Przydomowa oczyszczalnia ścieków - alternatywa dla kanalizacji czy więcej kłopotów niż korzyści?

Teraz w roku 2013, kiedy większość beneficjentów z powodzeniem zakończyła realizację tych dużych i znaczących inwestycji postanowiono zadać sobie pytanie, czy było warto? Czy nie lepiej wyposażyć swoją nieruchomość w przydomową, ekologiczną oczyszczalnię ścieków?

Zadaniem władz samorządowych jest ustalenie sposobu, w jaki ścieki na terenie gminy mają być gromadzone i odprowadzane. Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej na terenach skanalizowanych jest obowiązkowe.

Wyjątek stanowi sytuacja, w której zanim powstała sieć kanalizacyjna, wybudowano przydomową oczyszczalnię ścieków. W większych miastach, takich jak Tychy, funkcjonuje rozwinięta infrastruktura. Ścieki płyną do zbiorowej kanalizacji i dopływają do oczyszczalni ścieków, gdzie są oczyszczane. Mieszkańcy tych miast obowiązkowo podłączają swoje nieruchomości do nowoczesnej sieci kanalizacyjnej.

Inaczej wygląda sytuacja na terenach nieskanalizowanych, o budowie rozproszonej (małych osiedlach, pensjonatach, budynkach zlokalizowanych w oddaleniu). Tam możliwość budowy przydomowych oczyszczalni ścieków zależy od ustaleń miejscowych władz samorządowych, uwzględniających przepisy zarówno Prawa wodnego, jak i ochrony środowiska. Na tych terenach lub tam, gdzie budowa kanalizacji jest ekonomicznie nieuzasadniona możliwe jest również gromadzenie ścieków w zbiornikach bezodpływowych, czyli szambach, aczkolwiek oczyszczalnie przydomowe w tym wypadku są rozwiązaniem bardziej ekologicznym.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, iż budowa przydomowej oczyszczalni ścieków może być rozważana jako alternatywne rozwiązanie odprowadzania ścieków z posesji, ale pod kilkoma niezwykle ważnymi warunkami.

Po pierwsze, przy wyborze takiego rozwiązania należy zlecić wykonanie specjalistycznych badań oraz szczegółowo przeanalizować szereg aspektów, takich jak: charakterystyki jakościowe, np. zdolność do samo-oczyszczania się w przypadku wód powierzchniowych, wyniki analiz ścieków surowych pobranych przed i po oczyszczeniu ścieków, dane o chłonności gruntu oraz aprobatę (certyfikat) urządzeń przydomowej oczyszczalni ścieków.

Wyniki niniejszych badań stanowić mają załącznik do opracowanego przez inwestora projektu przydomowej oczyszczalni i zostaną zweryfikowane przez Wydział Komunalny, Ochrony Środowiska i Rolnictwa UM.
Po drugie, w przypadku, gdy ilość oczyszczonych ścieków wprowadzonych do wód i do ziemi będzie przekraczać 5 m3/d, wymagane jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego w rozumieniu Ustawy Prawo wodne (Dz.U. z 2012 r. poz. 145) z dn. 18.07.2001 r.

Po trzecie, co niezwykle istotne, należy uwzględnić w domowych budżetach koszty ww. badań, które należy wykonywać systematycznie, aby mieć pewność, iż oczyszczalnia działa właściwie i nie stanowi zagrożenia dla środowiska na-turalnego, a to powoduje że kil-kunastotysięczna inwestycja zwraca się dopiero po upływie 2 do 7 lat.

Po czwarte, należy pamiętać o zasadach właściwej eksploatacji i konserwacji urządzenia, gdyż każda awaria wygeneruje dodatkowe koszty, dlatego zasadnym jest zainwestowanie w urządzenie dobrej jakości, o niskim stopniu awaryjności, co jak wiadomo nie idzie w parze z niskim kosztem inwestycji. Właściciel nieruchomości wyposażonej w przydomową oczyszczalnię ścieków ma więc szereg obowiązków generujących wysokie koszty finansowe.

Po piąte, zgodnie z wyżej cytowanymi zapisami art. 5 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zastosowanie indywidualnego rozwiązania, jakimjest budowa przydomowej oczyszczalni, należy rozpatrywać dopiero w sytuacji, gdy w pobliżu naszej nieruchomości nie przebiega sieć kanalizacyjna, czyli podłączenie się do sieci jest niemożliwe i niezasadne ekonomicznie.

Podsumowując powyższe, jeżeli nie mamy możliwości podłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej i decydujemy się na budowę przydomowej oczyszczalni ścieków, musimy wziąć pod uwagę następujące koszty: koszt wykonania dokumentacji projektowej urządzenia, koszty wykonanych w uprawnionym laboratorium specjalistycznych badań, koszt zakupu i montażu samego urządzenia oraz koszty jego eksploatacji.

Jeżeli podłączamy nieruchomość do kanalizacji (np. w ramach realizowanego przez Gminę projektu), koszty są zdecydowanie niższe, gdyż rozważamy wyłącznie koszt wykonania przewodu kanalizacyjnego w granicy własnej nieruchomości z możliwością jego minimalizacji poprzez wykonanie systemem gospodarczym oraz koszt miesięcznej opłaty za odprowadzenie ścieków, a przyjmując wytworzenie ok. 3 metrów sześciennych ścieków przez każdego mieszkańca po 6,21 zł za metr daje koszt w wysokości ok. 18 zł na miesiąc.

Co mówią przepisy
Ustawa nakazuje
• Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 13 września 1996 r o utrzymaniu czystości i porządku w gminach istnieje obowiązek podłączenia budynku do sieci kanalizacji sanitarnej - niniejsze nie dotyczy budynków wyposażonych w przydomową oczyszczalnię spełniającą wymogi określone w przepisach; zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków zabrania się wprowadzania ścieków bytowych i ścieków przemysłowych do urządzeń kanalizacyjnych przeznaczonych do odprowadzania wód opadowych, a także wprowadzania ścieków opadowych i wód drenażowych do kanalizacji sanitarnej.

• Osoby, które nie stosują się do ww. zakazu podlegają karze określonej w art. 28 ust. 4 ustawy, tj. karze grzywny do 10.000 zł; przyłączenie nieruchomości do systemu kanalizacji deszczowej jest dobrowolne.

Przydomowe oczyszczalnie - czy warto budować?
Zdaniem Przemysława Suszki, z-cy kierownika Działu Kanalizacji w RCGW S.A. istnieje ustawowy obowiązek podłączenia się do sieci kanalizacji sanitarnej, jeśli nieruchomość taką możliwość posiada, tzn. sieć kanalizacyjna istnieje w rejonie takiej posesji. Przydomowe oczyszczalnie mają rację bytu jedynie tam, gdzie przed budową kanalizacji już funkcjonowały lub jeżeli w danym rejonie nie znajduje się sieć kanalizacji sanitarnej.

Szambo - likwidować czy nie?
Mówi Wojciech Krupa - kierownik Działu Kanalizacji w RCGW S.A.
Czasami zdarza się, że właściciel posesji chciałby wykorzystać szambo jako część instalacji wewnętrznej odprowadzającej ścieki do nowo wybudowanej kanalizacji, bo wydaje mu się, że koszt podłączenia będzie mniejszy. Ale to nie rozwiązuje sprawy, bo część nieczystości nadal będzie się gromadziła w szambie i w konsekwencji trzeba będzie nie tylko ponosić opłatę za odprowadzanie ścieków, ale także za opróżnianie szamba. Oprócz tego konsekwencją pozostawienia szamba będą: odór oraz nieczystości, które nadal będą wsiąkały poprzez nieszczelności w zbiorniku do ziemi. Dlatego przy budowie kanalizacji zalecana jest likwidacja szamba.

ZDANIEM EKSPERTA

Radzi Franciszek Pistelok,
dyrektor Instytutu
Podstaw Inżynierii Środowiska w Zabrzu

Budowa przydomowych oczyszczalni - alternatywa dla kanalizacji czy więcej kłopotów niż korzyści?
Rozpatrywanie budowy przydomowych oczyszczalni jako alternatywy dla podłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej ma sens wyłącznie wtedy, gdy mówimy o terenach nieskanalizowanych. Jakkolwiek prawo dopuszcza jako alternatywę możliwość wykorzystania przydomowych oczyszczalni ścieków, to wydaje się, że działania w tym kierunku mają niewielkie szanse powodzenia, tym bardziej, że uzyskanie wymaganej redukcji zanieczyszczeń będzie trudne w układach obsługiwanych przez osoby bez należytego wyszkolenia, zaś dodatkowo wystąpią trudności z wprowadzeniem ścieków do ziemi lub do wód powierzchniowych.

Czy budowa przydomowych oczyszczalni jest rozwiązaniem ekologicznym?
Po pierwsze budowa przydomowej oczyszczalni nie jest zadaniem łatwym, wymaga spełnienia zapisów ustaw: prawo wodne, prawo ochrony środowiska, prawo budowlane, ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w miastach i rozporządzeń wykonawczych. Uwzględnić należy wykonanie analiz jakości ścieków surowych i oczyszczonych, osadów ściekowych itp. Obsługa nawet najprostszej oczyszczalni wymaga odpowiednich kwalifikacji. Gdybym miał wyrazić swoją opinię na ten temat, powiedziałbym, iż podłączenie do kanalizacji jest rozwiązaniem o wiele bardziej korzystnym pod względem ekologicznym, ekonomicznym. Pozwala ono także na uniknięcie zagrożeń epidemiologicznych.

Tychy miastem skanalizowanym
W przypadku Tychów, które mają ok. 129 tys. mieszkańców, z których zaledwie 160 nieruchomości nie ma możliwości korzystania z nowoczesnej sieci kanalizacyjnej, rozterek być nie powinno. Wśród tych 160 nieruchomości, 65 posiada przydomowe oczyszczalnie ścieków sanitarnych, a 50 w ogóle nie ma technicznych możliwości podłączenia ze względu na niewspółmierne koszty z tym związane - jak np. wykonanie przewiertu pod torowiskami lub inne skomplikowane uwarunkowania techniczne.

W ramach projektu "Gospodarka Ściekowa w Tychach" umożliwiono podłączenie do kanalizacji 19 500 mieszkańcom Tychów. Do tej pory do wybudowanej kanalizacji sanitarnej podłączono już ok. 18 200 mieszkańców co stanowi ok. 93% ilości mieszkańców podłączonych do kanalizacji w odniesieniu do wymaganego limitu uzyskania efektu ekologicznego. Dlatego właśnie RCGW S.A. podejmuje szereg działań o charakterze edukacyjnym pn.: "Jesteś Eko - podłącz się!" mających na celu zmotywowanie mieszkańców do podłączania się do kanalizacji.