Psycholog: osoby ocalone w katastrofie mogą mieć poczucie winy

O skutkach katastrofy kolejowej w Chałupkach oraz pomocy, jakiej potrzebują osoby, które brały udział w tak tragicznym wydarzeniu rozmawialiśmy z dr Izabelą Rajską–Kulik z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Śląskiego.

Jak można pomóc osobom, które brały udział w katastrofie kolejowej pod Szczekocinami?

- W tym momencie najważniejsza jest pomoc i wsparcie rodziny. Trzeba im towarzyszyć, być z nimi czy reagować na ich potrzeby. Musi paść deklaracja pomocy ze strony rodziny. Należy ich słuchać oraz obserwować. Jednak pamiętajmy, by jednocześnie się nie narzucać, bo każdy przeżywa taką tragedię na swój sposób. Jeżeli zauważymy, że pojawia się coś niepokojącego i trwa to dłużej, to należy zgłosić taką sprawę do specjalisty.

Jak długo można dochodzić do siebie po tak tragicznych wydarzeniach?

- Jest to kwestia indywidualna i dlatego ludzie bardzo różnie na to reagują. Niektórzy potrzebują więcej czasu. Jeżeli człowiek sobie ze wszystkim poradzi, to może to trwać kilka tygodni. Nie możemy jednak naciskać na taką osobę, bo to niczego nie przyspieszy, a jedynie może pogorszyć sytuację. Najważniejsze, żeby to wszystko nie przerodziło się w zespół stresu pourazowego (rodzaj zaburzenia lękowego będący efektem przeżycia traumatycznego wydarzenia - przyp. red.).

Czy osoby, które przeżyły tę katastrofę mogą czuć lęk przed jazdą pociągiem lub innymi środkami komunikacji?

- To będzie naturalne i taki lęk może być nieunikniony. Może się on również przekształcić w fobię.

Poszkodowani mogą zrezygnować całkowicie z jazdy pociągami czy asekuracyjnie będą szukali miejsca w ostatnim wagonie?

- Osoba musi przede wszystkim chcieć ponownie wsiąść do pociągu. Musi nastąpić proces wygaszania i studzenia emocji. W takich przypadkach stosuje się terapię ekspozycyjną, która polega na zbliżaniu się do budzącej lęk sytuacji i stawianiu jej czoła.

Czy osoby ocalone mogą mieć poczucie winy z tego powodu, że nie pomagały w akcji ratunkowej? Poszkodowani w wypadku widzieli w końcu osoby nieżyjące i ciężko ranne.

- Poczucie winy będzie na pewno. Poczucie winy może pojawić się nawet u osób, które zaangażowały się w jakimś stopniu w akcję ratowniczą. Mogą pojawić się wątpliwości u ocalałego czy zrobił wszystko, żeby pomóc ludziom, którzy zginęli. Jeżeli taka osoba cały czas będzie wracała do tej tragicznej sytuacji, to należy zadbać, aby uzyskała specjalistyczną pomoc.