Po co nam zabytki, zbudujmy supermarket

Na początku roku wyburzono kielichy katowickiego dworca, następnie spłonął budynek modernistycznej perełki architektonicznej dawnego Kina Gloria w Bytomiu, potem zdecydowano o rozbiórce 113 - letniej kamienicy a niedawno podobnie jak Glorię, podpalono budynek dyrekcji Huty Uthemanna w Katowicach.

Są to jedynie wydarzenia z ostatniego roku nagłośnione przez media. Wartościowe obiekty znikają niemal z dnia na dzień, na naszych oczach. Huta Uthemanna nie była odpowiednio chroniona już wcześniej, w wyniku włamań i szkód musiano wykreślić część jej zabudowań i urządzeń z rejestru zabytków.

Gdy Kopalnia Rozbark została zamknięta znamienita część obiektów została wysadzona bez żadnych skrupułów.

W naszym regionie nadal władze nie znają wartości zabytkowych obiektów, są najczęściej one traktowane jako zbędny balast, często ich zniknięcie jest na rękę urzędnikom, bo zabytki to duży problem. Nie dziwi zatem fakt, że na początku tego roku w Sosnowcu podjęto decyzję o likwidacji stanowiska konserwatora zabytków. W Bytomiu sprzedano wiekową kamienicę, której nie wpisano do rejestru zabytków, co ułatwiałoby sprawowanie pieczy nad obiektem. Bez wpisu z kolei łatwiej było rozwiązać problem i szybciej sprzedać budynek. Niedbale skonstruowana umowa umożliwiła likwidację obiektu. Gdyby nie opieszałość urzędników, zapewne Gloria nie spłonęłaby, lecz gościła na widowni złaknionych kina alternatywnego widzów.

Obiekty mają szczęście jeśli trafią w ręce pasjonatów. Tak jak miało to miejsce przy Elektrociepłowni Szombierki w Bytomiu czy Kopalni Srebra w Tarnowskich Górach. Hutą Szopienice również opiekowali się wolontariusze, starali się chronić przed złodziejami, jednak nawet najwięksi pasjonaci niewiele zdziałają bez pomocy władz. Przykładem jest Stowarzyszenie, które opiekuje się kopalnią srebra stara się o wpis na listę UNCESCO, urzędnicy, mimo że zapewne byliby pierwszymi, którzy skorzystaliby z takiej nobilitacji, umywają ręce w pomocy nad pozyskiwaniem tego tytułu.

Wszystko to, nasuwa gorzkie wnioski, jeden z internautów na wieść o niechęci zakupu walcowni Huty Uthemanna przez władze miasta ironizował:

„Zabytki? Zbędny dodatek. Zbudujmy parking i galerię handlową.”

W takiej sytuacji nietrudno przewiedzieć, ze wartościowe obiekty będą znikać. Skoro tak piękne kamienice czy poprzemysłowe budynki rozsypują się na naszych oczach. Obawa może narastać, czy opieką zostaną podjęte inne wartościowe skarby naszego regionu? Czy którykolwiek urzędnik przejmie się takimi ruinami? W miechowickim parku w Bytomiu od lat można przechadzać się i podziwiać pozostałości po pałacu Wincklerów wybudowanym w latach 1812-1817. Spłonął on w 1945 roku, podpalony przez Rosjan, po czym dwukrotnie był wysadzany przez Polaków. To co zostało, zachowało się mimo wszystko w dobrym stanie, nadal widać w jego oknach stolarkę okienną. Ruiny ogrodzone są murowanym płotem, który jednak jest dziurawy i na teren pałacu może wejść każdy. Chodzą tam jednak nie tylko nieszkodliwi ciekawscy lecz również złomiarze,spacerując tu pod murami można natknąć się na zwisające liny, ale również drabiny wykonane z gałęzi – zapewne po to by rozszabrować metalowe elementy wystające z murów. Złomiarze to jednak nie jedyne niebezpieczeństwo.

Materiał dziennikarza obywatelskiego