad bezpiecznego uprawiania taternictwa jaskiniowego. Dopiero takie zezwolenie otwiera jaskinię i jest jedynym prawnym "kluczem".

W rezerwacie tylko szlakiem
Obostrzenia przepisów w rezerwatach dotyczą nie tylko jaskiń. W województwie śląskim mamy 64 rezerwaty przyrody, a dla turystów dostępnych jest 17. W niektórych można poruszać się tylko pieszo, w innych też po ścieżkach rowerowych. Jednak wszędzie obowiązuje zwiedzanie wyłącznie po wyznaczonych szlakach - ścieżkach dydaktycznych i przyrodniczych.