Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Hrabia Franz Xaver von Ballestrem – polityk partii Centrum

Łukasz Skop
Łukasz Skop
Odgrywał ogromną rolę w ówczesnej niemieckiej polityce. Został nawet prezydentem Reichstagu. Przede wszystkim dbał jednak o swoich śląskich pracowników, budując im domy i budynki użyteczności publicznej.

Franz Xaver von Ballestrem urodził się 5 września 1834 roku w Pławniowicach. Był jedynym dzieckiem hrabiego Giovaniego Karla Wolfganga oraz jego żony Berty. Ówcześnie do rodziny Ballestrem należały majątki: Pławniowice, Ruda i Biskupice.

Franz pierwsze nauki pobierał w szlacheckim konwikcie we Lwowie oraz w gimnazjum katolickim w Głogowie. Następnie przez 2 lata uczęszczał do Zakładu Jezuickiego w Namur, w Belgii. Od 1853 roku rozpoczął studia w kierunku górnictwo na akademii w Lüttich. 2 lata później wstąpił do służby wojskowej, gdyż zapragnął zrobić karierę w armii pruskiej.

Zobacz również: Ignatz Hakuba: Górnośląski "Król Piwa"

Służył w elitarnym 1 Śląskim Pułku Kirasjerów Gwardii. W wojsku dorobił się wielu oznaczeń, głównie podczas wojny francusko-pruskiej. Niestety, na skutek kontuzji jaką odniósł po upadku z konia, w okolicach Paryża, w 1871 roku, musiał opuścić szeregi armii w stopniu rotmistrza. Już w 1858 roku ożenił się z hrabianką Jadwigą von Saurma Jeltsch. Zaraz po ślubie zamieszkali we Wrocławiu, razem mieli 9 dzieci, w tym 6-ciu synów i 3 córki.

Po zakończeniu kariery wojskowej poświęcił się polityce. Jako, że pochodził z głęboko wierzącej rodziny poparł nowopowstałą katolicką partię Centrum. Był zdecydowanym przeciwnikiem polityki kulturkampfu Ottona von Bismarcka. Został za to nawet skazany na 7 tygodni aresztu, który odbył w Głogowie.

Od 1872 roku był posłem do Reichstagu, został wybrany z okręgu Opole. Mandat ten piastował do 1906 roku, z 5-cio letnią przerwą. Tam reprezentował partię Centrum, której szybko stał się jednym z przywódców. Swoje zadanie jako przewodniczący sprawował znakomicie. Dzięki niemu Śląsk pozostawał ostoją ugrupowania.

Hrabia Ballestrem kierował również ruchem katolickim na Śląsku. Przyczynił się do pozytywnego załatwienia spraw w komisjach rzemieślniczych i robotniczych. Był członkiem parlamentu prowincjonalnego z okolic Gliwic i Zabrza.

Od 1896 roku pełnił funkcję przewodniczącego parlamentu, a jako 64 latek został wybrany prezydentem Reichstagu. W 1804 roku stał się dziedzicznym członkiem Pruskiej Izby. W życiu kierował się dewizą: „Czyń dobrze, nie lękaj się nikogo, ale naprawdę nikogo, ani na górze, ani na dole".

Za zasługi dla katolicyzmu podczas okresu walki kulturalnej, już w 1873 roku został mianowany tajnym szambelanem papieskim di spada e cappa. Od 1900 roku był rzeczywistym tajnym radcą cesarskim. Pełnił też godność Wielkiego Kantora Zakonu Maltańskiego, a od króla otrzymał tytuł „exceelentia”.

Na Śląsku hrabia Ballestrem posiadał znaczny majątek. Jego dobra miały 40 tys. mórg, w ich skład wchodziły liczne kopalnie węgla kamiennego. W swoje zakłady wiele inwestował, 3 kopalnie zmodernizował tak, iż należały do najlepszych w okręgu górnośląskim. W 1898 roku w Biskupicach wybudował Kopalnię Castellengo. Łącznie jego majątek szacowano na 18 mln marek.

Mimo tak ogromnego bogactwa Franz Ballestrem bardzo troszczył się o jakość życia swoich pracowników. To za jego rządów w Rudzie powstało najwięcej domów mieszkalnych, obok budowano też sklepy, szkoły, kasyna, czy biblioteki. W 1907 roku z polecenia hrabiego w Rokitnicy (dzielnica Zabrza) rozpoczęto budowę osiedla mieszkalnego z 54 domami.

To właśnie Franzowi Ballestremowi Ruda zawdzięcza pierwszą szkołę średnią. Z jego inicjatywy powstała tu też hala gimnastyczna. Koszty utrzymania obiektów w wysokości 30 tys. marek rocznie ponosił zarząd dóbr hrabiowskich. Dzięki niemu Ruda już w 1889 roku miała elektryczne oświetlenie ulic.

Hrabia starał się też o kodeks praw chroniących pracowników. Wybudował dla nich szpital, a w 1908 roku ośrodek rekonwalescencyjny w Głuchołazach. Był twórcą założonej w 1900 roku Zakładowej Kasy Oszczędności, gdzie robotnicy jego dóbr mogli odkładać sobie pieniążki na rentę po zakończeniu czynnej pracy zawodowej.

Z inicjatywy Franza Ballestrema powstało też wiele kościołów między innymi: neogotycki kościół p.w. św. Jana Chrzciciela i klasztor Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego Paulo w Biskupicach, a w Rudzie: neogotycki kościół Matki Bożej Różańcowej, Kaplica św. Piusa X oraz monumentalny kościół św. Józefa.

Polecamy również: Karol Godula - legendarny śląski potentat przemysłowy

W latach 1882 – 1885 wybudował też nową przepiękną, rodzinną rezydencję w Pławniowicach, na miejscu starego pałacu z 1837 roku. Zespół pałacowo-parkowy został zaprojektowany przez Konstantego Heidenreicha z Kopic, w stylu neomanieryzmu niderlandzkiego z wieloma dodatkami neogotyckimi, kosztował 386.000 ówczesnych marek. Cechuje go zróżnicowanie kolorystyczne i fakturowe murów, szczególnie kamiennych detali i czerwonych ceglanych płaszczyzn ścian. Dachy pałacu są ozdobione licznymi wieżyczkami i iglicami. Poza Pławniowicami między innymi hrabia wybudował jeszcze w 1909 roku piękny pałac w Kochcicach.

Hrabia Franz Xaver von Ballestrem zmarł 23 grudnia 1910 roku. Został pochowany w nowo wybudowanym kościele św. Józefa w Rudzie. Po jego śmierci Śląsk, jak i całe Niemcy okryły się żałobą po stracie wybitnego polityka i wielkiego człowieka.


HISTORIA, LUDZIE, ZABYTKI



?

od 7 lat
Wideo

Reklamy "na celebrytę" - Pismak przeciwko oszustom

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na slaskie.naszemiasto.pl Nasze Miasto