Łowicz

DZIEJE MIASTA
W okresie XII-XVIII w. Łowicz był własnością rezydencjonalną arcybiskupów gnieźnieńskich. W XIII w. powstała kasztelania, a od  XIV w. Księstwo Łowickie. Brak murów obronnych pozwolił w XV w. na rozbudowę przestrzenną miasta. Dzięki położeniu na szlaku handlowym z Torunia do Lwowa, licznym przywilejom i słynnym w Polsce jarmarkom, prymasowski Łowicz wspaniale rozwijał się. Od 1572 r.,  w okresach bezkrólewia, Łowicz pełnił  funkcję drugiej stolicy Rzeczypospolitej. Okres rozkwitu przerwał potop szwedzki, zniszczony został wówczas Zamek Prymasowski. Ponowne ożywienie gospodarcze nastąpiło w drugiej poł. XVIII w. Po II rozbiorze miasto znalazło się pod panowaniem pruskim, od 1807 r. w Księstwie Warszawskim, od 1815 r. w Królestwie Polskim. Od 1838 r. Łowicz wraz z księstwem dziedziczą kolejni carowie.

W drugiej poł. XIX w., dzięki pojawieniu się kolei, nastąpił rozwój drobnego przemysłu. Miasto zostaje poważnie zniszczone w czasie I i II wojny światowej. We wrześniu 1939 r. rozegrała się opodal największa bitwa kampanii wrześniowej znana jako bitwa nad Bzurą. W czasie okupacji niemieckiej powstało getto żydowskie i obóz pracy przymusowej, aktywnie działał ruch oporu. Po 1945 r. miasto podnosi się z ruin. Powstały nowe zakłady przemysłowe i przetwórcze, zaczęło się rozwijać budownictwo spółdzielcze. W 1975 r. Łowicz stracił rangę miasta powiatowego i do końca 1998 r. znajdował sięw granicach województwa skierniewickiego.
W 1990 r. odbyły się w Łowiczu pierwsze demokratyczne wybory samorządowe, a dwa lata później powstała diecezja łowicka. W 1999 r. miasto ponownie zostało stolicą powiatu. 14 czerwca 1999 r. Łowicz gościł papieża Jana Pawła II.

MUZEUM W ŁOWICZU – gmach pomisjonarski fundacji prymasa Michała Radziejowskiego, wzniesiony wg projektu Tylmana z Gameren (XVII-XVIII w.). W południowym skrzydle zachowała się barokowa kaplica św. Karola Boromeusza, zdobiona freskami Michała Anioła Palloniego. Na piętrze prezentowana jest historia miasta. Powyżej dział etnograficzny z unikalna kolekcją łowickiej sztuki ludowej. Przy muzeum plenerowa ekspozycja budownictwa ludowego – dwie zagrody z XVIII–XIX w. W Maurzycach, 5 km od Łowicza (przy trasie nr 2 Warszawa – Poznań), znajduje się skansen wsi łowickiej.

BAZYLIKA KATEDRALNA, niegdyś kolegiata – budowla renesansowo-barokowa z imponującą fasadą, projektu Tomasza Poncino, trójnawowa o wydłużonym prezbiterium. Kościół posiada sześć kaplic o wielkiej wartości architektonicznej, wśród których wyróżnia się kaplica św. Wiktorii z XVI w. przebudowana przez Efraima Schroegera oraz nagrobek prymasa Jakuba Uchańskiego dłuta Jana Michałowicza z Urzędowa. Katedra znana jest jako mauzoleum 12 prymasów Polski, pochowanych
w podziemiach świątyni. Na uwagę zasługują wspaniałe organy, bogata biblioteka i skarbiec.

ŁOWICKI RATUSZ – jedna z najciekawszych budowli klasycystycznych w Polsce, wzniesiony w 1828 r., prostokątna, dwukondygnacyjna budowla z piękną Salą Radziecką, zdobioną herbami dawnych województw i ziem Królestwa Polskiego oraz portretami wybitnych Polaków.

KOŚCIÓŁ PIJARÓW – trójnawowy z barokową fasadą i zespołem ołtarzy zdobionych rzeźbami Jana i Bogumiła Plerschów i licznymi elementami sztuki późno- barokowej. Kościół jest przykładem pięknego baroku inspirowanego rodzimą kulturą.

KOŚCIÓŁ ŚW. DUCHA,  w stylu gotyckim z 1404 r. Wystrój świątyni pochodzi z XVIII i XIX w. W ołtarzu głównym obraz Matki Boskiej Pocieszenia z XVII w. Od strony północnej okazała wieża z herbem Nałęcz, nakryta hełmem cebulowym, ufundowana przez abpa Wawrzyńca Gembickiego.

W Łowiczu warto zobaczyć także kościół św. Leonarda, kościół i klasztor bernardynek, kościół mariawicki, gmach dawnej poczty konnej, dawne klasztory dominikanów
i bernardynów, dawny zbór ewangelicki – obecnie Galeria „Browarna”, zespół romantyczny gen. Stanisława Klickiego (baszta, pałacyk, kaplica i domek dozorcy) oraz ruiny zamku prymasowskiego.

Atrakcją turystyczną jest unikalny, jeden z trzech zachowanych w Europie trójkątny NOWY RYNEK.
W XVI w. stał na nim renesansowy ratusz z pięciokondygnacyjną wieżą. W rynku zachowały się kamieniczki z XVI-XVII w. W czasie drugiej wojny światowej zabudowa została częściowo zniszczona, jego północna część znalazła się w obrębie getta żydowskiego (1940-1941). Plac pełnił funkcję targowiska miejskiego do lat 50-tych XX w. Kompleksowe badania archeologiczne, które poprzedziły prowadzone w latach 2005-2006 prace rewaloryzacyjne, pozwoliły odsłonić m.in. fundamenty historycznego ratusza i przyniosły odkrycie wielu ciekawych eksponatów.

BOŻE CIAŁO
Święto Ciała i Krwi Chrystusa obchodzone jest w Kościele katolickim od XIII w. W Polsce zainaugurowane zostałow diecezji krakowskiej na pocz. XIV w. Niemal od początku Święto łączyło się z procesją, będącą głównie adoracją Jezusa Chrystusa pod postacią hostii, w XV w. modlitwę wielbiącą uzupełniono o proszalną. Świętu w kulturze ludowej nadano także charakter prośby 
o pogodę, urodzaj, odsunięcie klęsk żywiołowych, później wzbogacono je o wymowę patriotyczną. 
W Łowiczu i okolicznych parafiach procesja jest niezwykle uroczysta i kolorowa.
Unikalne, pasiaste stroje Księżaków sprawiły,że od kilkudziesięciu lat Boże Ciało przyciąga wielu pielgrzymów i turystów z najdalszych zakątków świata. W latach 30-tych XX w. Zaprezentował ją „National Geographic". Barwna procesja zachwycająca niezwykłym klimatem, stała się symbolem regionu łowickiego. Razem z bogactwem kultury ludowej, opasującej Prymasowski Łowicz z jego wielowiekową tradycją, podkreśla odrębność etniczną i jednocześnie jest ostoją polskości. Utworzenie diecezji łowickiej dodało blasku odbywającym się tu uroczystościom kościelnym.