Przez dwa wieki swojej obecności w powszechnej świadomości wampir stał się jedną z ulubionych ikon kultury popularnej. Rozmaite jego twarze, te bardziej znane i rozpoznawalne na pierwszy rzut oka, jak i te zapomniane albo ukryte pod niezrozumiałą nazwą zebrał w swojej książce: „Wampir: leksykon” Kamil Śmiałkowski, dziennikarz, publicysta, miłośnik kina i szeroko pojętej fantastyki.
Publikacja składa się z dwóch elementów. Część leksykonowa, zawiera krótkie opisy kilkuset pojęć bliżej i dalej związanych z krwiopijcami. Pośród tych haseł znajdziemy tytuły książek, cykli powieściowych, opowiadań, komiksów, filmów i seriali telewizyjnych, anime, gier komputerowych i planszowych, a nawet piosenek, w których wampir był znaczącym motywem, tematem lub bohaterem. Pomiędzy nimi odnajdziemy imiona i nazwiska fikcyjnych i historycznych postaci powiązanych z wampiryzmem w rozmaitych jego postaciach (również ghouli, strzyg, półwampirów i ich nieustraszonych pogromców). Długa jest również lista autorów literackich i twórców filmowych, którzy przyczynili się do rozsławienia siejącego grozę gatunku, a nawet ich znamienitych naukowych badaczy, którzy próbowali się zmierzyć z kulturowym zjawiskiem oraz jego psychologicznymi i socjologicznymi implikacjami, takich jak np. prof. Maria Janion, wybitna polska humanistka i autorka „Wampira. Biografii symbolicznej”. Nie mogło zabraknąć również symboli, atrybutów, mocy i artefaktów kojarzonych z wampiryzmem – od czosnku i święconej wody po hipnozę i lewitację.
Śmiałkowski każdy z tych wątków rozpracowuje z należną mu uwagą, dogłębną znajomością materii, a także ogromnym polotem i znakomitym poczuciem humoru. Dzięki temu udało mu się uczynić z wydawnictwa encyklopedycznego, pasjonującą, wciągającą lekturę. Godny uwagi jest już sam dobór haseł, pośród których znalazły się mniej znane i po części zapomniane lub nie kojarzone bezpośrednio z krwiopijcami teksty kulturowe, takie jak: anime „Black Blood Brothers”, film „Cronos”, komiks „ A Symphony in Moonlight & Nightmares” czy gra wideo „Legacy of Khain”. Co więcej nawet w hasłach tak oczywistych jak Dracula, Blade czy Saga „Zmierzch” udało się autorowi zawrzeć smakowite ciekawostki.
Słownikowe zestawienie przeplecione zostało kilkunastoma felietonami. Do współpracy Śmiałkowski zaprosił m.in.: Krystynę Bezubik – doktorantkę Instytutu Badań Literackich PAN, badaczkę literatury przełomu XIX i XX wieku, Piotra Kletowskiego – filmoznawcę, wykładowcę Krakowskiej Szkoły Filmu i Komunikacji Audiowizualnej, Andrzeja Pitrusa - profesora nauk humanistycznych, wykładowcę na Uniwersytecie Jagiellońskim, Andrzeja Kołodyńskiego – doktora filologii, krytyka filmowego, redaktora naczelnego miesięcznika „Kino” i wykładowcę akademickiego, Paulinę Braiter-Ziemkiewicz – tłumaczkę powieści i komiksów czy Łukasz Orbitowskiego – znakomitego pisarza, felietonistę, recenzenta. Dzięki temu ich teksty tworzą pełen pasji, barwny zestaw spojrzeń eksperckich, naukowych i fanowskich zarówno przekrojowych jak i o charakterze monograficznym.
Uzupełnieniem jest zestaw dla początkujących czyli wykaz 13 książek i 20 tytułów filmowych, które trzeba bezwzględnie poznać, by mieć o temacie choćby podstawowe pojęcie. Całość jest bogato ilustrowana fotografiami filmowymi, portretami pisarzy i aktorów, reprodukcjami okładek i ilustracji z książek oraz specjalnie stworzonymi grafikami. Leksykon został wydany w praktycznej, twardej oprawie.
Jedynym minusem jest dla mnie fakt, że przy pozycjach, które ukazały się w języku polskim (lub w przypadku filmów – w polskiej wersji językowej), brakuje oryginalnych obcojęzycznych tytułów. Znając fantazję polskich tłumaczy może to mocno utrudnić dalsze poszukiwania tym, którzy chcieliby dowiedzieć się o nich czegoś więcej.
Kamil M. Śmiałkowski, „Wampir: Leksykon”,
Wydawnictwo Pascal 2010, str 310, cena 49,90 zł
Filip Chajzer o MBTM
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?