Alternatywna turystyka zeszła do podziemia

Głównym celem projektu „Alternatif turistik” jest pokazanie innego spojrzenia na Górny Śląsk, niż to do którego przywykliśmy. Więcej w tym z eksploracji niż turystyki, nie spotkacie tu gadatliwych przewodników i wyczyszczonych posadzek. Przeciwnie, turyści odwiedzają miejsca, gdzie nikt o zdrowych zmysłach nie wybrałby się na wycieczkę – hałaśliwe, zakurzone, nieprzyjemne.

Na początku warto podkreślić jedną bardzo istotną kwestię – zapomnijcie o obrazie kopalni, jaki być może wywieźliście z Zabytkowej Kopalni GUIDO w Zabrzu, czy też z kopalni soli w Wieliczce. Ze względu na surowe normy bezpieczeństwa obiektów turystycznych, te miejsca dalekie są od tego co czekało na uczestników wycieczki w Kopalni Bobrek-Centrum. Wizyta w tym ciągle czynnym zakładzie górniczym to przejście do zupełnie innego świata, który bezboleśnie przypomina o tym, że górnictwo to ciężka praca i nieustanna walka z siłami natury.

Głównym celem projektu „Alternatif turistik” jest pokazanie innego spojrzenia na Górny Śląsk, niż to do którego przywykliśmy. Więcej w tym z eksploracji niż turystyki, nie spotkacie tu gadatliwych przewodników i wyczyszczonych posadzek. Przeciwnie, turyści odwiedzają miejsca, gdzie nikt o zdrowych zmysłach nie wybrałby się na wycieczkę – hałaśliwe, zakurzone, nieprzyjemne. Na początku warto podkreślić jedną bardzo istotną kwestię – zapomnijcie o obrazie kopalni, jaki być może wywieźliście z Zabytkowej Kopalni GUIDO w Zabrzu, czy też z kopalni soli w Wieliczce. Ze względu na surowe normy bezpieczeństwa obiektów turystycznych, te miejsca dalekie są od tego co czekało na uczestników wycieczki w Kopalni Bobrek-Centrum. Wizyta w tym ciągle czynnym zakładzie górniczym to przejście do zupełnie innego świata, który bezboleśnie przypomina o tym, że górnictwo to ciężka praca i nieustanna walka z siłami natury.

Kolejny krok to zapoznanie z zasadami działania aparatów ucieczkowych - podstawowego obok lampy i stroju roboczego wyposażenia górników. W zależności od budowy ciała pozwalają wytrzymać w ruchu do 50 minut w trudnych warunkach pod ziemią. Oczywiście w stanie spoczynku ten czas może być dłuższy. Co ciekawe aparaty tlenowe ratowników, takie jak W-70 umożliwiają nawet do 4 godzin pracy.

Po badaniach i instruktażu przyszedł czas na pobranie odzieży roboczej i przejście do łaźni. Ze względu na duże temperatury, wilgoć i zapylenie pod ziemią, trudno sobie wyobrazić, żeby można było tam zjechać w normalnym ubraniu. Wycieczka miała przywilej skorzystania z łaźni wyższego dozoru, po drodze uczestnicy mogli jednak zobaczyć jak wygląda prawdziwa łaźnia łańcuszkowa, stanowiąca od wielu lat jeden ze znaków rozpoznawczych górnictwa.

Najgłębszy szyb Kopalni Bobrek sięga 870 metrów, przy czym eksploatacja prowadzona jest na poziomie 840 metrów i poziomie 726 metrów na który zjechali uczestnicy wycieczki. Zjazd turystyczny był możliwy dzięki temu, że kopalnia nie jest narażona na nadmierne zagrożenia naturalne takie jak wstrząsy czy gromadzący się metan oraz ze względu na nowoczesne wyposażenie ściany, którą odwiedziła wycieczka. Niektórzy górnicy śmiali się, że wycieczki mają „co sobota”. Wg. informacji oprowadzającego wycieczkę kierownika BHP w kopalni o zmianie profilu działalności na turystyczny nie ma mowy. Kopalnia stara się właśnie o nowe koncesje na wydobycie, które zapewnią jej byt do 2040 roku, a w ramach prowadzonego właśnie naboru nowych pracowników, na ok. 200 miejsc pracy spłynęło już kilka tysięcy zgłoszeń.

Wyjście z szoli do kopalnianych chodników było jak przejście do innego świata. Pogrążone w mroku chodniki pełne były różnego rodzaju wyposażenia i elementów związanych z pracami prowadzonymi w kopalni. Nad głową wisiały kable elektryczne zasilające podziemną kolejkę, której wagony czekały na podziemnych bocznicach.

W drodze do stacji podziemnej kolejki, a później do ściany uczestnicy na przemian zanurzali i wynurzali się w mroku. Cisza przeplatała się z odgłosami maszyn, transformatorów, kapiącej lub pompowanej wody, odwiertów, sygnałów ostrzegawczych, szumem taśmociągów. Ten inny świat daleki był od wyobrażeń o pracy górników, którą można było wynieść np. z wizyty w kopalni GUIDO.

Podziemny marsz tylko w odzieży ochronnej z wymaganym dla bezpieczeństwa sprzętem był jak wizyta w siłowni, a co dopiero gdyby trzeba było jeszcze nosić narzędzia czy inne wyposażenie związane z pracą. Dlatego pod koniec wielu z uczestników wycieczki powtarzało, że górnicy nie mają jednak tak łatwej pracy jak im się wydawało.

Po 3h godzinach nikogo nie dziwił też krótki okres zdolności zawodowej górników. Po 25 latach pod ziemią człowiek po prostu jest wypalony, mówili niektórzy z napotkanych górników, nie wspominając nawet o chorobach takich jak pylica czy utrata słuchu.

Wycieczka zakończyła się wizytą w budynku maszyny wyciągowej szybu Bolesław, jak zażartował przewodnik – najtrudniejszym stanowisku pracy w kopalni. Co ciekawe maszyna i budynek w 2003 roku zostały doszczętnie zniszczone podczas zerwania lin wyciągu, a ich odbudowa była możliwa dzięki wsparciu finansowemu załogi kopalni. Gdyby nie to, kopalnia Bobrek prawdopodobnie przestałaby istnieć. Dziś wiemy jednak, że przynajmniej przez najbliższych 20 lat nie pozostanie elementem krajobrazu Bytomia.

Organizatorem wycieczki było Centrum Sztuki Współczesnej KRONIKA z Bytomia.

Materiał dziennikarza obywatelskiego

Zobacz inne artykuły Ahorcado
Turyści w Tarnowskich Górach	Tour de wongiel	Wolontariat sposobem na życie