Zamek Piastowski w Raciborzu zaczyna drugie życie

Zamek Piastowski w Raciborzu jest jednym z najstarszych zabytków na Śląsku. O potrzebie jego odbudowy oraz przywrócenia do dawnej świetności mówiło się praktycznie od czasu zakończenia II wojny światowej. Ciągle brakowało jednak pieniędzy. Trzy lata temu możliwe stało się pozyskanie funduszy ze środków Unii Europejskiej. I to pieniędzy ogromnych, bo blisko 20 milionów złotych! Zapadła decyzja - na miejscu dawnej siedziby władcy Polski, jedynej na Śląsku, utworzone zostanie Centrum Dziedzictwa Kulturowego Bramy Morawskiej. Miejsce, którego na ziemi raciborskiej brakowało, a które aż prosiło się o powstanie z powodów geograficznych i historycznych. Kolejne 4 miliony dołożył powiat ze środków własnych i trzy lata, począwszy od 2008 roku, upłynęły pod znakiem intensywnych prac remontowych. Efekt jest imponujący. Z brzydkiego kaczątka, dzięki funduszom europejskim, wyrósł okazały obiekt, który cieszy oko nie tylko fasadą.

- Nie mamy wątpliwości, że w niedalekiej przyszłości Centrum Dziedzictwa Kulturowego Bramy Morawskiej będzie nie tylko wspaniałą wizytówką całej ziemi raciborskiej, ale i solidnym magnesem przyciągającym turystów z Polski i zagranicy - mówi Grażyna Wójcik,
dyrektor Agencji Promocji Ziemi Raciborskiej i Wspierania Przedsiębiorczości na Zamku Piastowskim w Raciborzu, której nadrzędnym zadaniem jest zarządzanie oraz sprawowanie pieczy nad wszystkimi wyremontowanymi obiektami zamkowymi. Zgodnie z przeznaczeniem obiektu to właśnie tutaj mają odbywać się imprezy kulturalne (także w plenerze), takie jak koncerty, spektakle, warsztaty artystyczne, wystawy itp. W piwnicach znajdzie miejsce część gastronomiczna - powstanie restauracja, kawiarenka, mówi się nawet o winiarni. Do dyspozycji odwiedzających będzie także centrum konferencyjne (z salą do 170 osób). Niewykluczone, że do zabytku przeprowadzi się także Młodzieżowy Dom Kultury. Wszystkie budynki będą dostosowane dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Od czerwca 2008 roku, kiedy została wbita symboliczna pierwsza łopata pod budowę, wiele prac udało się już sfinalizować, ale to nie koniec . Pozostały jeszcze prace renowacyjne przy ścianach skarbca i północnej ścianie kaplicy budynku książęcego, a także przy fragmentach elewacji domu książęcego. Na rozstrzygnięcie czekają również dwa przetargi. Pierwszy - na wykonanie baszty przy murach obronnych od strony Odry, elewacji budynku słodowni i fragmentów dziedzińca. Drugi (zostanie dopiero ogłoszony) - na zakup sceny do organizacji imprez plenerowych, z nagłośnieniem, oświetleniem i siedziskami dla widzów. Gospodarze zamku, miasta i powiatu podkreślają, że bez zaangażowania funduszy europejskich na taki rozmach nie byłoby ich stać.

Prace remontowe na zamku potrwają najdalej do końca roku i właśnie wtedy budowla stanie się ogólnodostępna dla odwiedzających. Bardzo ciekawskich już teraz mogą oprowadzić po obiekcie pracownicy nowo powstałego punktu informacji turystycznej.

Rozmowa z Grażyną Wójcik, dyrektor Agencji Promocji Ziemi Raciborskiej i Wspierania Przedsiębiorczości na Zamku Piastowskim w Raciborzu
To nasza śląska, unijna perełka

Praca na zamku wciąż wre, ale już teraz do jego bram pukają turyści. Pozwalacie im już coś zobaczyć?
Rzeczywiście, na brak zainteresowania nie narzekamy. Mamy wielu gości, którym obecnie pokazujemy przede wszystkim gotowy, odnowiony dzięki funduszom europejskim, budynek bramny. Ale grupy, które wcześniej się do nas zgłoszą, mogą zobaczyć więcej. Oprowadzamy naszych gości również po domu książęcym, mimo że wciąż wykonywane są tam prace. Pracownicy uwijają się między innymi przy elewacjach, brukowany jest też dziedziniec zamku.

Czy poza odnowionymi ścianami można jeszcze coś podziwiać? Czy są wystawy, czy odbywają się imprezy?
W budynku bramnym otwarliśmy wystawę fotografii, która obrazuje modernizację obiektu krok po kroku, od pierwszej wbitej tu łopaty. Pokazujemy, jak zaczęła się odbudowa, kiedy dostaliśmy wsparcie z unijnych funduszy. Działa już także punkt informacji turystycznej, gdzie goście mogą poznać nie tylko historię zamku, ale również dowiedzieć się wielu interesujących rzeczy o zabytkach Raciborszczyzny i całego Śląska. Wkrótce będą mogli skorzystać tu także z komputera i internetu.

Mimo że całego zamku nie można jeszcze zwiedzać, już teraz promujecie obiekt jako niemałą atrakcję…
Chcemy, by zamek utrwalił się na mapie atrakcyjnych miejsc na Śląsku, dlatego promujemy go już od pewnego czasu. Nie tylko jako obiekt do zwiedzania, ale też miejsce imprez kulturalnych. Zresztą nie tylko w Polsce, ale i za granicą. Byliśmy między innymi na targach w Berlinie i na wielu tego rodzaju imprezach w całym kraju. Gdy prace będą na ukończeniu, będziemy bardziej intensywnie reklamować naszą perełkę. Dla mieszkańców i dla gości przygotujemy jakąś fajną imprezę na otwarcie.

Zachwyceni zamkiem

W lutym tego roku odbyły się Dni Otwarte na raciborskim zamku. Po raz pierwszy wyremontowaną z funduszy europejskich część obiektu mogli zobaczyć mieszkańcy nie tylko Raciborszczyzny. Większości z nich pomieszczenia bardzo się podobały, wielu było zachwyconych. - Nie wierzyłam, że uda się odnowić nasz zamek. To była ruina - mówiła reporterowi DZ Mariola Kolba z Raciborza, podziwiając olbrzymie, kryształowe żyrandole i podświetlone marmurowe schody prowadzące na piętra. Piotr Stuła z Wodzisławia przeczytał o Dniach Otwartych w Dzienniku Zachodnim. - Postanowiliśmy przyjechać z żoną, synem i synową. To był taki pomysł na wspólny czas przed sobotnim obiadem - powiedział wówczas dla portalu internetowego Nasz Racibórz. - Zamek w Raciborzu to drugi obiekt po opactwie w Rudach, którym będzie się można chwalić. Zawsze chciałem go zobaczyć. Tu powinny być informacja turystyczna, muzeum, kawiarnia i jakaś mała gastronomia, niekoniecznie restauracja - dodał. Gabriela Lenartowicz, mieszkanka Raciborszczyzny, mówi, że kiedy patrzy na zamek, to serce jej rośnie. - Na szczęście udało się wykorzystać fantastyczną możliwość ratowania tego obiektu ze środków unijnych dla stworzenia transgranicznego ośrodka kultury Bramy Morawskiej - powiedziała Gabriela Lenartowicz. - Ważne jest, aby pełnił on rolę tętniącego życiem ośrodka kultury, tak jak Racibórz pełnił tę funkcję historycznie. W dobie Schengen i otwartych granic jest to możliwe i oczekiwane.

Punkt informacji dla turystów

Od 1 sierpnia na parterze w budynku bramnym Zamku Piastowskiego działa punkt informacji turystycznej. Turyści odwiedzający Racibórz, a tym samym powiat raciborski, mogą zaopatrzyć się tutaj w niezbędne informatory, foldery, mapy, ulotki z opisem najciekawszych miejsc znajdujących się na ziemi raciborskiej. Nie brakuje również materiałów przekazanych przez Śląską Organizację Turystyczną, dzięki którym także turyści z innych województw czy też zagraniczni goście mogą zapoznać się z atrakcjami turystycznymi całego województwa śląskiego.
Turyści odwiedzający raci-borski zamek mogą tam również skorzystać z bezpłatnego dostępu do Internetu, wydrukować lub zeskanować niezbędne informacje. W przyszłym roku będzie można także skorzystać z multimedialnego infokiosku.

GODZINY OTWARCIA

Punkt informacji turystycznej jest czynny we wszystkie dni tygodnia, tj. od poniedziałku do niedzieli.
W dni powszednie można tam zaglądać od godz. 9 do 17, w soboty i niedziele - od 10 do 16.

Pomoc z Unii w liczbach

19 998 639,99 zł

- to wysokość dotacji pozyskanej z funduszy Unii Europejskiej na adaptację i remont Zamku Piastowskiego w Raciborzu.

Fundusze otrzymał powiat raciborski (właściciel zamku) w ramach projektu "Utworzenie Centrum Dziedzictwa Kulturowego Bramy Morawskiej na Zamku Piastowskim w Raciborzu".