Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Friedrich Wilhelm Grundmann – Ojciec Katowic

Łukasz Skop
Łukasz Skop
Był przyjacielem Franza Wincklera, stał się zarządcą jego dóbr. Zmienił małą wioskę w prawdziwe miasto Dzięki niemu Katowice w 1865 roku zyskały prawa miejskie.

Friedrich Wilhelm Grundmann urodził się 26 listopada 1804 roku, w Barcinku, koło Jeleniej Góry. Jego ojciec był górnikiem. W 1811 roku, w wieku 7 lat przeniósł się do Tarnowskich Gór, gdzie ukończył ewangelicką szkołę podstawową. Następnie uczył się w szkole górniczej, gdzie poznał Franza Wincklera. W 1820 roku rozpoczął prace w kopalni Luiza w Zabrzu, a następnie w Królewskiej Hucie (Chorzów) i za Załężu.

W 1833 roku został sztygarem w kopalni Fryderyk w Tarnowskich Górach. 4 lata później pracował jako nauczyciel w tamtejszej szkole górniczej. Prawdziwą karierę rozpoczął jednak dopiero w 1839 roku. Wtedy jego przyjaciel oraz górnośląski przemysłowiec Franz Wickler, powierzył mu stanowisko dyrektora zarządu dóbr katowickich.

Dopiero teraz Grundmann mógł się wykazać i skorzystać ze swoich umiejętności. Dzięki niemu mała i nic nieznacząca jeszcze wioska, zamieniła się w poważne miasto. Już 3 października 1846 roku pojawiła się tutaj pierwsza lokomotywa. 2 lata później w Katowicach powstał pierwszy hotel. Mieścił się przy ulicy Warszawskiej i zajmował miejsce Domu Handlowego Zenit. Z ciekawostek trzeba wspomnieć, że w 1850 roku ze swoją orkiestrą odwiedził go sam Król Walca – Johan Strauss. Po śmierci Wincklera w 1851 roku, Grundmann stał się zarządcą dóbr całego jego majątku, który jeszcze pomnożył.

Nie zapomniał jednak o Katowicach. W 1856 roku zlecił on architektowi H.M.A. Nettbonowi przygotowanie planu zabudowy przestrzennej Katowic. Plan miasta został wyznaczony przez trakt z Mysłowic do Szopienic i dalej do Bogucic – Zawodzia. Na linii wschód-zachód zostały wytyczone dwa place Wilhelmplatz, czyli dzisiejszy Plac Wolności oraz Friedrichplatz, czyli dzisiejszy Rynek. Oba miały być połączone główną ulicą miasta obecną 3 Maja.

 


MMSilesia poleca:


HISTORIA, LUDZIE, ZABYTKI



Następnie Grundmann wraz ze swoim zięciem dr Richardem Holtze, który był przewodniczącym rady miejskiej, nadal zajmował się urbanistyczną rozbudową Katowic. W okresie jego rządów w mieście wzniesiono kilka świątyń. W 1858 roku pierwszy kościół ewangelicki przy ul. Warszawskiej, w 1860 roku powstał drewniany kościół katolicki, w 1862 roku gmina żydowska wybudowała synagogę, a w 1870 roku pojawił się jeszcze Kościół Najświętszej Marii Panny przy ul. Mariackiej. Za czasów Grundmanna Katowice stały się też miejscem budowy gmachów wielu innych instytucji jak: klasztor i szpital ojców Bonifratów, sierociniec sióstr Jadwiżanek. W 1860 roku powstała w mieście również szkoła.

11 września 1865 roku ziściło się ogromne marzenie Grundmanna, nad którym pracował już od lat 50-tych, mianowicie Katowice uzyskały prawa miejskie. Za swój herb przejęły godło gminne, czyli młot kuźniczy i kowadło. Ówcześnie miasto liczyło około 5 tys. mieszkańców i zajmowało obszar 465 hektarów. Znajdowało się między dzisiejszymi ulicami Graniczną, Chorzowską, Aleją Korfantego i korytem Rawy.

Na rzecz miasta pracował do 1872 roku, kiedy to po 68 latach przeszedł na emeryturę. W okresie swojej kariery zawodowej był honorowym członkiem wielu organizacji: m.in. przewodniczącym Związku Górników i Hutników, a w latach (1855-1861) kuratorem szkół górniczych.

W 1857 roku stał się jednym z założycieli cementowni Portland Zemetwerke, w Opolu. W cementownię włożył 14 tysięcy, z 100 tys. talarów, jej początkowej wartości. Była to jedna z pierwszych cementowni na świecie, cechowała ją wysoka jakość i wydajności produkcji.

Zmarł w Katowicach 30 lipca 1887 roku. Został pochowany na cmentarzu ewangelickim, który mieścił się w pobliżu dzisiejszej Biblioteki Śląskiej. Został zniszczony w czasach PRL-u, informuje o tym tablica pamiątkowa. Po śmierci, jego imieniem nazwano najważniejszą ulicę miasta (obecnie 3-maja). Był też honorowym mieszkańcem Katowic. Dzisiaj w mieście również istnieje ul. Grundmanna, jest to odcinek obwodnicy śródmiejskiej, pomiędzy ulicami Chorzowską, a Gliwicką.

Fridrich Wilhelm Grundmann mieszkał w najokazalszym budynku Katowic. Jego willa, zbudowana w 1868 roku, mieściła się na rogu dzisiejszej ul. Warszawskiej i Bankowej. W budynku mieszkało wiele znanych osobistości jak: Józef Rymer, czy prymas kard. Augustyn Hlond. Zatrzymał się tam również Józef Piłsudski. Jeszcze w 1945 roku mieścił się w nim Urząd Stanu Cywilnego. Niestety, za rządów Zdzisława Grudnia, w latach 70-tych willę zburzono, w ramach likwidacji śladów Niemczyzny. Dzisiaj na jej miejscu mieści się biurowiec Narodowego Banku Polskiego. O jej istnieniu przypomina niewielka tabliczka na murach nowego gmachu.

Czytaj więcej: Z cyklu "Wielcy Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii Łukasz Skop przygotował dla Was również:

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Uwaga na chińskie platformy zakupowe

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto