Smog - nieproszony towarzysz codzienności. Jak z nim walczyć?

Światowa Organizacja Zdrowia uznała w 2019 roku smog za największe środowiskowe zagrożenie dla ludzkiego zdrowia. Według danych WHO, dziewięć na dziesięć ludzi na świecie codziennie oddycha zanieczyszczonym powietrzem, które powoduje liczne choroby górnych dróg oddechowych (m.in. przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, zapalenie płuc czy zaostrzenie astmy), układu krwionośnego, serca, skóry czy nawet mózgu.
W jaki sposób do tego dochodzi? Smog, z którym codziennie się spotykamy, powstaje w wyniku przedostawania się do atmosfery szkodliwych substancji, takich jak tlenki siarki, tlenki węgla, benzoapiren, ołów, arsen czy nikiel. Prawdziwa tablica Mendelejewa, która sieje spustoszenie w naszym organizmie, wnikając przez płuca do krwi. Wszystko to sprawia, że smog, według różnych szacunków, przyczynia się rocznie do śmierci 30-45 tys. osób tylko w Polsce. To mniej więcej tyle, ile wynosi liczba mieszkańców Mikołowa.

Jak chronić się przed smogiem?

Zanim wyjdziemy na zewnątrz, warto sprawdzić, jaki jest stopień zanieczyszczenia powietrza w sąsiedztwie. Pomocne mogą być specjalne aplikacje na smartfony (np. Airly czy Kanarek), które ostrzegą nas przed smogiem. Jakość powietrza można sprawdzić także samemu: jeśli czujemy drażniący, nieprzyjemny zapach i pieką nas oczy, najlepiej od razu wrócić do domu. - Najprościej unikać tego, co szkodzi. Ograniczać wyjścia z domu w czasie wysokich stężeń niebezpiecznych pyłów. Dotyczy to zwłaszcza osób z grup ryzyka, np. dzieci, osób starszych, cukrzyków, cierpiących na choroby serca czy układu oddechowego. W trakcie epizodów smogowych należy też zaniechać uprawiania sportu na zewnątrz – informuje Rafał Psik z Zagłębiowskiego Alarmu Smogowego. Jeśli już wychodzimy, warto zabezpieczyć się specjalną maseczką antysmogową. Choć nie kosztuje mało (ok. 100 zł), uchroni nas od wielu zagrożeń. - Nie bójmy i nie wstydźmy się zakładać masek przeciwsmogowych. Maska z filtrem chroni przed pyłem PM2,5 PM10 i znajdującym się na nim rakotwórczym benzoapirenem, a maski dodatkowo wyposażone w węgiel aktywny chronią przed zanieczyszczeniami chemicznymi. Pamiętajmy też, że stężenie pyłu zawieszonego w pomieszczeniach jest tylko 20-40% niższe niż na zewnątrz. Unikajmy zatem wietrzenia mieszkań czy sal lekcyjnych podczas dni smogowych. Jakość powietrza w pomieszczeniach, w których przebywamy, można poprawić, korzystając z obecnych na rynku specjalnych oczyszczaczy. Sam mam w domu dwa takie urządzenia i moje dzieci dzięki temu mniej w zimie chorują – mówił Rafał Psik z Zagłębiowskiego Alarmu Smogowego.

Walka z kopciuchami

Główną przyczyną smogu w Polsce pozostaje niska emisja, czyli nieefektywne spalanie węgla (lub drewna czy śmieci) w przestarzałych piecach. Oczywiście, nie wszędzie można podłączyć się do sieci ciepłowniczej, a wymiana kotła czy modernizacja budynku jest kosztownym wydatkiem. Właśnie po to tworzone są specjalne programy, takie jak realizowany przez WFOŚiGW w Katowicach program Czyste Powietrze, który daje możliwośc uzyskania dopłat do wymiany starego pieca. Wystarczy tylko chcieć.