Data ta ma charakter symboliczny. W rzeczywistości, proces odrodzenia Polski przebiegał etapami. Jeszcze w maju, roku 1916, następuje wydanie aktu gwarantującego powstanie Królestwa Polskiego, w bliżej nieokreślonych jeszcze granicach. Dokument ten wydają przywódcy Niemiec i Austrii, cesarze Wilhelm II i Franciszek Józef. Ku tym zamiarom skłania ich sytuacja na froncie. Żniwa wojny są coraz obfitsze. A walczącym potrzeba żołnierzy. Takich żołnierzy z pewnością można by dobrać spośród wielu ochotników. A tych, którzy mogliby walczyć, nie tylko za obcą, ale i za sprawę polską, na ziemiach nieistniejącej Rzeczpospolitej nie brakowało by.
Do mieszkańców Warszawskiego Jeneralnego Gubernatorstwa! (lubelskiego Jeneralnego Gubernatorstwa!) |
Przejęci niezłomną ufnością w ostateczne zwycięstwo ich broni i życzeniem powodowani, by ziemie polskie przez waleczne ich wojska ciężkimi ofiarami panowaniu rosyjskiemu wydarte do szczęśliwej przywieść przyszłości, Jego Cesarska Mość Cesarz Niemiecki i Jego Cesarska i Królewska Mość Cesarz Austrii [...] postanowili (ułożyli się by) z ziem tych utworzyć państwo samodzielne z dziedziczną monarchią i konstytucyjnym ustrojem. Dokładniejsze oznaczenie granic zastrzega się. Nowe królestwo znajdzie w łączności z obu sprzymierzonymi mocarstwami rękojmię potrzebną do swobodnego sił swych rozwoju. We własnej armii nadal żyć będą pełne sławy tradycje wojsk polskich dawniejszych czasów i pamięć walecznych polskich towarzyszy broni we wielkiej obecnej wojnie. Jej organizacja, wykształcenie i kierownictwo uregulowane będą we wspólnym porozumieniu. Sprzymierzeni monarchowie, biorąc należny wzgląd na ogólne warunki polityczne Europy, jako też na dobro i bezpieczeństwo własnych krajów i ludów, żywią niezłomną nadzieję, że obecnie spełnią się życzenia państwowego i narodowego rozwoju Królestwa Polskiego. Wielkie zaś, od zachodu z Królestwem Polskim sąsiadujące mocarstwa z radością ujrzą u swych granic wschodnich wskrzeszenie i rozkwit wolnego, szczęśliwego i własnem narodowem życiem cieszącego się państwa. Z najwyższego rozkazu Jego Cesarskiej Mości Cesarza Niemieckiego. Jenerał-Gubernator v. Beseler Niebawem, podobne stanowisko wydaje Car Rosji. Opinie wśród polaków, na temat tego, po czyjej stronie się opowiedzieć, były podzielone. Ale pewnym jest to, że wszystkich ich łączył jednak fakt: brak zaufania. Postulaty wszystkich trzech państw, nie były jasno sprecyzowane. |
Wyniszczający konflikt trwał ponad cztery lata.
Rok 1917 jest rokiem wielkich wydarzeń. W lutym wybucha w Rosji rewolucja. Władzę w tym kraju przejmują komuniści, których nadrzędnym celem staje się jak najszybsze zakończenie wojny. W kwietniu do wojny przystępują Stany Zjednoczone. 18 stycznia, roku 1918, prezydent USA, Thomas Woodrow Wilson, w swoim orędziu do kongresu ogłasza amerykańskie postulaty odnośnie programu pokojowego. W tych przemówieniu, zwanym 14 punktami Wilsona, pojawia się także kwestia polska.
| 13. Stworzenie niepodległego państwa polskiego na terytoriach zamieszkanych przez ludność polską, z wolnym dostępem do morza, niepodległością polityczną, gospodarczą, integralność terytoriów tego państwa ma być zagwarantowana przez konwencję międzynarodową. |
W czerwcu, prawo Polski do niepodległości uznają już wszystkie państwa zachodnie. 3 czerwca zostaje bowiem ogłoszona tzw. deklaracja wersalska, w której uznaje się, iż przywrócenie do życia państwa polskiego jest jednym w warunków zapanowania pokoju.
Klęski Niemców na froncie zachodnim w 1918 roku poprzedzają wybuch rewolucji w Austro-Węgrzech i Niemczech. Doprowadza to do niezwykle korzystnej dla Polski sytuacji, której nikt wcześniej nie mógł przewidzieć. Oto bowiem najpierw Niemcy i Austro-Węgry pobijają Rosję, a z kolei same zostają pobite przez Francję, Wielką Brytanię i Stany Zjednoczone (należące do bloku Ententy). Warto podkreślić Wysiłki samych Polaków i polskich formacji zbrojnych: Legionów komendanta Piłsudskiego, Legionów Pułaskiego czy też Błękitnej Armii gen.Hallera. To wszystko doprowadza do tego, że sprawa Polski zyskuje coraz większe poparcie wśród narodów Europy.
Fragmenty przedwojennych kronik z filmu "Sztandar Wolności".
29 sierpnia, w Rosji, Rada Komisarzy Ludowych, specjalnym dekretem anuluje wszystkie traktaty rozbiorowe.
Jeszcze 12 listopada, roku 1917, władzę na terenie Polski przejmuje Rada Regencyjna. W roku 1918, 7 października ogłasza ona niepodległość Polski. Trzeba podkreślić, że w tych czasach, wiele władz lokalnych podejmuje podobne kroki, ale to Rada Regencyjna ma najwięcej do powiedzenia. 3 listopada kapitulują Austro-Węgry, które w bliskim czasie rozpadają się. 9 listopada abdykuje Cesarz Niemiec, Wilhelm II. Niemcy stają się odtąd Republiką.
10 listopada, w przeddzień symbolicznej dla polaków daty, z internowania w Magdeburku, powraca do Warszawy Józef Piłsudski.
11 listopada, w Compiegne we Francji, podpisano zawieszenie broni będące kapitulacją Niemiec i kończące I wojnę światową.
Tymczasem w Polsce, w Warszawie, następuje przekazanie władzy cywilnej i wojskowej w ręce Józefa Piłsudskiego, tymczasowego naczelnika państwa polskiego. Wkrótce po tym, 14 listopada, Rada Regencyjna rozwiązuje się. Pięć dni później, zakończy się ewakuacja wojsk niemieckich, a 22 listopada, istniejąca już Rada Ministrów, uchwali podstawy ustrojowego odrodzonego państwa polskiego.
Minie jeszcze wiele lat, nim ukształtują się granice i ustrój II Rzeczpospolitej. I chodź po 21 latach, Polsce przyjdzie się zmierzyć z jeszcze większym niż bolszewicy wrogiem, to do tego czasu nasi rodacy dadzą dowód wielkiego zamiłowania do Ojczyzny, znaczących dokonań gospodarczych, technicznych czy też kulturowych. I dadzą dowód niezniszczalnej polskości.
r e k l a m a :
 |  |  |
CBŚP na Pomorzu zlikwidowało ogromną fabrykę „kryształu”
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
