Przyjechali do Rybnika, pokazali wodny świat!

Co za dziwny pomysł, żeby o wodzie uczyć „na sucho”? Nie lepiej poczekać do lata i zabrać dzieciaki nad rzekę czy jezioro, pozwolić popływać, pochlapać się w chłodnej wodzie, zobaczyć słońce odbijające się w niebieskiej toni? A potem dopiero mówić o tym, jak bardzo woda potrzebna jest do życia? Ale zimą, w klasie lekcyjnej i w zasadzie teoretycznie? No właśnie, „w zasadzie”, bo edukacyjny wodny świat Klubu Gaja wcale nie jest teoretyczny, nie jest też nudny. To zabawa połączona ze zdobywaniem wiedzy, rywalizacja połączona z edukacją, nauka wsparta doświadczeniem. Dla dzieciaków z rybnickich szkół to również codzienność, bo w tym mieście wszyscy wręcz oszaleli na punkcie poznawania tajemnic wody. A zaczęło się od szkolnego projektu jej oszczędzania, bo…

Liczy się dziś każda kropla

Słodka woda to tylko niecałe trzy procent zasobów Ziemi. Ale i tak, zaledwie jej niewielka część, bo 0,1 procenta to woda nadająca się do picia. Liczy się więc każda kropla, również ta, która spada wraz z deszczem. I właśnie deszczówka stała się bohaterką programu edukacji ekologicznej wymyślonego przez Klub Gaja i prowadzonego przy współpracy z Urzędem Miasta Rybnika oraz rybnickimi szkołami. To jest modelowa akcja oszczędzania wody polegająca na gromadzeniu i wykorzystywaniu deszczówki. Jak konkretnie? Przy budynkach pięciu szkół - Zespołu Szkół Ponadpodstawowych nr 3, Gimnazjum nr 6, SP nr 16 oraz 13 i Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, gdzie funkcjonuje Gimnazjum nr 7, zainstalowano zbiorniki na wodę opadową, której można używać m.in. do podlewania roślin.

Życie kapie prosto z nieba
Dosłownie, bo deszczówka niezbędna jest do życia nie tylko roślinom. Uczniowie rybnickich szkół mogą też na bieżąco sprawdzać, ile jej codziennie potrzeba. Każdy zbiornik został bowiem wyposażony w licznik, który pokazuje, ile zaoszczędzonej deszczówki zostało zużyte na potrzeby szkoły. Łatwo więc policzyć, jakie są oszczędności. Przyszkolne zbiorniki mają sporą pojemność, bo aż tysiąca litrów, czyli jednego metra sześciennego. W Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji w Rybniku taka ilość wody kosztuje 5,41 zł brutto. A szkoły mają deszczówkę za darmo. Zainspirowani pomysłem uczniowie często zachęcają również rodziców do montażu podobnych urządzeń w swoich domach, akcja ma więc szerszy wymiar edukacyjny.

Zaadoptowali wodę, więc dostali fajną przygodę
Uczniowie z Rybnika wciąż „powiększają” swój wodny świat. Nie tylko oszczędzają deszczówkę, ale uczestniczą też w konkursach, takich jak np. „Zaadoptuj rzekę 2016”. I wygrywają! Niedawno odebrali nagrodę główną, czyli przyjazd edukatorów Klubu Gaja z całodniowymi zajęciami edukacyjnymi. Uczniowie Gimnazjum nr 6 Mistrzostwa Sportowego oraz SP nr 16 zmierzyli się z kilkoma ciekawymi zadaniami, których celem jest nauka poprzez zabawę. A jak zabawa, to zero nudy! Co więc przywieźli edukatorzy, żeby zainteresować młodzież?

„Zielony quiz” z pluszczem

To propozycja zajęć edukacyjnych, podczas których uczestnicy mają rozpoznać gatunki zwierząt zamieszkujących strumienie górskie, rzeki, jeziora, Morze Bałtyckie i tereny nadbrzeżne. Pliszka górska, traszki, troć „Zenek”, łosoś czy pluszcz niejednego zaskoczyły swoim wyglądem. Mały pluszcz, którego prawdziwe gniazdo mogli obejrzeć uczestnicy quizu, również wzbudzał wiele emocji i chyba każdy uczeń już teraz będzie wiedział, że jest to sprytny ptaszek pod ścisłą ochroną, jedyny z ptaków śpiewających, który potrafi nurkować.

„Wodne domino” pełne ryb

Zaskakuje swoją formą. Duże czerwone kostki oraz gatunki ryb dwuśrodowiskowych zamiast oczek powodują, że nauka nie jest nudna, a rywalizacja, która drużyna pierwsza skończy grę, dodaje dreszczyku emocji. Tutaj można zobaczyć certę, okonia, szczupaka oraz inne ryby, można też poznać ciekawostki z ich życia.

„Wodne koło fortuny”

To zabawa sprawdzająca wiedzę. Kręcąc kołem, uczniowie losują tematy oraz pytania, a za prawidłowe odpowiedzi zdobywają punkty. Nic zatem dziwnego, że uczestnicy gry trzymali kciuki, by wylosować swoje ulubione kategorie, np. Morze Bałtyckie, rzeki i doliny rzeczne, czy ryby i inne zwierzęta mieszkające nad wodą. Niektóre pytania okazały się łatwe, inne trudniejsze, bo zgodnie z powiedzeniem „fortuna kołem się toczy”, oprócz wiedzy w grze przydaje się też trochę szczęścia.

„Rzeka idealna” może być również z klocków lego

To gra planszowa pod nazwą „Rzeka idealna” dla młodzieży oraz dla młodszych uczniów „Lego Rzeka idealna”. To także zabawy, podczas których dzieci i młodzież mają możliwość zapoznania się z ekosystemem rzecznym od źródeł rzeki do jej ujścia. Taka lekcja przyrody nie może nie podobać się uczniom. Dlaczego? Bona „planszówce” można poskakać i odpowiadając na zadawane pytania, uzyskać kilka punktów. Budując rzekę idealną z klocków lego, dzieci mają duże pole do popisu, aby wykazać się wyobraźnią, jak rzekę „urządzić”, by była przyjazna dla ludzi i zwierząt.

A wracając do wodnych lekcji z edukatorami Klubu Gaja, to warto wspomnieć, że każdy uczestniczący w zajęciach uczeń mógł odbić sobie na koszulce szablon ze szczupakiem lub łososiem. Szczupak jest rybą z herbu Rybnika i wiedziało o tym każde dziecko z rybnickich szkół. (ET)