Święto górników i ich patronki świętej Barbary

W tradycji górniczej Barbórka rozpoczyna się poranną uroczystą mszą w kościele lub w cechowni, przy figurze św. Barbary. Orkiestry górnicze maszerują grając m.in. swój hymn wśród familoków czy nowoczesnych górniczych osiedli pod domami dyrekcji. Odbywają się uroczyste akademie oraz spotkania. Z okazji tego dnia organizowane są również zabawy oraz bale, w których uczestniczą całe rodziny górnicze.

Już od wczoraj organizowane są tzw. karczmy piwne, w których biorą udział górnicy oraz osoby związane z górnictwem, emeryci, pracownicy firm kooperujących z kopalniami, naukowcy z wydziałów górniczych wyższych uczelni oraz osoby tam studiujące. Odpowiednikiem karczmy piwnej są organizowane dla kobiet tzw. combry babskie.

Podczas biesiady śpiewane są pieśni i piosenki górnicze, opowiada się dowcipy, zasłużonych nagradza się szpadami górniczymi, darowywane są również prezenty nawiązujące w jakiś sposób do śmiesznych wydarzeń mających miejsce od ostatniej biesiady.

Górnicy podczas karczmy piwnej są obowiązkowo ubrani w mundur górniczy. Za nieprawidłowo skompletowany mundur, np. za źle dobrane skarpetki, Górnicze wysokie prezydium... karze zakuciem w dyby lub wypiciem piwa z solą.

Nowi adepci przyjmowani są uroczyście do braci górniczej zwyczajem wywodzącym się z średniowiecza, najpierw odbywa się ślubowanie, następnie ma miejsce symboliczny skok przez skórę, którą trzyma dwóch seniorów stanu górniczego oraz uderzenie szpadą po ramieniu adepta przez Lisa major, który następnie przypasowuje górnikowi skórę i w tej chwili jest przyjęty do stanu górniczego.

Święta Barbara, patronka górników i nie tylko...

Świętą Barbarę uważa się za jedną ze Świętych, pomocnych przy konaniu i prowadzących do Boga. Z czasem przyjęli ją za swą patronkę ludzie wykonujący niebezpieczne zawody: marynarze, artylerzyści, a przede wszystkim - górnicy. Św. Barbara jest, obok MB Piekarskiej i św. Jacka, główną patronką archidiecezji katowickiej. Jest patronką dobrej śmierci i trudnej pracy. Kim była?

Według legendy, święta Barbara urodziła się w pogańskiej rodzinie w Heliopolis, na terenie obecnej Turcji w III wieku naszej ery. Była córką bogatego i wpływowego kupca Dioskurosa, który za wszelką cenę chciał uchronić ją przed chrześcijaństwem. Barbara jednak w Nikomedii, gdzie pobierała naukę potajemnie spotykała się z niewielką grupką chrześcijan. W tajemnicy przed rodzicami przyjęła chrzest, wyrzekając się dotychczasowych bogów i bogactw ojca. Postanowiła ponadto poświęcić się Chrystusowi, żyjąc w dozgonnej czystości.

Wzbudziło to gniew jej ojca, który zakazał córce praktykowania nowej religii. Za karę wybudował warowną wieżę, w której uwięził Barbarę. Jednak groźby i tortury na nic się zdały. Po pewnym czasie ojciec Barbary wydał córkę władzom. Za praktykowanie zakazanej religii skazana została na śmierć przez ścięcie mieczem z rąk swojego ojca w roku 306. Legenda głosi, że męczeństwu towarzyszyły cuda - w nocy miał ją odwiedzić Chrystus, zaleczyć jej rany i udzielić Komunii Św. Natomiast ojciec po zabiciu córki został porażony piorunem.

Rzeźby i wizerunki św. Barbary spotkać można m.in. w kościołach i w wyrobiskach kopalń wielu krajów europejskich. W ikonografii św. Barbarę ukazywano przede wszystkim jako patronkę dobrej śmierci w koronie i aureoli, w płaszczu z welonem, trzymającą palmę męczeństwa, kielich z hostią lub monstrancję lub wspartą na mieczu, od którego zginęła.

Poza Polską św. Barbara jest darzona wielką czcią także w Czechach, Saksonii, Lotaryngii, południowym Tyrolu, a także w Zagłębiu Ruhry. W Nadrenii uważana jest za towarzyszkę św. Mikołaja - w wielu miejscach to ona obdarowuje dzieci prezentami.

Jest też wspominana w wielu przysłowiach: "Barbara święta o górnikach pamięta", "Święta Barbara, która umacnia; kto bowiem służy tobie, nigdy nie odejdzie bez sakramentów".

Św. Barbara jest patronką: górników, flisaków, marynarzy, chłopów, architektów, dekarzy, murarzy, ludwisarzy, kowali, kamieniarzy, cieśli, grabarzy, dzwonników, kapeluszników, kucharzy, rzeźników, dziewcząt, więźniów, ludzi narażonych na wybuchy, jak artylerzystów, pracowników prochowni i arsenałów, kanonierów, saperów, straży ogniowej, umierających; jest opiekunką twierdz i wież; wzywana jest w modlitwie o dobrą śmierć, w przypadku zagrożenia przez ogień, o oddalenie burzy, zarazy i dżumy.

Wszystkim górnikom składamy najserdeczniejsze życzenia bezpiecznej i spokojnej pracy w kopalni tradycyjnym górniczym wezwaniem "Szczęść Boże"! a wszystkim Barbarom w dniu ich imienin życzymy wszystkiego najlepszego!

Ten materiał bierze udział w konkursie do dziennikarzy obywatelskich "Tym żyje miasto" Zapraszamy wszystkich mieszkańców MM do wzięcia udziału w konkursie na najlepsze materiały dziennikarzy obywatelskich! Opublikuj swój materiał w portalu MMSilesia.pl a weźmie on automatycznie udział w konkursie, w którym łączna pula nagród to 500 złotych!