Mury obronne Żory: Za 200 tys. zł zabytkowe cegły będą odnowione

Zabytkowe cegły z XIII wieku

Mury obronne w Żorach zostały wzniesione w XIII wieku, w przeciągu 25 lat. Stworzyły 1200-metrową owalną zabudowę wokół miasta, leżącego na płaskowyżu opadającym w kierunku rzeki Rudy. Broniły dostępu do miasta, które wówczas leżało u wrót Bramy Morawskiej, w otoczeniu stawów i bagien, i przecinało strategiczny szlak handlowy. W murach znajdowały się dwie bramy: Krakowska zwana też Dolną, w okolicach dzisiejszej ulicy Dolne Przedmieście oraz Górna, zwana też Cieszyńską, w rejonie dzisiejszej ulicy Moniuszki. Obie bramy zostały rozebrane po roku 1806, gdy cegły z murów zaczęto wykorzystywać przy odbudowie miasta po wielkim pożarze.
Na szeroką skalę prace renowacyjne zabytkowych cegieł były już prowadzone w latach 70. XX wieku. Wtedy był modernizowany fragment fortyfikacji w kierunku ul. Ks. Piotra Klimka wzdłuż starego cmentarza. Jednak dopiero w ostatniej dekadzie roboty ruszyły z kopyta.

- W poprzednich latach były remontowane m.in. fragmenty przy ulicy Bramkowej i Ogrodowej - około 70 m i od Dolnego Przedmieścia do Szeptyckiego - kolejne 30 metrów. Na ten cel wydaliśmy około 300 tysięcy złotych - mówią żorscy urzędnicy. W 2009 r. był też odnawiany około 30-metrowy fragment murów przy ul. Garncarskiej i Męczenników Oświęcimskich. Z kolei w 2010 r. wymieniono ponad 5 tys. gotyckich cegieł w murach obronnych - odnowiono 15,6 m XIII-wiecznej fortyfikacji przy ul. Garncarskiej 6 oraz Męczenników Oświęcimskich 9 i 11.

Specjalne cegły gotyckie, stylizowane na epokę średniowiecza, zostały sprowadzone z cegielni aż z Kraśnika. - Potrzebowaliśmy ich ponad 5 tysięcy. Cegły gotyckie od zwykłych różnią się tym, że inaczej się je wypala, a ich lico ręcznie się wyrabia. Są też zdecydowanie większe i droższe - mówią żorscy urzędnicy. Gotyckie cegły uzupełniły zewnętrzne części remontowanych murów. Z kolei w ubytki w ich wnętrzach wstawiono zwykłe.
Specjalne cegły tzw. klinkierowe, odporne na warunki pogodowe, ustawiono też na koronie murów. - Dodatkowo mury zostały oczyszczone z mchów i porostów oraz odgrzybione. Impregnację rozpoczęto już od fundamentów fortyfikacji. Z kolei luźne spoiwa między cegłami pokryto preparatem do fugowania - dodają urzędnicy.

Polub nas na Facebooku i bądź na bieżąco z informacjami!

CZYTAJ DALEJ NA NASTĘPNEJ STRONIE

W tym roku przyjdzie czas na kolejną rewitalizację. Chodzi o fragmenty zabytkowych cegieł przy ul. Bramkowej i Ogrodowej - to ostatnie nieremontowane części dawnej fortyfikacji.

Trzy etapy remontu w 2015 roku

W 2015 roku przewidziano prace związane z renowacją murów obronnych w Żorach na odcinkach: elewacja muru od strony ul. Bramkowej nr 9 i nr 11 o długości 64 m i elewacja muru od strony ul. Ogrodowej nr 2, nr 4 i nr 6 o długości 61 m - mówi Katarzyna Zdebel z biura promocji kultury i sportu.

Kiedy rozpocznie się rewitalizacja? - Rozpoczęcie prac nastąpi w maju, od strony odcinka muru wcześniej już wyremontowanego, tj. od posesji nr 9 przy ul. Bramkowej i posesji nr 2 przy ul. Ogrodowej, i będą kontynuowane w kierunku następnych posesji. Przewiduje się trzymiesięczny termin realizacji prac remontowych, również z uwzględnieniem niekorzystnych warunków atmosferycznych - dodaje Katarzyna Zdebel.

W pierwszym etapie, który rozpocznie się w maju tego roku, zaplanowano prace na odcinku około 20 metrów, po obu stronach muru i w jego koronie. Drugi etap ruszy w czerwcu i też obejmie fragment 20 m zabytkowej fortyfikacji. Z kolei trzeci etap to remont pozostałych fragmentów, który rozpocznie się w lipcu.

Przetrwały do dziś 434 metry murów

Obecnie z 1200 metrów fortyfikacji pozostały zaledwie 434 metry. Najdłuższa zachowana partia, ponad 200-metrowa biegnie od ulicy Rybnickiej do Szeptyckiego. Mury mają dziś różną wysokość - od 2,5 do 7 metrów i średnią szerokość około 1,5 metra. Jeszcze cztery dekady temu ponad 100 metrów murów było zachowanych w zabudowaniach. Dla przykładu wzdłuż ulicy Murarskiej zabytkowe domy parterowe spoczywają właśnie na fundamentach zabytkowych murów obronnych.

Polub nas na Facebooku i bądź na bieżąco z informacjami!

CZYTAJ DALEJ NA NASTĘPNEJ STRONIE

10 tys. zł kosztowały badania archeologiczne na początku 2011 r. przy ul. Murarskiej 33. Znaleziono 1134 części naczyń ceramicznych, z czego 93 fragmenty z ok. XIV-XVI w. Odkryto 71 fragmentów pieców kaflowych, 3 porcelany, 20 fragmentów przedmiotów metalowych - w tym fragment nożyka żelaznego w rogowej oprawie i część podkówki do buta, a także żarno kamienne i 6 fragmentów cegieł gotyckich. Czytaj więcej na ten temat!

ZOBACZ TEŻ: Więcej na temat murów obronnych w Żorach!