Stacja Uzdatniania Wody Bibiela - modernizacja pod kątem poprawy jakości ujmowanej wody

Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. dba nie tylko o pewność i ciągłość dostaw. Priorytetem jest jakość wody, a to oznacza stałą modernizację sieci wodociągowej.

Doskonałym przykładem tego typu inwestycji jest modernizacja Stacji Uzdatniania Wody Bibiela. Dzięki temu przedsięwzięciu woda osiąga najwyższe parametry jakości w miejscu jej wtłoczenia do sieci. Woda ta dociera do mieszkańców Miasteczka Śląskiego, Świerklańca, Piekar Śląskich i Tarnowskich Gór magistralą przesyłową o przekroju 600 mm i długości 15 km. Zastosowano tutaj technologie, które pozwoliły na gruntowną renowację rur. Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. wykorzystuje najnowocześniejsze dostępne technologie, ale przede wszystkim bezwykopowe. Jest to metoda najmniej inwazyjna w stosunku do infrastruktury miejskiej, czego nie można uniknąć prowadząc prace w otwartym wykopie. Technologia ta ma także wpływ na minimalizowanie ograniczeń w ruchu drogowym podczas prowadzenia prac.

W przypadku magistrali Bibiela zastosowano od lat stosowaną z powodzeniem w przedsiębiorstwie technikę wykładania natryskiem - to tzw. cementyzacja. Technologia ta wykorzystuje obracającą się głowicę natryskową przeciąganą przez istniejący rurociąg, która natryskuje mieszankę cementową. Dzięki temu we wnętrzu rury powstaje nowa, niezwykle trwała powierzchnia odporna na działanie różnych czynników. Warto dodać, że wykładzina cementowa jest bezpieczna dla środowiska. Tworzy ona długotrwałą ochronę przeciwko korozji. Dodatkowo przeciwdziała dalszej korozji poprzez alkaliczną reakcję cementu z materiałami metalowymi i długotrwale przeciwdziała powstawaniu nowych inkrustacji. Hydraulika rurociągu poprawia się. Ewentualne straty wodyzostają wykluczone, ponieważ nieszczelności sieci zostają usunięte. Czas eksploatacji rurociągów wyposażonych w wykładzinę cementową ulegadwukrotnemu zwiększeniu w porównaniu z rurociągiem stalowym.

Po dokonanym czyszcze- niu rurociągu i wykonaniu cementyzacji następuje jego dokładne płukanie i dezynfekcja. Podczas procesu renowacji za pomocą kamer TV kontrolowana jest skuteczność i jakość wykonywanych robót. Jeśli chodzi o odcinek Bibiela- -Piekary Śląskie do dziś tą metodą zmodernizowano wodociąg o długości 3 200 mb.

Oczywiście nie są to pierwsze prace renowacyjne na tej magistrali. Intensywna eksploatacja ujęcia Bibiela, a także sąsiednich ujęć głębinowych pracujących dla zakładów przemysłowych Miasteczka Śląskiego i Tarnowskich Gór już w latach 60. doprowadziła do tego, że pomimo czerpania wody z głębokich warstw wodonośnych triasu od 100 do nawet 260 m od powierzchni terenu doskonała jakość uległa z czasem pogorszeniu. W studniach pojawiły się związki żelaza i manganu. To zjawisko, jak również wzrastające wymagania jakościowe dotyczące wody przeznaczonej do bezpośredniego spożycia przez ludzi wymusiły konieczność modernizacji technologicznej ujęcia. Wymieniono pompy w studniach na wysokowydajne zespoły zatapialne oraz wprowadzono dodatkowe procesy oczyszczania wody. Rozbudowa i modernizacja części technologicznej nastąpiła w roku 1969 i miała na celu redukcję związków żelaza w ujmowanej wodzie. W ramach modernizacji technologicznej stacji zaprojektowano i wykonano urządzenia do napowietrzania wstępnego wody studziennej oraz filtry pospieszne.

W drugiej połowie lat 90. ubiegłego wieku podjęto decyzję o kolejnej modernizacji układu technologicznego
Stacji Uzdatniania Wody Bibiela. Po nawiązaniu współpracy z Europejskim Centrum Ekologicznym KREVOX w Warszawie zaprojektowano kompleksową modernizację technologii

uzdatniania wody. Jednocześnie założono wykonanie modernizacji pompowni w celu umożliwienia płynnej regulacji jej pracy i osiągnięcia oszczędności w zużyciu energii elektrycznej.

W latach 1999-2009 wykonano modernizację obiektu filtrów pospiesznych polegającą na zmianie systemu drenażowego komór z wymianą piasku filtracyjnego, wymianą armatury i zastosowaniem nowoczesnych systemów automatyki i sterowania procesem. System drenażu niskoopo- rowego z wykorzystaniem wąskoszczelinowych modułów ze stali kwasoodpornej typu TYTON umożliwił wprowadzenie płukania filtrów powietrzem i wodą. Takie proekologiczne rozwiązanie pozwoliło na ograniczenie ilości wody zużywanej do płukania filtrów, zmniejszając ilość ścieków technologicznych przy jednoczesnym podniesieniu efektywności procesu. Dodatkowo w ramach modernizacji technologicznej wybudowano i uruchomiono nowy sposób dezynfekcji wody podawanej do sieci wodociągowej. Pozwoliło to na rezygnację z wykorzystywania chloru gazowego, który jest zaliczany do toksycznych substancji o dużym stopniu zagrożenia dla środowiska na korzyść dużo mniej groźnego podchlorynu sodu.

Modernizacja pompowni pozwoliła na ograniczenie zużycia energii elektrycznej.

Nowinką proekologiczną jest również zmiana systemu ogrzewania obiektów stacji i budynku mieszkalnego.

Zlikwidowano kotłownię węglową i w jej miejsce wprowadzono instalację tzw. pomp ciepła, które wykorzystują naturalne ciepło wód czerpanych z głębi ziemi, wykorzystując je na cele grzewcze obiektów. Technologię tę można z powodzeniem zaliczyć do odnawialnych źródeł energii.

Kartka z historii

Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. jest spółką prawa handlowego, której głównym akcjonariuszem jest Samorząd Województwa Śląskiego. Działalność spółki polega na ujmowaniu, uzdatnianiu, magazynowaniu i dystrybucji wody dla mieszkańców miast i gmin centralnego obszaru województwa śląskiego. Obszar działania obejmuje ponad 60 gmin i rozciąga się od powiatu bielskiego na południu do powiatu tarnogórskiego na północy oraz Dąbrowę Górniczą na wschodzie po powiat gliwicki na zachodzie. Spółka jest następcą prawnym i historycznym wcześniejszych przedsiębiorstw działających na tym terenie od 130 lat.

SUW Bibiela

Pod koniec lat 40. ubiegłego wieku podjęto decyzję o pozyskaniu wody z zasobów podziemnego zbiornika Lubliniec-Myszków. Ujęcie wód podziemnych oparte o zasoby zespołu studni głębinowych pod wspólną nazwą "Bibiela" powstało na terenach Żyglina, Miasteczka Śląskiego, Miotka i Zielonej, nieopodal miejscowości Bibiela. Studnie głębinowe odwiercano etapami. W roku 1954 wykonano 8 studni głębinowych, które wyposażono w pompy wałowe tłoczące wodę do wspólnego rurociągu. Ponieważ jakość wody głębinowej była wówczas bardzo dobra, została ona włączona bezpośrednio do sieci magistralnej poprzez pompownię - miasta północnej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, takie jak Tarnowskie Góry, Bytom, Chorzów. Wzrastające lawinowo zapotrzebowanie na wodę ze strony ludności i przemysłu ciężkiego (kopalnie, huty) spowodowało potrzebę odwiercania kolejnych studni głębinowych. I tak w 1961 roku odwiercono kolejne 3 studnie, a w latach 1980-82 następne 11 studni głębinowych. W tym okresie ujęcie składało się z 22 studni, z których jednocześnie czynnych było 14.