Czy twoja firma regularnie wpłaca składki do ZUS-u?

Bywa że pracodawcy nie wypłacają pensji, należności za pracę w nadgodzinach, nagród regulaminowych i premii jubileuszowych, odpraw, ekwiwalentów za niewykorzystywany urlop itp. Tak jest nie tylko w kryzysie. Jednak teraz zjawisko przybiera na sile. Co gorsza, zazwyczaj wiąże się z nieodprowadzaniem składek na ubezpieczenie społeczne. W przyszłości oznacza to zaniżoną emeryturę w stosunku do przepracowanych lat pracy. Może to także skutkować brakiem zasiłku chorobowego lub macierzyńskiego w przypadku urodzenia dziecka. Dlatego sprawdź zawczasu, czy twoja firma odprowadza za ciebie składki na ubezpieczenie społeczne.

Sprawdź, póki czas

Brak składek na rachunku powoduje zmniejszenie kapitału odkładanego w ZUS i zysków z inwestycji prowadzonych przez twój fundusz emerytalny. Można to sprawdzić i interweniować bezpośrednio w ZUS. Zacznij od "Informacji" przesyłanej ci co roku przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Powinieneś:

* sprawdzić, jakie dane identyfikacyjne (np. PESEL, NIP, imię i nazwisko, data urodzenia) zostały przekazane do ZUS-u,

* porównać je ze stanem faktycznym,

* zgłosić się do swojego pracodawcy (płatnika składek) z prośbą o spraw-dzenie danych identyfikacyjnych (jego i twoich), jakie zostały przekazane do ZUS-u w dokumentach zgłoszeniowych oraz dokumentach rozliczeniowych (deklaracjach i imiennych raportach miesięcznych),

* porównać swoje dane identyfikacyjne przekazane przez pracodawcę (płatnika składek) do ZUS-u w dokumentach zgłoszeniowych i imiennych raportach miesięcznych ze stanem faktycznym,

* porównać swoje dane identyfikacyjne przekazane do ZUS-u przez płatnika składek z danymi przekazanymi przez fundusz emerytalny,

* upewnić się, że zarówno płatnik, jak i fundusz przekazali do ZUS-u prawidłowe dane identyfikacyjne, a w razie potrzeby - ich zmianę (np. nazwis-ka na skutek zawarcia małżeństwa) lub korektę. Jeżeli dane identyfikacyjne zgłoszone przez pracodawcę lub przez OFE nie zgadzają się, powinni oni dokonać aktualizacji przekazanych do ZUS-u danych,

* ustalić, czy pracodawca przekazał do ZUS-u odpowiednie imienne raporty miesięczne, w których wykazał m.in. składkę na ubezpieczenie emerytalne, oraz czy dokonał za ten okres wpłaty składek na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.

Pamiętaj!

Dokumenty, które są dowodem, że zakład pracy płacił do ZUS-u składki, każda firma musi przechowywać 10 lat.

Dlatego domagaj się ich za tyle lat wstecz. Czas działa na Twoją niekorzyść - jeśli dziś firma ulega likwidacji, oznacza to w przyszłości poszukiwanie jej i dokumentów. Mogą być one zdeponowane nie tylko w państwowych, ale i prywatnych firmach archiwizujących papiery. Za ich wydanie będziesz jednak płacić. Lepiej już dziś zdobyć je za darmo u pracodawcy.

Weryfikuj dane

Przejrzyj najpierw zawartość dokumentów od pracodawcy. Seria i numer dowodu osobistego lub paszportu podawane są tylko w przypadku braku numeru PESEL czy NIP.

Uwaga!

Jeśli stwierdzisz nieprawidłowości w tych danych, musisz udać się do płatnika składek (np. zakładu pracy). On sprawdzi, czy przekazał do ZUS-u prawidłowe dane, a w przypadku stwierdzenia błędów w przekazanych tam dokumentach - w terminie 7 dni - musi sporządzić i przekazać do ZUS-u dokumenty korygujące.

Powinieneś także dokładnie sprawdzić, czy ZUS ma twój prawidłowy i aktualny adres. Sprawdź to np. w przysyłanych co roku przez ZUS informacjach o należnych składkach. Jeśli w danych adresowych są nieprawidłowości, powinieneś sprawdzić w zakładzie pracy, czy przekazał do ZUS-u właściwy adres. W przypadku np. nieprawidłowych danych adresowych, osobowych lub wysokości kwot składek nominalnych na ubezpieczenie emerytalne (I filar), powinieneś zgłosić do swojego zakładu pracy wniosek - na piśmie lub ustnie do protokołu - o sprostowanie danych przekazanych do ZUS-u.

Ważne!

Zakład musi poinformować Cię na piśmie o sposobie rozpatrzenia wniosku w terminie 60 dni od jego otrzyma-nia. Musi też przekazać do ZUS-u prawidłowe dokumenty związane z ubezpieczeniami społecznymi - w ciągu 30 dni od dnia przekazania ci informacji o sposobie rozpatrzenia wniosku o sprostowanie danych.

Pilnuj składek

Jeżeli masz kilku płatników składek i zauważysz błąd w swoich danych, powinieneś zwrócić się do każdego z nich o sprawdzenie prawidłowości danych przekazanych do ZUS-u. Ten, który przekazał nieprawidłowe dane, zobowiązany jest sporządzić i przekazać do ZUS-u stosowne dokumenty korygujące.

Pamiętaj!

W przypadku, gdy pracodawca przekazał prawidłowe dane, a ZUS ma dane błędne, powinieneś zgłosić reklamację w swoim ZUS-ie. Warto zabrać ze sobą dokument potwierdzający tożsamość, (dowód osobisty, paszport). Gdyby błąd dotyczył NIP - przydatna będzie decyzja urzędu skarbowego o nadaniu tego identyfikatora.

Ważne! Każdy powinien dokładnie sprawdzić, jakie składki zewidencjonowano na jego koncie. Jak sprawdzić, czy są to właściwe kwoty?

Najlepiej kwoty składek - w wysokości nominalnej - z poszczególnych miesięcy (są wykazane w "Informacji " z ZUS-u i zapisane na jego koncie - I filar) porównać z wykazem składek przekazanych nam przez zakład pracy. Można to sprawdzić np. na formularzu ZUS RMUA (raport miesięczny dla osoby ubezpieczonej). W dokumentach tych wykazana jest m.in. wysokość podstawy wymiaru oraz składki na ubezpieczenie emerytalne - z podziałem na składki finansowane przez ubezpieczonego i składki finansowane przez płatnika składek.

Uwaga!

Jeżeli nie jesteś członkiem OFE wtedy sprawa jest prosta. Cała składka na ubezpieczenie emerytalne, czyli 19,52 proc. podstawy jej wymiaru, jest zapisywana na twoim koncie w ZUS. Suma składek należnych od ciebie i zakładu powinna zgadzać się z kwotą wykazaną w "Informacji" .

Jeśli należysz do OFE

* sprawa jest trudniejsza. Wtedy kwoty podane w "Informacji", jako zapisane na koncie w ZUS-ie (I filar) powinny być niższe niż te, jakie wykazał zakład pracy. W tej sytuacji składka na ubezpieczenie emerytalne naliczona jest w wysokości 19,52 proc. od%07podstawy wymiaru składki, ale 7,3 proc. podlega przekazaniu do OFE.

W "Informacji" składka na I filar wykazana jest wówczas w wysokości 12,22 proc. podstawy jej wymiaru (czyli 19,52 proc. minus 7,3 proc. - należne OFE). Dla wszystkich ubezpieczonych - członków OFE - podział składki na ubezpieczenie emerytalne jest obowiązkowy. Część składki - właśnie 7,3 proc. podstawy wymiaru - przekazywana jest przez ZUS do funduszu emerytalnego wybranego przez ciebie lub wskazanego w drodze losowania.

Uwaga! wyjątki

Są sytuacje, gdy składka na ubezpieczenie emerytalne nie jest należna i zakład pracy jej nie odprowadza. Dzieje się tak np. wtedy, gdy:

* cały miesiąc przebywasz na zwolnieniu lekarskim, na urlopie bezpłatnym lub w danym miesiącu nie zostało wypłacone wynagrodzenie,

* w danym roku twoje zarobki przekroczyły kwotę rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składki na ubez-pieczenie emerytalne. Jest to jednak duża kwota: 30-krotność prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na ten rok; wówczas składka od nadwyżki ponad tę kwotę jest nienależna,

* gdy podlegasz tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu,

* jeśli płaciłeś sam składki na własne ubezpieczenia i korzystałeś ze zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne.