Zwierzęta na leśnych i górskich szlakach. Zasady dobre dla ludzi i zwierząt

Liczą się instynkt i rozsądek
Oczywiście, instynkt podpowiada zwierzętom lęk przed człowiekiem i odruch ucieczki. Jednak coraz częściej spotkać można niepłochliwe czy też wręcz oswojone zwierzę. Sarny, dziki, lisy, kuny, a nawet wilki i niedźwiedzie (w górach) nauczyły się obcować z człowiekiem. Czasem "zakradają się" do osiedli ludzkich w poszukiwaniu łatwego pożywienia. Korzystają także z dobrodziejstw, jakie oferuje im człowiek w ich naturalnym środowisku. Porzucone resztki żywności oraz wypełnione pojemniki na śmieci są dla nich łakomym kąskiem. Jednak te darmowe "paśniki", zlokalizowane przy szlakach turystycznych i miejscach biwakowania, są dla zwierząt nie tylko źródłem pożywienia, ale i ogniskiem chorób i pasożytów.

W lasach Beskidu Śląskiego i Żywieckiego są wprawdzie specjalne kontenery skonstruowane tak, że utrudniają zwierzętom dotarcie do odpadków, ale turyści nie zawsze z nich korzystają. Na szlakach są tablice informacyjne przybliżające sylwetki niedźwiedzia i wilka oraz promujące pożądane zachowania podczas pobytu w lesie, ale nie wszyscy je zauważają. A powinni, bo z reguły to człowiek jest większym zagrożeniem dla zwierząt niż zwierzę dla człowieka.

Gdzie szukać pomocy?
Wybierając się na wycieczkę poza miasto: do lasu, w góry czy nad rzekę, warto pamiętać, że będziemy gośćmi w miejscu naturalnego występowania wielu gatunków zwierząt i roślin, często będących pod ochroną. Nie wolno więc niszczyć gniazd i nor, wybierać jaj oraz młodych, zabijać zwierząt, znęcać się nad nimi ani zbierać okazów do kolekcji. Gdy spotkamy ranne lub chore zwierzę, skontaktujmy się urzędem gminy, na terenie której się znajdujemy. Jeżeli wiemy, że znalezione zwierzę znajduje się pod ochroną, można skontaktować się z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Katowicach (tel. 32 20 77 801, od pn. do pt. od 7.30 do 15.30) lub z właściwym nadleśnictwem.

To one są we własnym domu
W Polsce wilk podlega ścisłej ochronie zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 26 września 2001 roku.

Wymieranie wilka szarego związane jest z rozwojem siedlisk ludzkich. Do przeżycia potrzebuje on bowiem rozległego terenu - od 100 do 1000 kilometrów kwadratowych. Tak komfortowe warunki może dzisiaj mieć tylko na obszarze północnym, niezamieszkanym przez ludzi lub na słabo zaludnionych terenach azjatyckich.

Obecnie zakazane są jakiekolwiek polowania na wilki. Wilk został wykreślony z listy gatunków łownych.

Dopuszczalne są jedynie odstrzały osobników niebezpiecznych, w oparciu o zgodę Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.

Pomimo ochrony prawnej, wilki są wciąż w Polsce ofiarami kłusowników.

Niedźwiedź brunatny jest chroniony na obszarze całego naszego kraju.

W Polsce można spotkać niedźwiedzie w górach - w Tatrach i w Beskidach, najczęściej w Bieszczadach i w Beskidzie Niskim.

Niedźwiedzie najczęściej żerują późnym popołudniem. Podobnie jak ludzie, słabo widzą w ciemnościach, więc z reguły nie żerują w nocy. Jednak mają dobry węch i zapach jedzenia może je zwabić także po zapadnięciu zmroku.

Przebywając na terenie, gdzie są niedźwiedzie, jedzenia nie należy przechowywać w namiocie czy też pozostawiać w samochodzie.

W przypadku spotkania nie należy wykonywać gwałtownych ruchów, najlepiej kucnąć i powoli się wycofać. Nie należy pokazywać zębów, bo to może zostać odebrane jako atak.

Pięć zasad dobrych dla ludzi i zwierząt
1. Napotkane na szlaku zwierzę obserwuj, nie płosząc go. Zachowaj odpowiedni dystans. Zwierzę też ma swoje sprawy oraz troski. Pozornie spokojne może być niebezpieczne.

2. Nie zmieniaj miejsca, w którym żyje zwierzę i nie zabieraj go stamtąd.

3. Nie dokarmiaj. Karmiąc dzikie zwierzę, uczysz je zbliżania się do ludzi i w pewnym stopniu udomawiasz. W trudnych chwilach może sobie ono nie poradzić. Pozwól zwierzętom samodzielnie zdobywać pokarm i decydować o swoim losie.

4. Resztki jedzenia, opakowania i inne śmieci wrzucaj do zamkniętych i dobrze zabezpieczonych koszy lub zabierz ze sobą, aby nie zaśmiecać środowiska.

5. Jeżeli nie chcesz "nieproszonych" gości na swojej posesji, posprzątaj niepotrzebne sterty kamieni, desek itp. "Dzikość" posesji zachęca dzikie zwierzęta do odwiedzin.