Masz prawo wiedzieć więcej o środowisku

Środowisko nie powinno kryć żadnych tajemnic
Prawo do informacji o środowisku, w którym żyjemy, jest powszechne - mamy je więc wszyscy. Wynika to wprost z ustawy o dostępie do informacji publicznej. Jawność informacji publicznej, w tym informacja o środowisku i jego ochronie, jest zasadą przewidzianą zarówno przez prawo polskie, jak też europejskie i międzynarodowe. Dostęp do informacji o środowisku przysługuje niezależnie od obywatelstwa, jak również miejsca zamieszkania, wieku, zdolności do czynności prawnych, a także niezależnie od tego, czy żądający informacji ma jakikolwiek interes prawny lub faktyczny związany z informacją lub sprawą, której informacja taka dotyczy. Co to oznacza?

Ni mniej, ni więcej tylko tyle, że żaden urzędnik, wójt, burmistrz, żadna instytucja publiczna nie ma prawa zbyć obywatela, gdy ten zapyta np. „dlaczego budujecie drogę przez las?”, albo „jakim prawem wycinane są przydrożne drzewa?”. Środowisko jest wspólne i wiedza o nim także.

Jak poszukać informacji?
Informacja o środowisku może być udostępniana ustnie, poprzez wgląd do określonego dokumentu w siedzibie urzędu, czy też możliwość sporządzenia kopii w siedzibie urzędu oraz przesłanie kopii dokumentów lub informacji przez odpowiedni urząd. Dopuszczalna jest wersja papierowa (za pośrednictwem poczty), a także wersja elektroniczna np. za pośrednictwem poczty elektronicznej. Jeśli danej informacji trzeba poszukać, jest udostępniana na pisemny wniosek, który powinien zawierać dane wnioskodawcy i zakres, czyli opis tego, jakie informacje mają zostać udostępnione. Jeśli informacja nie wymaga wyszukiwania, pisemny wniosek nie jest konieczny.

Terminy oraz opłaty
Zgodnie z prawem, informacja o środowisku winna zostać udostępniona bez zbędnej zwłoki, czyli nie później niż w ciągu miesiąca od dnia złożenia wniosku, a w przypadku spraw skomplikowanych - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy. W takiej sytuacji instytucja udzielająca informacji musi poinformować wnioskodawcę o konieczności przedłużenia terminu załatwienia sprawy.

Ustne przekazanie informacji o środowisku i jego ochronie jest bezpłatne, podobnie jak w przypadku, gdy potrzebne obywatelowi informacje, dane, zestawienia znajdują się w publicznie dostępnym wykazie, a dokumenty zostały wyszukane i przejrzane w siedzibie urzędu. Kiedy za informację płacimy? Za samą informację w zasadzie nie płacimy, tylko za jej dostarczenie, powielenie, przekazanie. Kiedy więc? Tylko wtedy, jeżeli konieczne było wyszukanie informacji w płatnych źródłach, sporządzenie kopii dokumentów lub danych, jak również wtedy, gdy wnioskodawca zażąda przesłania sporządzonych kopii, udostępnienie informacji wiąże się z opłatą.