Sosnowiec na starej pocztówce (Część 2)

14. Dworzec Główny

Dworzec Główny jest jednym z najznakomitszych obiektów architektonicznych miasta. Powstał jako jedna ze stacji Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej w 1859 roku, a jego projekt wzorowany był na gmachu Dworca Wiedeńskiego w Warszawie. Z okazji stulecia miasta w 2002 roku budynek poddano gruntownej modernizacji, przywracając mu dawną świetność.

15. Dworzec Główny i ulicy 3 Maja

Neoklasycystyczny budynek dworca sporej zmiany doczekał się w latach 70. XX wieku, kiedy to wyburzono część stylowej pierzei wschodniej, budując w tym miejscu nowoczesny gmach PKP Informatyka (widoczny z prawej strony głównej hali). Wyburzona została także widoczna z lewej strony kamienica, by dziś na jej miejscu mógł stanąć Dom Handlowy Sezam. Na przestrzeni wieków zlikwidowano także skwer na przydworcowym placu, gdzie obecnie znajduje się parking, przystanek autobusowy oraz postój taksówek. Widoczna na zdjęciach ulicy 3 Maja również uległa licznym przeobrażeniom, związanych głównie z rozwojem transportu.

16. Plac Stulecia, tzw. „Patelnia” i ulicy 3 Maja

Potoczna nazwa „Patelnia” funkcjonuje od lat 70.~80. W 2002 roku teren otrzymał oficjalną nazwę, upamiętniającą stulecie otrzymania przez Sosnowiec praw miejskich – Plac Stulecia.

Budynek widoczny z lewej strony to Hotel Warszawski, który od połowy lat 50. pełni funkcję domu lokatorskiego. Po dziś dzień nie zachowała się parterowa zabudowa przylegająca do hotelu, a także de facto sama „Patelnia”, która w trakcie gruntownej modernizacji centrum miasta została przeobrażona w nowoczesną dziurę w ziemi. Na zdjęciach widać także zmiany głównej ulicy miasta, niegdyś brukowanej, obecnie usianej przystankami i przecinanej co chwila przez mknące samochody. U stóp dawnego hotelu parę lat temu odsłonięto widoczny na fotografii pomnik światowej sławy tenora, sosnowiczanina Jana Kiepury.

17. Plac Stulecia, tzw. „Patelnia”

Widoczny z prawej strony budynek Hotelu Warszawskiego zachował się po dziś dzień w praktycznie niezmienionej formie, podobnie jak przylegająca do niego niższa kamienica. Widoczne w tle budynki ulicy Warszawskiej także doczekały dzisiejszych czasów, czego nie można powiedzieć o zabudowie znajdującej się w centralnej części placu. Zniknęła szklana rotunda, w której niegdyś mieściła się reprezentacyjna kwiaciarnia; pod koniec lat 60. rozebrano Hotel Victoria, parterowe budynki z biblioteką oraz dom Weinreba (dziś w tym miejscu znajdują się schody ruchome).

18. Ulica Warszawska

Widoczne na zdjęciach kamienice zachowały się w stanie niemal nie zmienionym po dziś dzień. Podobnie jak wiele budynków w centrum doczekały się one gruntownej modernizacji przed obchodami stulecia miasta. W tle widzimy typową dla Sosnowca zabudowę mieszkaniową – bloki, a także nowoczesny budynek „przyklejony” do niewidocznej na zdjęciu kamienicy (niższej, przylegającej do dawnego Hotelu Warszawskiego).

19. Ulica Modrzejowska

Widoczna z prawej strony żółta kamienica wraz z odnowieniem elewacji utraciła charakterystyczne zdobienia oraz kunsztowne balkony. Widoczny dalej budynek, znajdujący się na rogu Modrzejewskiej i Targowej, pozbawiony został unikalnych narożnych balkonów – wnęki zostały zabudowane.

20. Ulica Modrzejowska i Hale Targowe

Znajdujące się z lewej strony kamienice nie przejawiają większych zmian, poza wymianą poręczy balkonów. Sporo zmieniło się natomiast po stronie prawej: wyburzony został budynek Hal Targowych Towarzystwa „Rozwój” (obecnie na ich miejscu znajduje się nowoczesny budynek w stylu szkło i stal) oraz dwa niższe budynki przylegające do hal. W ich miejscu dziś znajduje się niewysoki budynek mieszkalny oraz pawilon drogerii.

21. Szpital / Gimnazjum im. H. Rzadkiewiczowej / Wydział Neofilologii UŚ

Budynek widoczny na starych zdjęciach to powstały w 1862 roku tzw. „Szpital na Lepiankach”, zlikwidowany w 1933 roku i powołany ponownie do życia w 1951 w charakterze szpitala dziecięcego. W okresie międzywojennym w budynku okresowo mieściło się gimnazjum im. H. Rzadkiewiczowej. W 2006 roku obiekt został wyburzony, a na jego miejscu wybudowano nowoczesną siedzibę Wydziału Neofilologii Uniwersytetu Śląskiego.

22. Ulica Żeromskiego – posiadłości Dietla

Na posiadłości Heinricha Dietla przy obecnej ul. Żeromskiego składają się okazały neobarokowy pałac (z lewej strony, nieuwzględniony na starej pocztówce), park, osiedle robotnicze, kościół ewangelicki (z prawej) oraz budynki przędzalni (częściowo widoczne z prawej). Wybudowany w 1900 roku pałac obecnie znajduje się w rękach prywatnych i przechodzi gruntowną renowację; kościół po dziś dzień z powodzeniem spełnia swą funkcję sakralną, z kolei budynki fabryczne stopniowo popadają w ruinę od 1993, kiedy to upadło rezydujące tam przedsiębiorstwo Politex.

23. Ulica Żeromskiego - kamienica

Kamienica w latach 30. pozbawiona została ozdobnych balkonów, zmieniona została także jej elewacja. Na starej pocztówce w tle widać jeden z kominów Huty Katarzyna, obecnie Huta Buczek.

24. Szkoła Realna / Wydział Techniki UŚ

Historia tego obiektu sięga 1984 roku, kiedy to w Sosnowcu powstała Szkoła Realna - pierwsza szkoła średnia w Zagłębiu Dąbrowskim, ufundowana przez Heinricha Dietla. Cztery lata później na jej potrzeby wybudowano nowy, trzypiętrowy gmach w stylu neorenesansowym. W późniejszym czasie siedzibę Szkoły Realnej przekształcono w Gimnazjum, a następnie Liceum im. S. Staszica. Od roku 1970 w budynku mieści się Wydział Techniki Uniwersytetu Śląskiego.

25. Pałac Schöna

Neobarokowy pałac wybudowany 1885 roku, mimo licznych przebudów, zachował po dziś dzień swój unikalny charakter. Obecnie mieści się w nim sosnowieckie Muzeum. Zgoła odmienny los spotkał przypałacowy park w stylu angielskim – na przestrzeni lat demolce lub samoistnemu zniszczeniu uległy charakterystyczne sztuczne groty, staw oraz porastająca ogród roślinność.

26. Dworzec w Maczkach

Neorenesansowy dworzec zbudowany w latach 1839-1848 był ostatnią stacją Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej w zaborze rosyjskim. W latach swej świetności dworzec ten mieścił m.in. restaurację, poczekalnię oraz apartamenty dla cara Rosji. Obecnie stanowi jedynie cień swej dawnej potęgi; reprezentacyjne pomieszczenia zostały zamurowane, a budynek, mimo posiadania statusu zabytku, ulega niszczeniu.