Jan Wiktor Kiepura urodził się 16 maja 1902 roku w Sosnowcu, w domu przy ówczesnej Miłej 4 (dzisiaj ul. Majowa 6). Jego rodzicami byli Franciszek i Maria z domu Neuman. Matka Jana była wyznania mojżeszowego, jednak jeszcze przed ślubem przeszła na katolicyzm. W 1910 roku Kiepurowie zamieszkali w domu przy ulicy Miłej 6, gdzie prowadzili piekarnię o nazwie „Lech”, niestety budynek nie ocalał do dni dzisiejszych, został zburzony w latach 70-tych.
Dzieciństwo Janka upłynęło na nauce oraz pracy w piekarni. W 1912 roku rozpoczął edukację w Męskiej Szkole Handlowej, dzisiaj w budynku mieści się Wydział Informatyki Uniwersytetu Śląskiego. W maju 1919 roku wstąpił do I pułku Strzelców Bytomskich i wraz z młodszym bratem Władysławem uczestniczył w I Powstaniu Śląskim. Rok później bracia oraz ich ojciec wzięli udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Następnie Jan wrócił do szkoły i w maju 1921 roku zdał maturę.
Jeszcze w październiku za namową ojca zapisał się na Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Jednak młody Kiepura pragnął czegoś zupełnie odmiennego. Od najmłodszych lat pasjonował się śpiewem i chętnie prezentował swoje umiejętności. To też w tajemnicy przez ojcem część otrzymywanych na studia pieniędzy przeznaczał na lekcje śpiewu, które pobierał u Wacława Brzezińskiego oraz u słynnego tenora Tadeusza Leliwy.
Męska Szkoła Handlowa, obecnie budynek UŚ
Pierwszy debiut odbył w 1923 roku w Sosnowcu, w sali kina Sfinks. Rok później został przyjęty do chóru w Warszawskim Teatrze Wielkim. Wystąpił tam w roli górala w „Halce” Stanisława Moniuszki. Szybko jednak stracił posadę, gdyż chcąc się pokazać przedłużał kilka swoich nut niezważając na dyrygenta. Pierwszą rolę tytułową odegrał w 1925 roku. Występował w „Fauście”, sztuka wystawiana była w Lwowie, Poznaniu i Warszawie. W tym ostatnim miejscu otrzymał angaż w operze do końca roku.
Następnie za radą przyjaciół postanowił udać się do Paryża, by ubiegać się o debiut w tamtejszej Wielkiej Operze. Po drodze zatrzymał się we Wiedniu, gdzie już został. 22 września 1926 roku zadebiutował w wiedeńskiej Staatoper jako Cavaradossi w „Tosce”, u boku Marii Jeritzy. Występ odniósł ogromny sukces, a Kiepurę prasa obwołała „Królem Tenorów”. Wtedy też rozpoczęła się jego światowa kariera, zaczął też robić prawdziwą fortunę. Później śpiewał na estradach w Berlinie, Pradze, Budapeszcie i Londynie.
W sezonie 1928/1929 Chłopak z Sosnowca królował już w mediolańskiej La Scali, a z czasem na scenach całego świata, między innymi w Buenos Aires, czy Rio de Janeiro.
Rok później rozpoczął pracę w filmie, 25 marca odbyły się pierwsze zdjęcia w Neapolu do filmu „Neapol śpiewające miasto”. Następnie współpracował z berlińską wytwórnią filmową UFA, dorobek kinowy Kiepury był bardzo bogaty. W 1934 roku na planie filmu „Dla Ciebie śpiewam” poznał węgierską aktorkę i śpiewaczkę Martę Eggerth. Znajomość ta zakończyła się ślubem 31 października 1936 roku. Jeszcze w 1935 roku wystąpił w filmie „Kocham Wszystkie Kobiety”, gdzie zaśpiewał słynną pieśń „Brunetki Blondynki”.
Tablica na budynku, w którym urodził się słynny śpiewak
W 1938 roku występował w nowojorskiej Metropolitan Opera, śpiewając na tej scenie kolejno partie Rudolfa w "Cyganerii" G. Pucciniego, Don Josego w "Carmen" G. Bizeta oraz Księcia Mantui w "Rigoletcie" G. Verdiego. 2 lata później Maria i Jan przeprowadzili się do Nowego Jorku. W tym czasie naziści umieścili go już w leksykonie muzyków żydowskich. W 1944 roku małżeństwo wspólnie wystawiło „Wesołą Wdówkę” na Broadwayu, gdzie oboje grali główne role. Przedstawienie cieszyło się niezwykłym powodzeniem, a w ciągu kolejnych 2 lat było grane ponad 800 razy. Kiepurowie zarobili na nim podobno milion dolarów. W tym czasie Jan współpracował również z wytwórniami w Hollywood.
Do Europy małżeństwo wróciło w 1948 roku, lecz tylko na 4 lata. Następnie znów zamieszkali w USA, a dokładnie w Harrison pod Nowym Jorkiem. Mieli już wtedy dwójkę dzieci.
Podczas swojej kariery Kiepura rzadko bywał w Polsce. Jednak jeszcze w 1933 roku wybudował Hotel Patria w Krynicy. Był to bardzo komfortowy budynek, jak na ówczesne czasy. Pierwszy raz po wojnie odwiedził Polskę w 1958 roku, witano go wtedy bardzo entuzjastycznie. Występował w Bydgoszczy, Gdańsku, Łodzi, Katowicach, Krakowie, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu.
Jan z małżonką oraz pomnik upamiętniający słynnego artystę
Ostatni występ Jana odbył się 13 sierpnia 1966 roku na koncercie polonijnym w miejscowości Portchester. Jan Kiepura zmarł nagle na atak serca 2 dni później, czyli 15 sierpnia 1966 roku, w miejscowości Harrison. Rozmawiał wtedy przez telefon i otrzymał niepomyślną wiadomość od agenta finansowego. Na jego wyraźne życzenie został pochowany na Powązkach w Warszawie. Pogrzeb odbył się 3 września, zgromadził się na nim dwustutysięczny tłum mieszkańców stolicy.
Jan Kiepura był obdarzony głosem o wielkiej sile, a zarazem niezwykłej subtelności. Na pewno należał do największych śpiewaków XX stulecia. Występował na największych i najsławniejszych estradach świata. Osobiście był człowiekiem o wielkim wdzięku osobistym, z wyjątkowym poczuciem humoru. Był też hojnym filantropem często wspierającym swój kraj. Wszystkie te cechy sprawiły, że stał się postacią niemal legendarną.
PRZECZYTAJ INNE CIEKAWE BIOGRAFIE, AUTORSTWA ŁUKASZA SKOPA
Jak czytać kolory szlaków turystycznych?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?