Żydowska historia i obrzędowość w Tarnowskich Górach

Historia gminy żydowskiej w Tarnowskich Górach nie jest długa, bo zaczęła się w 1812 roku, kiedy to w państwie pruskim wydano edykt emacypacyjny zrównujący w prawach Żydów, którzy trzy lata później założyli w Tarnowskich Górach gminę wyznaniową. Jednak przedstawicile gminy żydowskiej - m.in. takie rodziny jak Bloch, czy Cohn - na trwałe wpisały się w historię miasta.

- Ekspozycja przygotowana przez Muzeum w Tarnowskich Górach pt. "Ciebie przyzywam w siedmiu ogniach. Żydzi tarnogórscy - historia i obrzędowość" przybliża przeszłość tarnogórskiej gminy żydowskiej oraz nawiązuje do  jej obrzędowości - informują pracownicy tarnogórskiego muzeum.

Na ekspozycji zobaczyć będzie można jedną z sal muzealnych zaaranżowanych na wzór wnętrza tarnogórskiej synagogi, która została spalona przez hitlerowców w 1939 roku. Będą w niej wyeksponowane m.in. Tora (oraz przynależące do niej atrybuty, tj.: sukienka, korona, rimonia i tarcza), parochet, zwój Estery, menora, tefiliny, tałes oraz modlitewniki w języku hebrajskim. Inna części ekspozycji ukażę judaikę związaną z życiem domowym, tj. balsaminki, naczynia na etrog, serwetę na macę , chanukije oraz świeczniki.

Uzupełnienie wystawy stanowią litografie i obrazy - m.in. jedno z płócien, które jest olejną kopią pocztówki z początku XX wieku, ukazuje panoramę Tarnowskich Gór z wyeksponowanymi wieżami kościoła katolickiego, ewangelickiego oraz kopułą synagogi, co bardzo czytelnie nawiązuje wielokulturowej przeszłości miasta.

Pomnik upamiętniający tarnogórską synagogę | Fot. Adrian Miraś

Eksponaty, które zostaną zaprezentowane na wystawie pochodzą z licznych placówek muzealnych: Joods Historisch Museum w Amsterdamie, Muzeum Archidiecezjalnego w Katowicach, Muzeum Miejskiego w Zabrzu, Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum w Chrzanowie, Muzeum w Gliwicach, Muzeum w Sosnowcu oraz Archiwum Państwowego w Katowicach, Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej, Urzędu Miejskiego, Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie oraz osób prywatnych - Beaty i Jacka Kalke i Jerzego Woźniaka.

Całość ekspozycji daję czytelny i jasny obraz historii oraz obrzędowości gminy żydowskiej w Tarnowskich Górach, której członkowie odegrali znaczącą rolę w dziejach regionu tarnogórskiego. Ekspozycja została objęta honorowym patronatem Burmistrza Miasta Tarnowskie Góry Arkadiusza Czecha, a będzie ją można oglądać w tarnogórskim muzeum do grudnia br.

Inauguracje ekspozycji "Ciebie przyzywam w siedmiu ogniach. Żydzi tarnogórscy – historia i obrzędowość" odbędzie się 11 września o godzinie 12.00, a w jej ramach przewidziano koncert pieśni żydowskich w wykonaniu Urszuli Makosz z zespołem.

Na koniec tek artykułu warto nadmienić, że już 15 września w Tarnowskich Górach rozpoczyna się festiwal Kolaż Kultur organizowany przez Tarnogórską Fundację Kultury i Sztuki, który ma na celu podkreślenie wielokulturowego charakteru miasta.

MM Silesia poleca: