Taka jest cena inwestycji

Polska - jako państwo członkowskie Unii Europejskiej - musi dostosować różne obszary działalności do obwiązujących w niej zasad. Dotyczy to między innymi gospodarki wodno-ściekowej. Zgodnie z wytycznymi Unii do końca 2015 roku miasta powyżej 100 tys. mieszkańców, a więc i Katowice, muszą być skanalizowane w 98%. W przypadku niedostosowania się do tych wymogów państwo Polskie, co w praktyce oznacza miasta, a w konsekwencji jego mieszkańcy, będą musieli płacić wysokie i do tego rosnące kary za zanieczyszczanie środowiska. Z inwestycji nie można więc zrezygnować.

Dwie firmy - jeden cel
Unia stawiając określone wymogi oferuje też częściową pomoc finansową na realizację niezbędnych inwestycji. Środki pozyskują gminy albo podmioty, najczęściej Spółki, których działalność wiąże się z gospodarką wodno-ściekową. W momencie, kiedy Katowice rozpoczynały starania o pozyskanie dofinansowania, na terenie miasta działało państwowe Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Katowicach (RPWiK), które nie mogło pozyskać środków unijnych na inwestycje w Katowicach, ani przejąć wybudowanej przez Miasto Katowice infrastruktury.

W 2007 roku rozpoczął się proces przekształceń RPWiK - od komunalizacji, przez komercjalizację, po podział między pięć gmin, które obsługiwało przedsiębiorstwo. Przekształcenia, które doprowadziły do istnienia obecnych Katowickich Wodociągów S.A. trwały ponad trzy lata. Katowice mając świadomość, że o środki unijne muszą starać się jak najszybciej, w grudniu 2006 roku zdecydowały się powołać spółkę Katowicka Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o. Powierzono jej zadanie uporządkowania gospodarki ściekowej w mieście, a w tym celu pozyskanie pieniędzy unijnych na zrealizowanie projektu, by osiągnąć wyznaczony cel. Tym samym obecnie na terenie miasta inwestycje w zakresie infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej realizują: Katowicka Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o. oraz Katowickie Wodociągi S.A., które świadczą także usługi w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków.

Projekty realizowane przez obie spółki wzajemnie się uzupełniają. W konsekwencji mają doprowadzić do osiągnięcia celu, jakim jest uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie miasta i dostosowanie do wymogów Unii. Na ich realizację potrzebne są potężne środki finansowe, które firmy pozyskują z różnych źródeł.

Na remonty i wymiany
Katowickie Wodociągi S.A. głównie wykonują remonty i wymiany najbardziej awaryjnych sieci. To na nie w znacznej części przeznaczane są środki pochodzące z opłat za wodę i odprowadzanie ścieków płacone przez mieszkańców i firmy. W ubiegłym roku na remonty i inwestycje wydały ponad 31 mln zł. W tym roku zaplanowano wydatki na ten cel na ponad 44 mln zł.

Remonty i inwestycje finansowane są także ze środków uzyskanych przez spółkę jako odszkodowania z powodu uszkodzeń sieci w wyniku szkód górniczych. Część kosztów pokrywana jest również z przychodów z usług dodatkowych świadczonych przez Katowickie Wodociągi S.A. W przypadku inwestycji proekologicznych istnieje możliwość pozyskania dofinansowania z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony i Środowiska.

Dofinansowanie takie udzielane jest w formie pożyczki, która w momencie jej częściowej spłaty jest umarzana, pod warunkiem przeznaczenia umorzonej kwoty na dalsze działania proekologiczne. W ten sposób firma może zaoszczędzić do 40 proc. kosztów inwestycji. Katowickie Wodociągi S.A. pozyskały takie środki na prowadzoną w ubiegłych latach wymianę sieci azbesto-cementowych. Obecnie kończą spłatę wymaganych 60 proc. pożyczki i zaoszczędzone środki w wysokości 230 tys. zł będą mogły wykorzystać na realizację kolejnej inwestycji.

W ubiegłym roku Katowickie Wodociągi S.A. rozpoczęły lub zrealizowały 70 remontów i wy-mian sieci wodociągowej o łącznej długości 20,6 km oraz 25 sieci kanalizacyjnej o łącznej długości 3,4 km. W tym roku spółka będzie kończyć rozpoczęte remonty i wymiany oraz rozpoczynać nowe. W sumie będzie prowadzić prace na 50 odcinkach sieci wodociągowej oraz 16 sieci kanalizacyjnej.

Na budowę nowych sieci
Katowicka Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o. zajmuje się głównie rozbudową sieci kanalizacyjnych i przebudową istniejącej infrastruktury, tak by w 2015 roku Katowice, zgodnie z wymogiem unijnym, były miastem skanalizowanym w 98%. Na lata 2010-2014 zaplanowała realizację ponad 110 zadań polegających na budowie lub modernizacji kanalizacji oraz modernizację dwóch Oczyszczalni Ścieków - Podlesie i Panewniki. Aktualnie spółka prowadzi 14 postępowań przetargowych, 39 kolejnych jest przygotowywanych. Równocześnie trwa realizacja 37 projektów budowlanych na terenie całego miasta. Zakończonych zostało już 27 projektów.

Środki na realizowane przez Katowicką Infrastrukturę Wodociągowo-Kanalizacyjną Sp. z o.o. inwestycje tylko w części pochodzą z opłat za wodę i odprowadzanie ścieków płaconych przez mieszkańców i firmy z terenu Katowic. Przekazywane są one do Spółki przez Katowickie Wodociągi S.A. w czynszu za dzierżawę sieci i oczyszczalni ścieków należących do Katowickiej Infrastruktury Wodociągowo-Kanalizacyjnej Sp. z o.o., a eksploatowanych przez Katowickie Wodociągi S.A.

Katowicka Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o. dużą część środków potrzebnych na inwestycje pozyskuje z kilku zewnętrznych źródeł. Jednym z głównych źródeł jest dofinansowanie ze środków unijnych. Spółka złożyła dwa wnioski o dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z unijnego Funduszu Spójności. Na podstawie pierwszego, złożonego w listopadzie 2009 roku, NFOŚiGW w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w październiku 2010 roku przyznał środki w wysokości ponad 191 mln zł.

Dofinansowanie jest przeznaczone na wykonanie 49 projektów infrastrukturalnych, w tym modernizacji 2 oczyszczalni ścieków, o łącznej wartości ponad 393 mln zł. Drugi z wniosków, złożony w czerwcu 2012 roku, jest obecnie w trakcie oceny. Obejmuje on 65 projektów podzielonych na 40 zadań inwestycyjnych, przewidzianych do realizacji do końca 2014 roku. Wnioskowane dofinansowanie wynosi ponad 106 mln zł.

Inwestycje realizowane przez Katowicką Infrastrukturę Wodociągowo-Kanalizacyjną Sp. z o.o. finansowane są także z kredytu z Europejskiego Banku Inwestycyjnego, zaciągniętego wspólnie z Katowickimi Wodociągami S.A. Umowa z bankiem zakłada finansowanie projektów przewidzianych do realizacji do kwoty 300 mln zł. Zgodnie z porozumieniem pomiędzy spółkami Katowicka Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o. może wykorzystać kwotę do 210 mln zł, pozostałe 90 mln zł jest przeznaczone na finansowanie przedsięwzięć Katowickich Wodociągów S.A.

Aby zmniejszyć koszty kredytu, Katowicka Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Spółka z o.o. w kwietniu 2012 roku podpisała z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dwie umowy o dopłaty do oprocentowania kredytu bankowego, z którego realizowana jest kanalizacja w ramach zadań dofinansowanych z Funduszu Spójności. Łączna, maksymalna wartość dopłat wynosi ponad 38 mln zł. Podpisanie umów o dopłaty do oprocentowania kredytu bankowego pozwoli spółce obniżyć koszty kredytu poniżej 2%.

Realizacja inwestycji infrastrukturalnych prowadzonych przez Katowicką Infrastrukturę Wodociągowo-Kanalizacyjną Sp. z o.o., obejmujących swym zasięgiem niemal wszystkie dzielnice Katowic, to łącznie budowa lub przebudowa systemu kanalizacyjnego o długości ponad 162 km, budowa 21 przepompowni ścieków oraz mo-dernizacja 2 oczyszczalni ścieków. Łączna wartość inwestycji to 640 mln zł, z czego wartość projektów zgłoszonych do dwóch konkursów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko wynosi 594 mln zł. Szacunkowy udział Funduszu Spójności w kosztach realizacji tych przedsięwzięć wyniesie ponad 297 mln zł.

Wyższa wartość - wyższe opłaty
Obecnie w Katowicach jest ponad 1005 km sieci wodociągowej wraz z przyłączami, 591 km sieci kanalizacyjnej oraz cztery duże oczyszczalnie ścieków. Każdy remont, wymiana, budowa nowej sieci oraz modernizacje oczyszczalni powodują, że wartość infrastruktury jest wyższa. Od każdego kilometra sieci oraz od każdej oczyszczalni ścieków trzeba zapłacić podatek od nieruchomości. Im dłuższa sieć, tym podatek wyższy. Firmy zobowiązane są również w kosztach naliczać amortyzację, czyli ujmować środki, jakie są niezbędne do odtworzenia majątku w momencie, kiedy ulegnie on zniszczeniu. Wyższa wartość majątku przekłada się na wzrost amortyzacji. Zarówno podatki, jak i amortyzacja są istotnym składnikiem ceny wody i odprowadzania ścieków. Nie ma znaczenia, z jakich środków zrealizowano inwestycje i remonty, które spowodowały przyrost długości sieci i wzrost wartości majątku. W przypadku ceny wody, tegoroczna wartość majątku, od którego liczona jest amortyzacja i płacone są podatki, jest wyższa od ubiegłorocznej o ponad 2 mln zł. W cenie za odprowadzanie ścieków wartość od nowo wybudowanych oraz zmodernizowanych sieci kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków jest wyższa od poprzedniej o ponad 62,3 mln zł.

Z korzyścią dla mieszkańców i środowiska
Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej i dostosowanie do wymogów Unii Europejskiej pociągają za sobą duże nakłady finansowe. Równocześnie jednak realizowane inwestycje pozwolą na uniknięcie kar, więc zabezpieczają mieszkańców przed przyszłymi dużo wyższymi kosztami. Zarówno Katowicka Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o., jak i Katowickie Wodociągi S.A. starają się maksymalnie wykorzystać istniejące możliwości by ograniczać obciążenia dla mieszkańców Katowic.

Pozyskane dotacje oraz kredyt z bardzo korzystnym oprocentowaniem znacząco wpływają na obniżenie kosztów realizowanych inwestycji.

Niewątpliwą, dodatkową korzyścią uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej będzie zmniejszenie awaryjności sieci. Wpłynie to na niezawodność dostaw wody oraz odprowadzania ścieków. Natomiast zmodernizowane oczyszczalnie już gwarantują odprowadzanie oczyszczonych ścieków, które nie mają negatywnego wpływu na środowisko naturalne.