Będzin. Atrakcje za płotem. Co warto zobaczyć?

Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze to najstarsze w Polsce stowarzyszenie skupiające turystów i krajoznawców. Powstało z połączenia Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Od założenia w 1950 roku PTTK rozwija i upowszechnia turystykę kwalifikowaną we wszystkich jej formach. Najbardziej popularne to: górska, piesza, kajakowa, żeglarska, kolarska, motorowa i narciarska. Stworzyło i upowszechniło system odznak turystyki kwalifikowanej. PTTK popularyzuje wiedzę o najbardziej atrakcyjnych turystycznie regionach Polski - zachęca również do odkrywania miejsc będących w zasięgu ręki.

Starostwo Powiatowe w Będzinie wspólnie z PTTK wydało interesujący przewodnik po powiecie będzińskim, będący jednocześnie regulaminem odznaki turystycznej "Znam powiat będziński". Starosta będziński, Bożena Respondek jest przekonana, że ta niewielka książeczka zachęci mieszkańców powiatu do poznania historii tej ziemi, wędrówek pieszych i rowerowych, oraz do aktywnego spędzania wolnego czasu na jego terenie. - Mam również nadzieję, że mieszkańcy Śląska, podczas wakacyjnych weekendów, dotrą na teren powiatu doceniając jego turystyczne walory. Tym bardziej, że stanowi on świetne miejsce do rozpoczęcia wędrówki po jurajskich szlakach - mówi Respondek.

Śladami historii

W zamierzchłych czasach, gdy kraj nasz pokryty był nieprzebytymi puszczami, pełnymi dzikich zwierząt, a wśród lasów rozlewały się głębokie rzeki, żył rycerz zwany Bendą. Ten najbliższy towarzysz Bolesława Chrobrego, za ofiarną służbę otrzymał od króla puszczę nad Czarną Przemszą wraz z przyległymi osadami. Przyjechawszy w te okolice po odbiór darowizn, po długich poszukiwaniach, znalazł górę otoczoną lasami, na której postanowił wybudować warownię chroniącą go przed wrogami. Od tegoż Bendy miasto otrzymało nazwę Bendyn, która później zmieniła się w Będzin. Tyle o powstaniu miasta mówi jedna z legend.

W powiecie wszystko wyłania się z mroków historii. Jak przed laty nad powiatowymi włościami góruje będziński zamek, wzniesiony na kamienistej górze nad Czarną Przemszą. Już od wczesnego średniowiecza strzegł dróg handlowych łączących Kraków ze Śląskiem i nadal pozostaje symbolem tej ziemi. Dużo bardziej współczesny jest pałac w Gzichowie.

Siewior i Sławko

Już sama nazwa Siewierz, miasta położonego nad Czarną Przemszą, świadczy o jego starożytności. Wyraz ten wywodzi się ze starosłowiańskiego siewior, co oznacza północ lub północną stronę.

Pierwsza wzmianka o Siewierzu pochodzi z 1105 roku. W XIII wieku książę opolski Władysław, dbający o rozwój gospodarczy swych ziem, postanowił lokować na prawie magdeburskim miasto Siewierz. Zapewne z lokacją miasta należy łączyć początki siewierskiego zamku, które sięgają XIV wieku.

I wreszcie Sławków. Jak głosi legenda założycielem osady był rycerz o imieniu Sławko. Najprawdopodobniej prawa miejskie otrzymał Sławków od księcia krakowskiego Bolesława V Wstydliwego. Do dziś zachował się układ urbanistyczny. Jego centrum stanowi kwadratowy rynek, z odchodzącymi do rogów ulicami tworzącymi układ szachownicy. Miasteczko stanowi wspaniały punkt wypadowy dla amatorów pieszych i rowerowych wycieczek po Jurze Krakowsko-Częstochowskiej.

Potrafi zaskoczyć

Dziś tak naprawdę trudno stwierdzić, czy obecne tereny powiatu będzińskiego, to dawne włości rycerza Bendy. Ale jedno jest pewne, ta część przemysłowego Zagłębia Dąbrowskiego zaskakuje. To nie las kominów kopalń i hut, lecz tereny stwarzające możliwości wspaniałego wypoczynku i relaksu. Dogodne położenie w pobliżu dużych skupisk miejskich sprawia, że podczas weekendowych wypraw, warto odkryć tę część zagłębiowskiej ziemi. Zarówno kompleksy leśne jak i mnogość zabytków, takich jak choćby Zamek Biskupów Krakowskich, czy sama zabudowa siewierskiego rynku, czynią to miejsce wyjątkowym. Na będzińskich powiatowych włościach historia jest wszechobecna, ale natura dla tej części przemysłowego Śląska była również łaskawa.

Aktywnie i zdrowo

To czyste wody, rozległe, pokryte kobiercem traw i kwiatów pola, zielone i pachnące lasy. Cisza i spokój. Preferujący aktywny wypoczynek nad wodą bez trudu odnajdą go w Rogożniku, Boguchwałowicach czy Przeczycach. Mimo że teren Wyżyn Krakowsko-Częstochowskiej i Wieluńskiej charakteryzuje raczej niedobór wody niż jej nadmiar, istnieje tu kilka zbiorników wodnych z warunkami korzystnymi do uprawiania żeglarstwa.

Najbardziej znanym i najliczniej odwiedzanym jest zalew w Przeczycach. Powstał on w 1963 roku na wodach Czarnej Przemszy, nieopodal Siewierza. Ma powierzchnię 570 ha i pojemność 20,7 mln m sześciennych. Nad zalewem rozlokowały się ośrodki wypoczynkowe i sportów wodnych. Otoczony jest dużym kompleksem leśnym, bogatym w grzyby.

Przez wschodnią część gminy Mierzęcice przepływa rzeka Czarna Przemsza. Jej północną część pokrywają lasy stanowiące fragment tzw. Leśnego Pasa Ochronnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Mierzęcice kojarzone są z gminą o typowo rolniczym i rekreacyjnym charakterze. Życie mieszkańców nierozerwalnie związane jest z Zalewem Przeczyckim. Niegdyś, w początkach XV wieku, Mierzęcice były gniazdem rodowym magnackiej rodziny Mirzowskich herbu Gryf. Dziś są miejscem chętnie odwiedzanym przez miłośników żeglarstwa i windsurfingu. To miejsce aktywnego wypoczynku nie tylko dla żeglarzy, ale przede wszystkim dla wędkarzy marzących o taaaakiej rybie.

Żaglówki i łodzie przecinają tafle wody, a promienie słońca załamują się na otaczających zalewy szuwarach. Niewiele trzeba, by w scenerii tej zanucić słowa piosenki "Powróćmy nad jeziora" .